«Πρόληψη είναι να επικοινωνείς… να επιλέγεις να ζείς»
Το «Πανελλήνιο Δίκτυο Φορέων Πρόληψης της Εξάρτησης» στο οποίο συμμετέχουν οι «Παρεμβάσεις» ΠΕ Ηλείας εκφράζει την αντίθεση του στο Ν/Σ που καθιστά αβέβαιο το μέλλον των Κέντρων Πρόληψης
«Πρόληψη είναι να επικοινωνείς…να επιλέγεις να ζείς.» Το Πανελλήνιο Δίκτυο Φορέων Πρόληψης της Εξάρτησης πιστό στην παραπάνω φιλοσοφία, που έχει σκοπό να φέρνει κοντά τους ανθρώπους για να αναζητούν από κοινού επιλογές, που θα υπερασπίζονται τη ζωή μακριά από κάθε είδους εξαρτήσεις, επιλέγει να επικοινωνήσει στις τοπικές κοινότητες – λήπτες υπηρεσιών των φορέων, που το απαρτίζουν, τις αλλαγές που προωθούνται το τελευταίο διάστημα στην αντιμετώπιση των εξαρτήσεων στη χώρα μας…
Γιατί η πρόληψη είναι υπόθεση όλων μας!!!
Σε μια περίοδο που οι ψυχοπιεστικές κοινωνικές συνθήκες που ζούμε, απειλούν όλο και περισσότερο την ψυχική υγεία ανθρώπων της διπλανής πόρτας, και αποτελούν γόνιμο έδαφος για την υιοθέτηση κάθε είδους εξαρτητικών συμπεριφορών οι εμπλεκόμενοι φορείς- Υπ. Υγείας, δομές πρόληψης, θεραπείας, δομές ψυχικής υγείας κ.α.- έχουμε μεγαλύτερη ευθύνη από ποτέ για το πλαίσιο που θα συνδιαμορφώσουμε, προκειμένου να στηρίξουμε την αναγκαία διεύρυνση αυτών των υπηρεσιών, αξιοποιώντας την επιστημονικά πρόσφατη τεκμηρίωση της εμπειρίας στην αντιμετώπιση των εξαρτήσεων. Οι τελευταίες ανακοινώσεις από θεσμικά πρόσωπα του Υπουργείου Υγείας, για τις διοικητικές αλλαγές που προωθούνται στους δύο αυτούς ευαίσθητους τομείς, χωρίς καμία προηγούμενη διαβούλευση, μας δημιουργούν σοβαρούς προβληματισμούς ως προς την διατήρηση της επιστημονικά τεκμηριωμένης αποτελεσματικής κοινοτικής προσέγγισης, που μέχρι τώρα εφαρμοζόταν στην αντιμετώπιση του κοινωνικού φαινομένου της εξάρτησης και στο τομέα της ψυχικής υγείας.
Αποτελεί μεγάλη ματαίωση για τους ανθρώπους που υπηρετούμε τόσα χρόνια σε δομές πρόληψης των εξαρτήσεων με μεγάλη ιστορία στο κοινοτικό έργο, να ακυρωνόμαστε και να καταργούμαστε χωρίς να λαμβάνουμε σαφή και τεκμηριωμένα επιχειρήματα σχετικά με τους λόγους, που οδηγούν σε αυτή την επιλογή ενός εθνικού υπεροργανισμού απομακρυσμένου από τις τοπικές κοινότητες και ανάγκες.
Συγκεκριμένα ο νέος Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης των Εξαρτήσεων (ΕΟΠΑΕ)προμηνύεται να απορροφήσει, όσους φορείς δραστηριοποιούνται μέχρι σήμερα στην πρόληψη και αντιμετώπιση των εξαρτήσεων. Ένα χωνευτήρι φιλοσοφιών, επιστημονικών προσεγγίσεων, μοντέλων διοικήσεων, που θα σβήσει από τον διεθνή επιστημονικό χάρτη όλους τους μέχρι σήμερα εγκεκριμένους φορείς (ΟΚΑΝΑ, ΚΕΘΕΑ, 18Ανω, ΑΡΓΩ κ.α). Η κατάργηση δομών δημιουργεί έντονη δυσαρέσκεια, ματαίωση και ακύρωση της πολυετούς προσπάθειας, που έχει γίνει σε έναν τόσο ευαίσθητο και απαιτητικό τομέα. Επίσης, το κλίμα που έχει δημιουργηθεί, με ευθύνη κυρίως του Υπουργείου για τον τρόπο που μεθοδεύει τόσο σοβαρές αλλαγές, κλονίζει την εμπιστοσύνη της κοινότητας γενικότερα στον χώρο, εντείνει την ανασφάλεια και την δυσφορία ενισχύοντας τους κοινωνικούς παράγοντες, που ευνοούν την χρήση και την εξάρτηση.
