Σε άξονες αστυνόμευσης και ποινικής αντιμετώπισης τα νέα μέτρα για την ενδοοικογενειακή βία

Καμία πρόβλεψη για την αντιμετώπιση του φαινομένου προληπτικά και απουσία μέτρων για την υποστήριξη των θυμάτων.

Της Ντίνας Δασκαλοπούλου

Μια δέσμη από 13 μέτρα για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας παρουσίασε χτες στο υπουργικό συμβούλιο, όπως είχε προαναγγείλει, ο υπουργός Δικαιοσύνης. Η φιλοσοφία της νέας νομοθετικής πρωτοβουλίας της κυβέρνησης κινείται στους άξονες της αστυνόμευσης και της ποινικής αντιμετώπισης του φαινομένου, ενώ απουσιάζουν μέτρα υποστήριξης των θυμάτων – γυναικών και παιδιών. Κυριότατα ωστόσο -και παρά κάποιες αλλαγές που φαίνονται να κινούνται σε σωστή κατεύθυνση, τουλάχιστον θεωρητικά- δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για την αντιμετώπιση του φαινομένου προληπτικά, ούτε και παρεμβάσεις στην κοινότητα.

Έτσι, για παράδειγμα, ναι μεν το θύμα απαλλάσσεται από την υποχρέωση εμφάνισης στην ακροαματική διαδικασία, αλλά το πάγιο αίτημα των επιζωσών για παροχή δωρεάν ψυχολογικής υποστήριξης δεν αντιμετωπίζεται. Φυσικά, κάτι τέτοιο θα ήθελε ένα πλέγμα μέτρων στα οποία θα έπρεπε να εμπλακούν όλα τα υπουργεία, ενώ εν προκειμένω τα μέτρα που παρουσιάστηκαν αφορούν μονάχα την αστυνόμευση και τη δικαστική αντιμετώπιση. Και, βέβαια, για άλλη μία φορά η κυβέρνηση δεν κατοχυρώνει νομικά τον όρο γυναικοκτονία, για τη χρησιμότητα του οποίου έχουν επιχειρηματολογήσει οι γυναικείες οργανώσεις αλλά και ο νομικός κόσμος.

Αυτό που δείχνει να λείπει σίγουρα είναι μια εμβάθυνση στην αντιμετώπιση του φαινομένου εν τη γενέσει του, δηλαδή στην «κουλτούρα» της πατριαρχίας (με την εισαγωγή, ας πούμε, του μαθήματος της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία), αλλά και στις κοινωνικές και οικονομικές αιτίες που θυματοποιούν τις γυναίκες (στην επίμονη ανεργία ή τη μη συμμετοχή στο ενεργό δυναμικό). Όπως και λείπουν τα μέτρα εκείνα που θα υποστηρίξουν τα θύματα όχι απλώς να ξεφύγουν από τον κύκλο της βίας και ίσως να δικαιωθούν σε μια δικαστική αίθουσα, αλλά να πάρουν συνολικά τη ζωή στα χέρια τους.

Αναλυτικά

● Δυνατότητα επιβολής προσωρινής κράτησης τόσο στα σοβαρά πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας που οδηγούνται στην κυρία ανάκριση όσο κατά κανόνα και στα κακουργήματα, εκτός αν κριθεί απολύτως αιτιολογημένα πως ο κατ’ οίκον περιορισμός με ηλεκτρονική επιτήρηση (βραχιολάκι) ή οι περιοριστικοί όροι αρκούν για την αποτροπή του δράστη από την τέλεση νέων αξιόποινων πράξεων. Στη δε περίπτωση αυτόφωρου πλημμελήματος που οδηγείται απευθείας στο ακροατήριο, η κράτηση, σε περίπτωση αναβολής της εκδίκασης, μπορεί να παραταθεί ώς τις 5 ημέρες.

● Ένταξη της απειλής μέσω επίμονης καταδίωξης ή αθέμιτης παρακολούθησης μέλους οικογένειας στο ρυθμιστικό πεδίο του νόμου της ενδοοικογενειακής βίας σε εναρμόνιση με την Οδηγία (ΕΕ) 2024/1385.

● Άμεση περάτωση της ανάκρισης και απευθείας παραπομπή στο ακροατήριο των κακουργημάτων ενδοοικογενειακής βίας χωρίς την ενδιάμεση διαδικασία των δικαστικών βουλευμάτων.

● Πραγματική έκτιση στη φυλακή των ποινών για εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας χωρίς δυνατότητα αναστολής ή μετατροπής τους, με κανέναν τρόπο.

● Πρόβλεψη έκδοσης εισαγγελικής διάταξης επιβολής περιοριστικών όρων ακόμα και πριν από την άσκηση της ποινικής δίωξης, με δυνατότητα του θύματος να προτείνει συγκεκριμένους όρους που θεωρεί κατάλληλους. Για τυχόν παραβίαση περιοριστικών όρων επιβάλλεται στον δράστη ποινή φυλάκισης.

● Σε κάθε περίπτωση, η υποτροπή του δράστη καθιερώνεται ως επιβαρυντική περίπτωση ενδοοικογενειακής βίας που οδηγεί στο μέγιστο ύψος της ποινής.

● Προστασία του θύματος με την απαλλαγή του από την υποχρέωση εμφάνισής του στην ακροαματική διαδικασία. Προβλέπεται η πρόοδος της δίκης με την ανάγνωση της κατάθεσης που έδωσε στην προδικασία, εκτός αν το δικαστήριο, με ειδική αιτιολογία, κρίνει την παρουσία του θύματος απολύτως απαραίτητη, με προτεραιότητα την εξ αποστάσεως εξέτασή του όπου είναι εφικτό.

● Προστίθεται η αναγνώριση των βασικών περιστατικών της υπόθεσης στις προϋποθέσεις, καθώς και η ένταξη της υποχρέωσης κάλυψης των άμεσων οικονομικών αναγκών του θύματος στους όρους της ποινικής διαμεσολάβησης. Δεν χωρεί ποινική διαμεσολάβηση στα ιδιαιτέρως σοβαρά πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας, ακόμα και αν το θύμα συναινεί στη διαμεσολάβηση. Σε κάθε περίπτωση, θεσπίζεται δυνατότητα του εισαγγελέα να μη δεχθεί συμφωνία των μερών για διαμεσολάβηση ή να την ανακαλέσει, όταν συντρέχουν στοιχεία που θα μπορούσαν να μειώσουν την ικανότητα του θύματος για συνειδητή επιλογή.

● Στις περιπτώσεις καταγγελίας για ενδοοικογενειακή βία, ο εισαγγελέας διερευνά αυτεπάγγελτα αν συντρέχει περίπτωση μεταβολής του καθεστώτος επιμέλειας ανήλικων τέκνων σύμφωνα με το άρθρο 1532 εδ.γ’ του Αστικού Κώδικα.

● Ενταξη των φαρμακοποιών και των φυσιοθεραπευτών στους επαγγελματίες που έχουν υποχρέωση αναφοράς εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας.

Αναδημοσίευση από efsyn.gr