ΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΗ

Έγινε η απώλεια συνήθεια

Ρίξ’ ένα βλέμμα σιωπηλό

στον κόσμο τον αμαρτωλό

και δες η γη πως καίει.

Και με το χέρι στην καρδιά

αν δε σ’ αγγίξει η πυρκαγιά,

ψάξε να βρεις ποιος φταίει.

Νίκος Γκάτσος

Ένας σοφός άνθρωπος μου είχε πει κάποτε πως για να μπορέσεις να δεις την αλήθεια, πρέπει να κάνεις ένα βήμα πίσω. Αν μάλιστα πετύχαινες κάποια στιγμή και μετά από πολύ δουλειά αυτό το ένα βήμα να τα κάνεις με τον καιρό δύο, τότε ακόμη καλύτερα. Η νουθεσία ήταν έτσι κι αλλιώς σιβυλλική. Αρχικά είχες την εντύπωση ότι επρόκειτο για την απαραίτητη απόσταση η οποία απαιτείται να έχει κανείς από τα γεγονότα προκειμένου να τα αξιολογεί με τη μέγιστη δυνατή ψυχραιμία και αντικειμενικότητα. Και πράγματι αυτή ήταν και παραμένει μία καλή ερμηνεία. Ήταν και παραμένει ένα βασικό σκεπτικό, αλλά δεν είναι το μόνο.

Με τα χρόνια καταλαβαίνεις ότι το «ένα βήμα πίσω» αναφέρεται εξίσου και στη χρονική διάσταση των γεγονότων, στην προϊστορία, στο τι έχει προηγηθεί. Δεν είναι μόνο αυτές οι φωτιές τώρα που θα κάψουν ή θα σκοτώσουν. Είναι όλες όσες μέχρι σήμερα έχουν κάψει και έχουν σκοτώσει. Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι σημερινό. Απλώς σήμερα έχει ενταθεί. Ούτε αυτό όμως είναι τυχαίο. Το γεγονός ότι εδώ και μισό μήνα η χώρα ολόκληρη έχει πάρει φωτιά, κι όμως δεν ανοίγει ρουθούνι, λέει κάτι ουσιαστικό για την ίδια τη χώρα. Οι τόσες καταστροφές, οι τόσες τραγωδίες, πραγματικές τραγωδίες, τόσο του μακρινού και πολύ περισσότερο του πρόσφατου παρελθόντος, δε φαίνεται να συνέτισαν κανέναν. Ίσα ίσα, μάλλον έχει γίνει συλλογικά αποδεκτό. Όχι βεβαίως από εκείνους οι οποίοι επλήγησαν αυτές τις μέρες, αλλά η γενική αίσθηση δυστυχώς είναι ότι αν δε μας αγγίζει κάτι σε προσωπικό επίπεδο, δε μας αφορά άμεσα κιόλας. Ακόμη κι αν καίγεται το σπίτι του γείτονα.

Ενδιαφέρεται κανείς; Ντρέπεται κανείς; Ανησυχεί κανείς που θα αφήσουμε κρανίου τόπο στα παιδιά μας και τα εγγόνια μας; Γιατί πλέον το ζήτημα δεν είναι η φωτιά, η εκάστοτε φωτιά και ο όλεθρος τον οποίο θα προκαλέσει, αλλά η καταστατική πια ανοχή μας στην απώλεια. Με άλλα λόγια συνηθίσαμε στην τραγωδία, στην καταστροφή, στην απώλεια. Κι έτσι, κάθε μέρα χάνουμε όλο και περισσότερα. Κάθε μέρα, παραχωρούμε και λίγο ή πολύ ακόμα από ένα μέλλον το οποίο δεν μας ανήκει. Και ταυτόχρονα καθησυχάζουμε τις όποιες ενοχλήσεις στην λανθάνουσα συνείδησή μας με ενέσεις μοιρολατρικού διαλογισμού. Αφού η κλιματική κρίση φταίει για όλα; Τι να κάνουμε; Κι ας μην υπάρχουν επαρκή μέσα πυρόσβεσης. Κι ας ευθύνονται οι εμπρηστές για το 90% των πυρκαγιών οι οποίες κατακαίουν τον τόπο μας.

Ποιος φταίει; Ποιος ευθύνεται για όλα αυτά; Θα αναλάβει κανείς ουσιαστικά κάποια ευθύνη; Πολιτικός; Πολίτης; Το μόνο που μένει στο τέλος είναι ένα βλέμμα σιωπηλό για τον αμαρτωλό μας κόσμο και για τη γη που καίει. Καίει κάθε καλοκαίρι τα πάντα, ωσάν το πράσινο αυτού του κόσμου να ήταν άπειρο και όχι πεπερασμένο. Και τούτο το ξέρουμε. Αλλά συνηθίσαμε. Γιατί έγινε η απώλεια συνήθειά μας.

Ο εκδότης