Πρόκειται για έναν Οργανισμό που θα δίνει έμφαση στην μείωση της βλάβης- ενίσχυση προγραμμάτων υποκατάστασης εντός του συστήματος υγείας- και θα προκρίνει το ιατρόκεντρικο σε βάρος του διεθνώς καταξιωμένου ψυχοκοινωνικού μοντέλου στην αντιμετώπιση των εξαρτήσεων. Ένα συγκεντρωτικό Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου με περιορισμένη ετήσια κρατική χρηματοδότηση, και τη συμπλήρωση της με «δωρεές, κληρονομιές, κληροδοτήματα, εισφορές και επιχορηγήσεις από τρίτους», ευρωπαϊκά κονδύλια κ.α, όπου ένας από τους ιδρυτικούς σκοπούς του είναι «η ενθάρρυνση, ο συντονισμός και η εποπτεία κάθε ιδιωτικής πρωτοβουλίας». Ένα νομοσχέδιο σχεδιασμένο να απορρίψει με απροκάλυπτο τρόπο κάθε βασική αρχή αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων αυτών, όπως η ολιστική προσέγγιση, η αυτενέργεια των φορέων που καλλιεργούν τη σύνδεση με τις τοπικές κοινωνίες, η επιλογή στη θεραπεία, κάνοντας διαφανές το σκεπτικό «κόστους-οφέλους» που το διέπει.
Το έργο των Κέντρων Πρόληψης συμβαδίζει με τις Ευρωπαϊκές Προδιαγραφές Εφαρμογής Προγραμμάτων Πρόληψης και έχει σημαντικό αποτύπωμα σε κάθε κοινότητα που υπηρετούν, πρόκειται να καταρρεύσει με την κατάργηση των άρθρων 61 του ν.3459/2006 και 60, παρ. 4, του ν.4139/2013. Παράλληλα, προβλέπεται ασταθές και αβέβαιο μέλλον για τα Κέντρα Πρόληψης μέχρι το 2027, αλλά και γενικότερα για την πρόληψη καθώς διαφαίνεται, εκ μέρους του Υπουργείου, μία ταύτιση της πρόληψης με την ενημέρωση και με αναχρονιστικές μεθόδους παρέμβασης, ενώ επιστημονικά γνωρίζουμε ότι το φαινόμενο της εξάρτησης είναι πολυπαραγοντικό και η αντιμετώπισή του προϋποθέτει την εμπλοκή όλης της κοινότητας με την ανάπτυξη ευρύτερων συνεργείων, πολυεπίπεδες-πολυεστιακές και μακροχρόνιες παρεμβάσεις με στόχο τη διαμόρφωση στάσεων και συμπεριφορών, που προάγουν ευρύτερα την υγεία.
Σήμερα, το Πανελλήνιο Δίκτυο Φορέων Πρόληψης της Εξάρτησης-μια μορφή σύνδεσης Φορέων, που εδώ και 30 χρόνια αναπτύσσουν Προγράμματα Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας σε Ελλάδα και Κύπρο- υποστηρίζοντας τον επιστημονικό, συνεργατικό -κοινωνικό του χαρακτήρα-εκφράζει δημόσια την βαθιά του ανησυχία και τους φόβους του για το μέλλον μιας κοινωνίας που της ζητούν ανενδοίαστα και χωρίς την παραμικρή συμμετοχή της σε διάλογο να γίνει συνένοχη σε ένα αφήγημα, που τείνει να ονομάσει «το Θεραπεύειν κάλλιον του Προλαμβάνειν», όταν η αξία του ανθρώπου είναι εξαργυρώσιμη.
Για το Πανελλήνιο Δίκτυο Φορέων Πρόληψης της Εξάρτησης, αυτό είναι το διακύβευμα που έχει να απαντήσει κάθε επιστημονικός χώρος, κάθε ομάδα, κάθε γειτονιά, κάθε κοινότητα απ’ άκρη σε άκρη. Οι πόρτες των φορέων πρόληψης σε όλη την Ελλάδα είναι ανοιχτές να επικοινωνήσουν με την κοινότητα, όλα όσα μας αφορούν, εργαζόμενους και λήπτες υπηρεσιών…για να βρούμε από κοινού τα βήματα μας προς την αποκατάσταση του αρχαίου ρητού… «Το Προλαμβάνειν κάλλιον του Θεραπεύειν».
Βρισκόμαστε σε μία ιστορική στιγμή προσωπικής και συλλογικής ευθύνης με μοναδικό στόχο τη διάσωση της πρόληψης, της φιλοσοφίας και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Απευθυνόμαστε στους φορείς κάθε τοπικής κοινότητας, στους αποδέκτες των υπηρεσιών μας να συστρατευθούμε και να διεκδικήσουμε την μη κατάθεση του εν λόγω νομοσχεδίου. Δηλώνουμε, ταυτόχρονα, τη διαθεσιμότητά μας για έναν ανοιχτό διάλογο, όπου μονάχα η επιστημονικά τεκμηριωμένη εμπειρία, μακριά από τεχνοκρατικές αντιλήψεις και επίτευξη οικονομιών κλίμακας, μπορεί να αποκαταστήσει την κρίση αξιοπιστίας, που έχει δημιουργηθεί σε όλη την ελληνική κοινωνία και επιστημονική κοινότητα, ως προς την συμβολή των επικείμενων αλλαγών προς την σωστή κατεύθυνση.
Τα μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής του Πανελλήνιου Δικτύου Φορέων Πρόληψης της Εξάρτησης. (Συμμετέχει η Διονυσία Γκομώλη, Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων & Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας ΠΕ Ηλείας «ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ»)
