Τα «κόκκινα δάνεια» του νόμου Κατσέλη στον Άρειο Πάγο

 

Υπέρ των δανειοληπτών η εισήγηση της Εισαγγελέως Γ. Αδειλίνη στη χθεσινή δίκη και παρέμβαση του Δ.Σ.Α

Εκδικάστηκε χθες στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου μια εξαιρετικά σημαντική υπόθεση, που αφορά σε χιλιάδες δανειολήπτες υπαγμένους με δικαστικές αποφάσεις στον λεγόμενο νόμο Κατσέλη, αλλά αδυνατούν να πληρώσουν τις δόσεις τους, καθώς ο τρόπος υπολογισμού των τόκων για πολλούς από αυτούς είναι εξοντωτικός.

Η υπόθεση που έφθασε να απασχολήσει την Ολομέλεια του ανωτάτου δικαστηρίου με πρόεδρο, την πρόεδρο του Αρείου Πάγου Ιωάννα Κλάπα αφορά στα κόκκινα δάνεια και τους τόκους που καλούνται να πληρώσουν, εκείνοι που χρωστάνε και έχουν υπαχθεί σε καθεστώς προστασίας στον λεγόμενο νόμο Κατσέλη και τις πολλές συμπληρώσεις και τροποποιήσεις του μέχρι σήμερα.

Υπέρ των δανειοληπτών η Εισαγγελέας

Ωστόσο, θέση υπέρ των κόκκινων δανειοληπτών πήρε η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη στην χθεσινή δίκη της Ολομέλειας  που τόνισε ότι «ο υπολογισμός του επιτοκίου πρέπει να γίνει επί της μηνιαίας δόσης και όχι επί του κεφαλαίου της οφειλής, διότι κατ’ αυτόν τον τρόπο εναρμονίζεται με τον πρωταρχικό σκοπό του ν. 3869/2010, δηλαδή την αντιμετώπιση των σοβαρών οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων στα οποία οδήγησε η υπερχρέωση των φυσικών προσώπων και την απαλλαγή των χρεών των υπερχρεωμένων δανειοληπτών, προς εξυπηρέτηση του ευρύτερου, δημόσιου συμφέροντος, σκοπού της επανάκτησης από τους τελευταίους της αγοραστικής τους δύναμης και της επανένταξής τους στην οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα».

Μάλιστα, ξεκαθάρισε ότι «βασικό κριτήριο επί του οποίου εδράζεται η θέση αυτή, συνιστά η διασφάλιση της αξιοπρεπούς διαβίωσης του οφειλέτη και της οικογένειάς του, ο συνδυασμός της μεγαλύτερης κατά το δυνατόν ικανοποίησης των πιστωτών με τη βασική προστασία της προσωπικής αξιοπρέπειας και, συνακόλουθα, την εξασφάλιση και διατήρηση ενός στοιχειώδους επιπέδου διαβίωσης του οφειλέτη και των προστατευόμενων μελών της οικογένειάς του».

Τόκοι – «θηλειά»

Οι δανειολήπτες που έχουν υπαχθεί στον νόμο Κατσέλη για την εκπλήρωση των δανειακών τους υποχρεώσεων, έχουν βρεθεί, χιλιάδες από αυτούς, σε αδυναμία εξόφλησης και χιλιάδες κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους και τα περιουσιακά τους στοιχεία. Ο λόγος είναι πως έχουν εκδοθεί αντιφατικές δικαστικές αποφάσεις για τον τρόπο υπολογισμού των τόκων των δανείων που καλούνται να πληρώσουν οι δανειολήπτες.

Αλλά δικαστήρια έχουν κρίνει, ότι οι τόκοι οφείλουν να υπολογίζονται στο σύνολο της οφειλής και άλλα, ότι πρέπει να υπολογίζονται στο ποσό της δόσης που πληρώνεται κάθε μήνα. Στην πρώτη περίπτωση τα ποσά που απαιτούνται είναι μεγάλα και η αδυναμία των δανειοληπτών σε χιλιάδες περιπτώσεις δεδομένη.

