Γιάννης Ρίτσος: «Ανάβω στίχους για να ξορκίσω το κακό στη χώρα»
«… να μην κάνεις κατάχρηση της εξουσίας που σου δόθηκε στ’ όνομα του μεγαλύτερου ιδανικού της ελευθερίας,
να μην κάνεις κατάχρηση περιαυτολογίας στ’ όνομα του αντιατομισμού,
να μην κάνεις αγώνα προσωπικής επικράτησης στ’ όνομα της σεμνής, ανώνυμης μάζας …».
Δεν είσαι δικό μου παιδί αλλά θα μπορούσες. Δεν είσαι δικό μου παιδί αλλά ένιωσα την ίδια σχεδόν υπερηφάνεια που ένιωσε και ο φυσικός σου πατέρας. Δεν λέω την ίδια ακριβώς αλλά σχεδόν, γιατί κάποια πράγματα στη ζωή δεν αλλάζουν. Ωστόσο ότι είσαι και συ παιδί μου, όπως όλα τα «ανήσυχα» παιδιά, δεν χωρά παρεξήγηση. Εμείς, που βαλθήκαμε μια ζωή να σας βάλουμε μυαλό, ζούσαμε πάντα με την κρυφή αγωνία μήπως βγείτε υπερβολικά «μυαλωμένοι», υπερβολικά ήσυχοι, υπερβολικά συμβιβασμένοι με την κυνικότητα που διέπει την πραγματικότητα, υπερβολικά «πονηροί» με την σήψη που απειλεί να καταναλώσει ό,τι φρέσκο, αθώο, αυθεντικό, χαρισματικό και υγιές γεννά αυτή η κοινωνία.
Κι από την γέννα θα ξεκινήσω καθώς από μία γέννα ξεκινούν όλα, από τ’ αστέρια που γεννιούνται στο σύμπαν, μέχρι τις ιδέες που γεννιούνται στο νου του ανθρώπου. Έτσι, ένα είδος γέννας είναι και η γονεϊκότητα, κι όταν με το καλό γίνεις και συ γονιός θα καταλάβεις ότι αυτός ο τοκετός πονάει, αλλά δεν σταματά ποτέ. Ο γονιός μπορεί μεν να αισθάνεται συχνά ως ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στον κόσμο, ωστόσο η ευτυχία είναι συνυφασμένη με την αγωνία. Από την πρώτη στιγμή αμφιβάλλει για τον εαυτό του. Αμφιβάλλει αν κάνει το σωστό, αν η επιλογή του είναι η καλύτερη δυνατή για το παιδί του. Η ζωή του γονιού είναι μία ζωή γεμάτη διλήμματα. Είναι μία δύσκολη άσκηση ισορροπίας που ποτέ δεν έχει τελική λύση, σαν θεώρημα, το οποίο τέθηκε μόνο και μόνο για να παιδεύει.
Μία από τις πιο δύσκολες ασκήσεις τις οποίες καλείται να αντιμετωπίσει και μάλιστα σχετικά νωρίς ένας γονιός, είναι η ισορροπία ανάμεσα στη σύνεση και την ανυπακοή. Από τη μια μεν, οφείλει να εμφυσήσει τη σύνεση, ώστε να μην θέτει το παιδί τον εαυτό του σε κίνδυνο αλλά και για να σέβεται τους άλλους, να μάθει δηλαδή να υπακούει σε κάποιους βασικούς κανόνες. Από την άλλη, οφείλει να αμφισβητεί τουλάχιστον σε ένα πρώτο επίπεδο τους πάντες και τα πάντα, και κυρίως τον πατέρα και την μάνα, διότι έτσι θα αναπτύξει την δική του προσωπικότητα, θα μπορέσει να ασκήσει την δική του θέληση για δύναμη, που είναι και θέληση για δημιουργία. Είναι κι αυτή μία διαδικασία απολύτως απαραίτητη που θα του επιτρέψει να πιστέψει στην δύναμή του, να πιστέψει στον εαυτό του, και έτσι πολύ σύντομα θα μπορέσει να σταθεί στα δικά του πόδια.
Κατά κανόνα, επειδή πολλοί γονείς φοβούνται υπερβολικά, και ειδικά στην Ελλάδα, όπου ο θεσμός της οικογένειας είναι ισχυρός έχει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που έχει, τα παιδιά βγαίνουν σε μαζική κλίμακα υπερπροστατευμένα, ευνουχισμένα, αποκομμένα απ’ αυτό που μπορούν κι απ’ αυτό που ενδεχομένως θα ήθελαν να είναι. Κάποιοι δε, το παρακάνουν. Βγάζουν παιδιά ολοσχερώς συμβιβασμένα. Έχουν συνθηκολογήσει πολύ νωρίς, ακριβώς επειδή υιοθέτησαν άκριτα ένα δόγμα, του μπαμπά ή της μαμάς, αντί να βρουν τις δικές του αξίες στην πορεία.Δεν υπάρχει τίποτε πιο θλιβερό από ένα πνεύμα που ακρωτηριάστηκε πρόωρα. Εμείς,ο πατέρας σου και όλοι όσοι τέλος πάντων σκέφτονται σαν κι αυτόν, τα γνωρίζαμε όλα αυτά και κατά συνέπεια μαζί με την πειθαρχία και τον συμβιβασμό, θελήσαμε να σας εμφυσήσουμε την απειθαρχία και το ασυμβίβαστο.
Ο πατέρας σου τα κατάφερε σίγουρα. Γι’ αυτό, την ώρα που σε έφερναν δεμένο σαν κατάδικο στην Ευελπίδων, επειδή δεν συνεμορφώθης προς τας υποδείξεις του κ. Χρυσοχοΐδη, σου φώναξε όλο καμάρι: «Κώστα! Κώστα! Νομική Αθήνας περνάς!». Και σίγουρα δεν σε πειράζει που για να σου σπάσουν τον τσαμπουκά, σε κράτησαν μέσα όλο το σαββατοκύριακο γιατί εσύ γιε μου πέτυχες, και στη νομική, και στην ελευθερία.Κάπως ανορθόδοξα βέβαια γνωρίζεις το δίκαιο αλλά οι γενναίοι αυτού του τόπου έχουν αντέξει πολύ χειρότερα. Συγχαρητήρια και καλή τύχη γιε μου. Θα την χρειαστείς.
Ο εκδότης
