Κι ήρθανε τα πρωτοβρόχια και τα πρώτα κρύα κι «αυγατίσανε» οι δουλειές. Δουλειές που δίνουν ζωή αφού ο Οκτώβρης είναι ο μήνας της σποράς, του οργώματος, των χρυσανθέμων των χειμαδιών και ο προάγγελος του χειμώνα

Μάζεμα καλαμποκιού. Ξενύχτια για τον ξέφλο και κρέμασμα στις γρέντες για να στεγνώσουν. Κι ύστερα ξεσπύριασμα το ‘να με τ’ άλλο ή χτύπημα σε μια φαρδιά σανίδα με το στειλιάρι το τσιόλισμα.. Μάζεμα του καρπού κι άδειασμα στ’ αμπάρια. Φρέσκια ζεστή μπομπότα με τυρί φέτα κι αρέντα για το χοροστάσι ψυχόπιασμα. Μήλα κι αχλάδια – τα χειμωνάπιδα – στο σεντούκι σειρά και άχυρο, σειρά και άχυρο. Μύγδαλα και κάχτες στο πατάρι και σούρβα περασμένα σε κλωστή, κρεμασμένα απ’ το νταβάνι όπως και πλεξίδες από κρεμμύδια και σκόρδα. Και μεγάλες κίτρινες κολοκύθες για πίτες και μπατσαριές, στο πάτερο που κρατούσαν όλο το χειμώνα. Κι αγκαλιές χρυσάνθεμα τα σύνορα της καλοκαιρίας.

Στην αρχή κάθε μήνα, διαβάζω πάντα το εκπληκτικό «Μηνολόγιο» του Τάσου Πορφύρη. Διαβάζω για να μαθαίνω. Διαβάζω για να θυμάμαι. Θυμάμαι για να υπάρχω. Να μην εξαφανιστούν από μέσα μου οι μνήμες αυτής της παλιάς Ελλάδας που ελάχιστα γνώρισα. Να μην ξεθωριάσει η καθαρεύουσα που ποτέ δεν διδάχτηκα και κυρίως αυτή η καθάρια όψη της ζωής, η οποία απαντάται ευτυχώς σε κάθε μέρος, και σε κάθε εποχή. Ακριβώς γι’ αυτό αξίζει να διασώζεται. Να μιλιέται. Να γίνεται αντικείμενο ανάλυσης και περισυλλογής. Αντικείμενο διαλεκτικής μεταξύ των ανθρώπων. «Ξέφλο», «Γρέντες», «Στειλιάρι», «Τσιόλισμα», «Μπομπότα», «Αρέντα», «Κάχτες», «Σούρβα», «Μπατσαριές», «Πάτερο». Κάθε λέξη συμπυκνώνει μέσα της έναν ολόκληρο κόσμο. Αμέτρητες ιστορίες. Αμέτρητες εικόνες. Αμέτρητα πάθη, λύπες, χαρές, κραυγές και σιωπές, όλα θαμμένα στη σκόνη του χρόνου, που όμως αρκεί να αρθρώσεις μια λέξη για να τιναχτεί από πάνω τους.

Στο λαϊκό καλεντάρι, ο Οκτώβριος ονομάζεται Αγιοδημήτρης ή Αγιοδημητριάτης, από τη μεγάλη χριστιανική γιορτή του Αγίου Δημητρίου, Βροχάρης και Σποριάς (Σποριάτης ή Σπαρτός), για τις ευεργετικές βροχές στη σπορά («Οκτώβρη και δεν έσπειρες, οχτώ σακιά δεν γέμισες») και Μπρουμάρης (ομιχλώδης, σκοτεινός). Για τον ίδιο λόγο και στην αρχαιότητα αυτήν την περίοδο λάμβαναν χώρα πολλές θρησκευτικές γιορτές (όπως και το μεγαλύτερο μέρος των Ελευσίνιων μυστηρίων), προκειμένου οι θεοί να ευλογήσουν την προσπάθεια των ανθρώπων να καλλιεργήσουν τη γη και να τραφούν. Προκειμένου να πάει καλά η σοδειά. Γι’ αυτό είναι πάντα κρίσιμος ο Οκτώβρης. Γιατί στο τέλος, ό,τι σπείρουμε θα θερίσουμε.

Τέλος τούτος ο μήνας είναι ο μήνας των χρυσανθέμων. Ανθίζουν κάθε χρόνο τον Οκτώβρη εκεί γύρω στη  γιορτή του Αϊ Δημήτρη και για αυτό τα λένε και αγιοδημητριάτικα και τα συναντάμε σε πάνω από 180 ποικιλίες. Είναι το λουλούδι  του φθινοπώρου, τα άνθη του χρυσού και  καλλιεργούνται εδώ και χιλιάδες χρόνια στην μακρινή Ανατολή που θεωρείται πατρίδα τους.

“…Mια φορά κι ένα καιρό, Οκτώβρης ήταν, σε μια χώρα μακρινή,  Κίνα τ΄όνομα της, ζούσε ένας δράκος που όλοι τρέμανε στην θωριά του. Ήταν πελώριος με γαμψά νύχια στα πόδια με μακριά ουρά γεμάτη αγκάθια με  βλοσυρό βλέμμα στα κατακόκκινα μάτια του. Όταν θύμωνε μιλούσε με βροντερή ανθρώπινη λαλιά. Κανείς ποτέ δεν είχε γλυτώσει απ΄  τα νύχια του αν έπεφτε στο δρόμο του. Μια μέρα μια όμορφη κοπέλα έφτασε κοντά στα μέρη του , έψαχνε το δρόμο για τη σπηλιά του. Το φοβερό τέρας κρατούσε αιχμάλωτο τον αγαπημένο της. Εκείνη δεν φοβόταν όσα κι αν της είπαν. Σαν συναντήθηκαν της είπε πως θα τον άφηνε ελεύθερο μόνο αν εκείνη του έφερνε ένα χρυσάνθεμο με εκατό πέταλα.

Μέρες  και νύχτες η κοπέλα γύριζε κάμπους και βουνά δάση και ρεματιές ψάχνοντας να βρει το χρυσάνθεμο που της ζητούσε ο δράκος. Οι σοφοί λέγανε πως τέτοιο λουλούδι δεν υπάρχει. Τότε , έκοψε ένα χρυσάνθεμο , έβγαλε μια βελόνα από κείνες που κρατούσαν  τα μαλλιά της κι άρχισε με ατέλειωτη υπομονή να χαράζει τα πέταλα του λουλουδιού. Δούλεψε χωρίς να σταματήσει λεπτό, όταν τα χώρισε σε εκατό , έτρεξε στη σπηλιά του δράκου και του το δώσε. Ο δράκος τα μέτρησε και τα βρήκε σωστά. Άφησε τότε το παλικάρι ελεύθερο κι ο ίδιος πήρε το λουλούδι του και χάθηκε για πάντα στα βάθη της σπηλιάς. Το ζευγάρι ευτυχισμένο γύρισε στο σπίτι του κι από τότε λένε πως τα χρυσάνθεμα ανθίζουν με πάρα πολλά πέταλα και κάθε Οκτώβρη…”

Καλό μήνα !