Ταμείο Ανάκαμψης: Πού διατίθενται οι πόροι-Λιγότερο από 1/4 έχει πάρει η Ελλάδα
Μολονότι το «κεφάλαιο» του Ταμείου Ανάκαμψης αριθμεί αρκετές σελίδες – και αποτελεί από τα σημαντικότερα ορόσημα στην οικονομική ιστορία της εξαετίας- το γεγονός ότι υπάρχουν παραφωνίες έχουν γκριζάρει τις σελίδες πάνω στις οποίες γράφεται το ελληνικό σχέδιο. Το «πού», το «γιατί» και το «πως» διατίθενται οι πόροι είναι στην κορυφή της κριτικής (και από τα κόμματα της αντιπολίτευσης).
Με αφορμή επίσης τις καθυστερήσεις σε έργα συνδεδεμένα με το Ταμείο Ανάκαμψης, όπως για παράδειγμα ο ΒΟΑΚ, υπάρχει κίνδυνος να χαθούν πόροι. Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της Τραπέζης της Ελλάδος, λιγότερο από το ¼ των πόρων που είχε λάβει η Ελλάδα ως δάνεια από το ΤΑΑ μέχρι τον Απρίλιο του 2024 είχαν φτάσει στους τελικούς αποδέκτες τους (ιδιωτικές επιχειρήσεις). Ο λόγος; Κυρίως εξαιτίας της γραφειοκρατίας.
Για τις επιχορηγήσεις το ποσοστό αυτό ήταν σημαντικά μεγαλύτερο, στο 45% του ποσού που έχει ληφθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ένα επιπλέον 31% είχε μεταφερθεί στις περιφέρειες, τους δήμους και άλλες αρχές και οργανισμούς υλοποίησης, χωρίς όμως να υπάρχουν δημόσια διαθέσιμα στοιχεία για την πορεία των επιμέρους χρηματοδοτούμενων έργων.
Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι αποδέκτες;
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Valdis Dombrovskis και Paolo Gentiloni προ ολίγων ημερών αναφέροντας εμμέσως πλην σαφώς πως η Κομισιόν δεν έχει λάβει ακόμα για τον τρέχον έτος τη λίστα με τους αποδέκτες. Από την απάντηση προκύπτει ότι μόνο η Ελλάδα και η Βουλγαρία δεν έχουν ακόμη γνωστοποιήσει τον κατάλογο με τους 100 μεγαλύτερους δικαιούχους χρηματοδοτήσεων γι το τρέχον έτος. Εάν δεν αποσταλούν τα στοιχεία μέσα στον Οκτώβρη θα ληφθούν μέτρα σύμφωνα με τον κανονισμό.
Σύμφωνα με στελέχη της κυβέρνησης ο κανονισμός αναφέρει να γνωστοποιείται η λίστα δυο φορές το χρόνο. Η Ελλάδα έχει δημοσιεύσει δυο φορές τη λίστα το 2023, όταν εντάχθηκε η πρόβλεψη αυτή στον Κανονισμό.
Αφορμή για τις απαντήσεις τις Κομισιόν στάθηκαν οι ερωτήσεις που έθεσε ο Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νικόλας Φαραντούρης για την πορεία του Ταμείου Ανάκαμψης στην Ευρώπη, μιλώντας στην Επιτροπή Προϋπολογισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, η τελευταία λίστα δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο του 2023 και είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα για το Ελλάδα 2.0. Δείτε εδώ
Το in απευθύνθηκε στο αρμόδιο υπουργείο (Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με επικεφαλής τον κ. Νίκο Παπαθανάση). Στο ερώτημα γιατί δεν έχει η Ελλάδα αποστείλει ακόμα τη λίστα για το 2024, η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης αναφέρει τα εξης: Η Ελλάδα συμμορφώνεται πλήρως με τον Κανονισμό του Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και δημοσιεύει τα στοιχεία δύο φορές το χρόνο. Ο Κανονισμός δεν προβλέπει συγκεκριμένες ημερομηνίες το έτους για τη δημοσιοποίηση, επομένως δεν τίθεται ζήτημα καθυστέρησης σύμφωνα με τον Κανονισμό. Για το τρέχον έτος η πρώτη δημοσιοποίηση των στοιχείων θα γίνει τον Οκτώβριο και η επόμενη πριν το τέλος του έτους.
