ΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΗ: Στο ζύγι η ζωή και το συμφέρον
– ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ
Πρόσφατα άρχισε να προβάλλεται στο Netflix το PLANET II, η συνέχεια της εξαιρετικά επιτυχημένης σειράς ντοκιμαντέρ για το περιβάλλον, σε αφήγηση του Ντέιβιντ Ατένμπορo. Ο δεύτερος κύκλος επικεντρώνεται στη μετανάστευση των ζώων και παρακολουθεί τις απίστευτες αποστάσεις τις οποίες διανύουν τετράποδα, πτηνά και ψάρια, προκειμένου να επιβιώσουν. Αυτή είναι η κεντρική ιδέα και μάλιστα ήδη από την εισαγωγή του πρώτου επεισοδίου: «Η μετανάστευση είναι η πιο κρίσιμη στρατηγική επιβίωσης». Και βέβαια σε αυτά τα ταξίδια, στα οποία τα είδη ωθούνται από την ανάγκη, ελλοχεύει ο κίνδυνος του θανάτου. Γιατί κανένα είδος, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπινου, δεν αποφασίζει οικειοθελώς να αποχωρήσει από τον τόπο του. Εξαναγκάζεται.
Κι ενώ στα ζώα ο εξαναγκασμός αυτός σχετίζεται κυρίως με την αλλαγή των κλιματικών συνθηκών και την αναζήτηση τροφής, στους ανθρώπους, πέρα από την πείνα και την κλιματική αλλαγή, προστίθεται ο πόλεμος. Οι άνθρωποι φεύγουν γιατί τους σκοτώνουν. Φεύγουν γιατί δεν έχουν άλλη επιλογή. Είναι τόσο επιτακτική αυτή η φυγή που προτιμούν την πιθανότητα του καθοδόν θανάτου από την βεβαιότητα του θανάτου αν παραμείνουν, παρότι ο θάνατος τελικά τείνει να καταστεί βεβαιότητα ό,τι κι αν κάνουν. Πληρώνουν έξι με εννέα χιλιάδες ευρώ ο καθένας. Στοιβάζονται κατά εκατοντάδες σε σαπιοκάραβα, για να καταλήξουν στο βυθό της Μεσογείου. Αυτό το οποίο συνέβη στην Πύλο, συμβαίνει εδώ και χρόνια.
Δεν είναι κάτι καινούργιο, ούτε δικαιούται ουδείς να δηλώσει σοκαρισμένος. 2 Σεπτεμβρίου 2015. Τότε ήταν που όλοι, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στον κόσμο, είδαμε τη φωτογραφία του μικρού Αϊλάν να κείτεται νεκρός, με το προσωπάκι του στραμμένο στην υγρή άμμο. Τότε ήταν πράγματι σοκ. Σήμερα βρισκόμαστε στα μέσα του 2023. Σήμερα πρόκειται για απάθεια, υποκρισία, αναισθησία, αποκτήνωση. Δεν είναι μόνο ο μικρός Αϊλάν, είναι χιλιάδες. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης του Ο.Η.Ε. το 2022 πέθαναν 5.909 μετανάστες και πρόσφυγες, οι 2.406 στη Μεσόγειο των δημοφιλών τουριστικών προορισμών και των πολυτελών καταλυμάτων. Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του Ο.Η.Ε. ο συνολικός αριθμός των νεκρών και των αγνοουμένων ανέρχεται στους 26.740 ανθρώπους, σε όλες τις διαδρομές της Μεσογείου. Μόνο για το πρώτο εξάμηνο του 2023, ο αριθμός τους υπολογίζεται σε 1.037. Μία κανονική βιομηχανία μαζικού θανάτου με τζίρους εκατομμυρίων ευρώ, διότι παρά τα εθνικά πένθη και τις τεθλιμμένες διακηρύξεις αλληλεγγύης και συμπαράστασης, φαίνεται ότι το ζύγι γέρνει ξεκάθαρα στη μεριά των σκοτεινών συμφερόντων και όχι της κατά τα άλλα ιερής ανθρώπινης ζωής.
Το συμπέρασμα είναι ότι στην Ευρώπη των ανοιχτών συνόρων, της ελευθέριας και της δικαιοσύνης, των ίσων δικαιωμάτων, της κοινωνικής ευημερία και της βιώσιμης ανάπτυξης, δεν χωρούν όλοι. Στο ζύγι βρίσκονται η ζωή και το συμφέρον. Βαρύτερο το δεύτερο. Τι κι αν χάνονται χιλιάδες ψυχές στη Μεσόγειο, «καυτές πατάτες» μετά από τόσα χρόνια παραμένουν η υποδοχή των μεταναστών από τις χώρες της πρώτης γραμμής, ο δίκαιος επιμερισμός ευθυνών για τη διαχείριση των «παράνομων» αφίξεων και η αναζήτηση ισορροπιών μεταξύ υποχρεώσεων και αλληλεγγύης. Στο μεταξύ, ο θάνατος συνεχίζει ακάθεκτος. Τα δρομολόγια της ελπίδας, φορτωμένα χιλιάδες ταλαιπωρημένες ανθρώπινες ψυχές, όπως και όνειρα για μια καλύτερη ζωή, πάνε και έρχονται, μόνο που δεν φτάνουν ποτέ στον προορισμό τους. Τα πλοία της ελπίδας χάνονται στα βάθη της Μεσογείου…
Ο εκδότης
