Το σημείωμα του εκδότη: Πρωτογενή πλεονάσματα και κοινωνικό μέρισμα
Ένα από τα βασικότερα προβλήματα που έχει να λύσει η κυβέρνηση το 2020 αφορά τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων από το 2021 και μετά. Πρόκειται για εθνική υπόθεση, θα μπορούσαμε να πούμε, καθώς δεν υπάρχει πολιτική δύναμη που να υποστηρίζει τον ισχύοντα στόχο που έχουν επιβάλει οι δανειστές για πρωτογενές πλεόνασμα μέχρι το 2022, ύψους 3,5% του ΑΕΠ.
Υπάρχει μάλιστα γενική αισθηση ότι τα πρωτογενή πλεονάσματα μπορούν να μειωθούν σε αυτή τη φάση στο 2% του ΑΕΠ.
Για τη μείωση του στόχου των πλεονασμάτων πρέπει να υπάρξει συμφωνία με τους δανειστές και τα μηνύματα που φτάνουν από αυτούς δείχνουν θετική διάθεση, τουλάχιστον για να συζητηθεί σοβαρά το ζήτημα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης προετοιμάζεται ώστε, όταν αρχίσουν οι σχετικές διαπραγματεύσεις, η ελληνική πλευρά να προσέλθει προετοιμασμένη και με δική της έκθεση βιωσιμότητας του χρέους, που θα αποδεικνύει ότι η μείωση των πλεονασμάτων δεν πρόκειται να επηρεάσει την εξυπηρέτησή του.
Υπάρχουν όμως ορισμένα ζητήματα που πρέπει να επισημανθούν. Από τα κυβερνητικά επιτελεία προέρχεται η πληροφορία -η οποία έχει δει το φως της δημοσιότητας χωρίς να διαψευστεί- ότι η ελληνική πλευρά θα ζητήσει από τους δανειστές το όποιο υπερπλεόνασμα προκύψει στο μέλλον να μην «καταναλώνεται» υποχρεωτικά στη χρονιά που διαπιστώθηκε, αλλά να μπορεί να μεταφέρεται σε επόμενες χρονιές για αποδοτικότερη και καλύτερη διαχείριση.
Με δεδομένο όμως ότι ως σήμερα το υπερπλεόνασμα χρησιμοποιούνταν για την απόδοση του λεγόμενου κοινωνικού μερίσματος στις ασθενέστερες κατηγορίες του πληθυσμού, πολύ φοβούμαστε ότι μάλλον υπάρχει πρόθεση να καταργηθεί ακόμη και αυτή η έκτακτη μικρή βοήθεια σε ανθρώπους που την έχουν ανάγκη, καθώς επλήγησαν περισσότερο από την κρίση.
Ξέρουμε ότι δεν είναι λίγοι στις γραμμές της κυβέρνησης που επιθυμούν το λεγόμενο κοινωνικό μέρισμα να πηγαίνει στις επιχειρήσεις με στόχο αυτές να ενισχυθούν και με την προσδοκία πως, αν ενισχυθούν, θα προχωρήσουν σε επενδύσεις και θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας.
Ένα πρώτο δείγμα γραφής αυτής της αντίληψης είχαμε με την διανομή του κοινωνικού μερίσματος του 2019. Άλλα και το κοινωνικό ισοζύγιο της εδώ και μήνες σχεδιαζόμενης ελάφρυνσης έχει εν μέρει ήδη αποτυπωθεί στο προσχέδιο προϋπολογισμού του 2020, στο οποίο προβλέπεται ότι από τα μέτρα συνολικού κόστους 1,2 δισ., περίπου τα 700 εκατ. αφορούν τη μείωση της φορολογίας των κερδών και των μερισμάτων.
Σε αυτά πρέπει να προστεθεί η απροσδιόριστη κοστολόγηση πλήθους ακόμη διατάξεων του φορολογικού νομοσχεδίου που ευνοούν σαφώς τα υψηλότερα εισοδήματα. Η κυβέρνηση επέλεξε μία εκ πρώτης όψεως σολομώντεια λύση, η οποία ωστόσο ευνοεί τα υψηλότερα εισοδήματα. Από τη μια, ορθά μείωσε στο 20% το όριο των αποδείξεων για όσους βαρύνονται με ενοίκια, δόσεις δανείων, οφειλές ΕΝΦΙΑ, οι οποίοι κατά κανόνα ανήκουν στα φτωχότερα στρώματα.
Από την άλλη, όμως, τα εισοδήματα άνω των 66.000 ευρώ, ακόμη και των 100.000 ή 200.000 ευρώ, αρκεί να εμφανίσουν ηλεκτρονικές δαπάνες μόλις 20.000 ευρώ. Στην πράξη, το υποτιθέμενο οριζόντιο μέτρο, το γενικό όριο ηλεκτρονικών δαπανών 30% ισχύει μόνο για τη βάση της εισοδηματικής πυραμίδας. Στα «ρετιρέ» αναγνωρίζονται ευρείες «ελευθερίες» φοροδιαφυγής.
Η κυβέρνηση θεωρεί ότι αυτό το, έστω άνισο, μείγμα ελαφρύνσεων θα έχει ισχυρό αναπτυξιακό αποτύπωμα. Ωστόσο, δεν θα είναι η πρώτη νεοφιλελεύθερη συνταγή στον κόσμο που η πραγματικότητα διαψεύδει οικτρά.
Ο εκδότης
