ΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΗ: Μια αναγέννηση που δεν ήρθε ποτέ
Πάνε είκοσι χρόνια που σαν σήμερα η Ελλάδα έσπασε τις αλυσίδες.
Η μέρα αυτή, του Ευαγγελισμού, είναι μέρα για χαρά και για δάκρυα. Χαρά για τα μελλούμενα, δάκρυα για τη σκλαβιά την περασμένη.
Για το σήμερα τί να πω;
Η διαφθορά είναι τόσο γενική κι έχει τόσο βαθιές τις ρίζες, που σε κάνει να σαστίζεις.
Μόνο όταν οι αφορμές της διαφθοράς εξολοθρευτούν, θα μπορέσουμε να έχουμε μία ηθική αναγέννηση.
Το μέλλον μας θα είναι μεγάλο όταν όλα στηριχθούν στην ηθική.
Όταν θριαμβεύσει η δικαιοσύνη, όταν τα γράμματα καλλιεργηθούν, όχι για μάταιη επίδειξη παρά για το όφελος του λαού που έχει ανάγκη από παιδεία και από μόρφωση, τότε θα έχουμε μια ηθική αναγέννηση και το μέλλον θα είναι μεγάλο.
Διονύσιος Σολωμός
Ποτέ δεν έλειψαν οι άνθρωποι από αυτόν τον τόπο. Για κάποιον περίεργο λόγο, πάντα τους είχε και πάντα θα τους έχει. Το ζήτημα είναι να βγαίνουν μπροστά και να συμπαρασύρουν την κρίσιμη μάζα.
Έχουμε πολλά παραδείγματα. Όχι μόνο από την αρχαιότητα, ούτε καν από την περίοδο της επανάστασης με όλες τις πραγματικά αξιοθαύμαστες προσωπικότητες, αλλά από το 30΄, το 40΄, το 50’ και το 60’. Κάποιοι μάλιστα ζούσαν μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες. Ποιητές, λογοτέχνες, εικαστικοί, μουσικοί, συνθέτες, γλύπτες, θεωρητικοί, πανεπιστημιακοί, ηθοποιοί, σκηνοθέτες κλπ. Ένας απίστευτος πλούτος, που σε κάνει να απορείς για δύο πράγματα. Πρώτα για το πως μία τόσο μικρή χώρα να έχει γεννήσει και να εξακολουθεί να γεννά τόσους πολλούς σπουδαίους ανθρώπους και κατά δεύτερον, πως είναι δυνατόν να έχουμε φτωχύνει έτσι.
Αυτό το τελευταίο έχει επισημανθεί καίρια με αφορμή μία φωτογραφία στην οποία απεικονίζονταν ο Κατράκης, ο Θεοδωράκης, ο Ρίτσος και ο Ελύτης. Πραγματικά, είναι απορίας άξιο πως φτωχύναμε έτσι, με τέτοιο πλούτο, με τέτοια παρακαταθήκη πίσω μας. Σώμα από το σώμα μας ήταν όλοι αυτοί. Μέρος της ζωής μας, όπως περίπου τη γνωρίσαμε και εμείς. Η απάντηση ίσως να βρίσκεται αλλού. Ίσως η σημερινή μας φτώχεια να υφίσταται, ακριβώς επειδή έχει καλυφθεί από την φαυλότητα και τη μανία ενός συστήματος να επικυριαρχήσει με κάθε τρόπο. Και τότε υπήρχε η ίδια μανία, μόνο που εκείνη την εποχή σκότωνε, βασάνιζε και επέβαλλε εξορίες. Μεταχειριζόταν δηλαδή μεθόδους οι οποίες τελικά αποδείχθηκε ότι δεν ήταν τόσο αποτελεσματικές όσο οι σημερινές.
Πάνε 182 χρόνια από τότε που ο μέγιστος Σολωμός μοιραζόταν τις σκέψεις του για την κατάσταση του έθνους με τον Γεώργιο Τσερτσέτη, τον ιστορικό, πολιτικό και αγωνιστή της επανάστασης του 1821. Δεν μπορεί να πει κανείς αν είναι περισσότερο ανατριχιαστικό με την έννοια της συγκίνησης ή απλώς βαθιά απογοητευτικό, το γεγονός ότι αν αλλάξει η χρονική αναφορά του Σολωμού, αυτή η επιστολή θα μπορούσε να έχει γραφτεί προχθές. «Για το σήμερα τί να πω; Η διαφθορά είναι τόσο γενική κι έχει τόσο βαθιές τις ρίζες, που σε κάνει να σαστίζεις». Και σαστίζουμε διπλά διαβάζοντας αυτές τις γραμμές, γιατί αυτό το «σήμερα», ενθάδε κείται στο μνήμα του παρόντος.
Δεν υπαινίσσομαι ότι τούτο συνιστά το ύστατο σάλπισμα της έσχατης υποχώρησης, της άνευ όρων υποταγής στη ραγιάδικη μοίρα μας. Το αντίθετο, με την αίσθηση ότι στρέφουμε την προσοχή μας στη σωστή κατεύθυνση, αυξάνονται εκ των πραγμάτων οι πιθανότητες να βρεθούμε πιο κοντά στο εθνικό μας ζητούμενο. Στην καλλιέργεια των γραμμάτων προς όφελος του λαού και του γενικού καλού, στη δικαιοσύνη, στην ηθική αναγέννηση του έθνους, που όπως αποδεικνύεται ήταν ανέκαθεν το ζητούμενο και δεν ήρθε ποτέ. Μόνο έτσι όμως και μόνο τότε το μέλλον θα είναι μεγάλο.
Ο εκδοτης