Κρίσιμο σταυροδρόμι
Έχοντας διανύσει η Ελλάδα πλέον τη μισή διαδρομή, η ελληνική οικονομία, η κυβέρνηση στέκονται σ’ ένα κρίσιμο σταυροδρόμι ως προς το Ταμείο Ανάκαμψης. Η πορεία στο εξής αναμένεται να είναι αρκετά πιο απαιτητική.
Το 95% των επενδύσεων και πάνω από το 60% των μεταρρυθμίσεων του σχεδίου «Ελλάδα 2.0» είναι προγραμματισμένες να ολοκληρωθούν κατά το δεύτερο μισό της προγραμματικής περιόδου, δηλαδή κατά την τριετία 2024–2026. Επιπρόσθετα, οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις αυτές δεν είναι μόνο περισσότερες αριθμητικά, αλλά είναι και οι πιο σημαντικές για τη μελλοντική πορεία της οικονομίας και παράλληλα οι πιο απαιτητικές.Κατά την πρώτη τριετία, τα περισσότερα ορόσημα αφορούσαν την ψήφιση νόμων, την εκπόνηση σχεδίων και μελετών και την προκήρυξη διαγωνισμών.
Την περασμένη εβδομάδα δημοσιεύτηκε το πρώτο τμήμα της Έκθεσης που συνέταξε για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μια ομάδα διακεκριμένων ερευνητών υπό τον πρώην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι («Το μέλλον της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας»). Σύμφωνα με την ανάλυση της Eurobank, στην έκθεση τονίζεται η σημασία της ανάκτησης της ανταγωνιστικότητας για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να βρεθεί ξανά η τελευταία σε θέση να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ και την Κίνα στις διεθνείς αγορές.
Για την επίτευξη αυτού του στόχου απαιτούνται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύσουν την καινοτομία, θα στηρίξουν την προσπάθεια απανθρακοποίησης και θα ενισχύσουν την ασφάλεια του συνασπισμού, αλλά και επιπρόσθετες επενδύσεις. Για την χρηματοδότηση αυτού του σχεδίου εκτιμάται ότι απαιτούνται επιπλέον επενδύσεις τουλάχιστον €750 με €800 δισεκ. σε ετήσια βάση, οι οποίες αντιστοιχούν στο 4,4% με 4,7% του ΑΕΠ του 2023. Στόχος η αύξηση των επενδύσεων στην ΕΕ27 από το 22% του ΑΕΠ στο 27%. Η χρηματοδότησή επενδύσεων τέτοιας κλίμακας, αναφέρεται στην Έκθεση, προϋποθέτει και τη συμμετοχή του δημόσιου τομέα, ο οποίος θα πρέπει να αντλήσει μέρος των απαιτούμενων πόρων από τις αγορές. Προς το παρόν όμως ομοφωνία για κάτι τέτοιο δε φαίνεται να υπάρχει.
Η Ελλάδα υστερεί σημαντικά και στην καινοτομία
Η συμμετοχή των επενδύσεων παγίων στο ΑΕΠ της Ελλάδας το 2023 βρισκόταν μόλις στο 14%. Αν και αυξημένη σε σχέση με τα προ-πανδημίας επίπεδα, όταν είχε υποχωρήσει κάτω από το 11%, παρέμενε η χαμηλότερη μεταξύ των χωρών-μελών της ΕΕ27.
Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, η Ελλάδα το 2023 βρισκόταν μόλις στην 24η θέση στην ΕΕ27 και στην 37η θέση μεταξύ των 50 χωρών υψηλού εισοδήματος στον δείκτη καινοτομίας.
Διαχρονικά εμφανίζει στασιμότητα, καθώς μετά από μια βελτίωση της σχετικής της θέσης κατά την περίοδο της κρίσης και των προγραμμάτων προσαρμογής, από το 2017 και έπειτα διακυμαίνεται μεταξύ της 40ης και της 50ης θέσης στη διεθνή κατάταξη, χωρίς εμφανή τάση βελτίωσης.
in.gr