Για παράδειγμα, αν ένας δανειολήπτης έχει δόση κάθε μήνα 400 ευρώ και οι τόκοι υπολογίζονται στο σύνολο των χρημάτων που χρωστάει, το ποσό της δόσης εκτοξεύεται, και δεν χρειάζεται να ειπωθούν πολλά, για να γίνει αντιληπτό, ότι ο άνθρωπος αυτός αδυνατεί να πληρώσει.

Στη δεύτερη περίπτωση, που οι τόκοι υπολογίζονται με βάση τη δόση που πληρώνει, τα πράγματα είναι απλά και κινούνται σε λογικά επίπεδα.

Έτσι, η αντιφατική αυτή πραγματικότητα έφθασε στον Άρειο Πάγο με προδικαστικό, όπως λέγεται στα νομικά, ερώτημα που απεύθυνε το Ειρηνοδικείο των Ιωαννίνων, αναφορικά με τη διχογνωμία που έχει προκύψει από την έκδοση αλληλοσυγκρουόμενων και απολύτως αντιφατικών αποφάσεων, οι συνέπειες των οποίων είναι σημαντικές και σοβαρότατες για χιλιάδες πολίτες που χρωστάνε και επιχειρούν να σώσουν τις περιουσίες τους και να ορθοποδήσουν.

Ειδικά, στις περιπτώσεις που υπάρχει κίνδυνος και για τη διάσωση της πρώτης κατοικίας, το θέμα των τόκων προσέλαβε μεγάλες διαστάσεις.

Παρέμβαση από τον ΔΣΑ

Δεν είναι τυχαίο, πως ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών παρενέβη στη δίκη με πρόσθετη παρέμβαση για την σοβαρή υπόθεση με αφορμή την υπόθεση μιας δανειολήπτριας στα Ιωάννινα, για την περίπτωση της οποίας στάλθηκε και το ερώτημα από το εκεί δικαστήριο, προκειμένου για να λυθεί μια και καλή το σοβαρότατο αυτό κοινωνικό θέμα από τον Άρειο Πάγο.

Και αυτό διότι η δίκη στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου που πραγματοποιήθηκε χθες είναι πιλοτική, όπως λέγεται, δηλαδή η απόφαση που θα εκδοθεί, δεν θα αφορά μόνον την υπόθεση των Ιωαννίνων, αλλά όλες τις υποθέσεις ανα την επικράτεια με το ίδιο αντικείμενο.

Πάμε τώρα στο σκεπτικό της παρέμβασης του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, αναπτύχθηκε στη δίκη ενώπιον της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου σκεπτικό που έχει να κάνει με την ουσία της κρίσης της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου.

Ό,τι δηλαδή το ύψος των τοκοχρεολυτικών δόσεων κάθε δανειολήπτη που καθορίσθηκε από το δικαστήριο με βάση τις οικονομικές δυνατότητές του, έχει πια ανατραπεί για χιλιάδες και πολλοί άνθρωποι, κινδυνεύουν να χάσουν το σπίτι τους και τις περιουσίες τους, από τον τρόπο που υπολογίζονται οι τόκοι στις δόσεις που πληρώνουν.

Στη δίκη στην Ολομέλεια του Αρείου πάγου τονίστηκε μεταξύ άλλων, ότι σκοπός του ν. 3689/2010 (νόμος Κατσέλη που έχει πολλές τροποποιήσεις από τότε) είναι η επανένταξη του υπερχρεωμένου δανειολήπτη στην οικονομική και κοινωνική ζωή και ως εκ τούτου το ύψος των τόκων, όταν υπολογίζεται στο σύνολο της οφειλής, ανατρέπει την ουσία της προστασίας του νόμου και οδηγεί δανειολήπτες σε εξαθλίωση.

Η απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου αναμένεται με εξαιρετικό ενδιαφέρον.