Πώς απειλεί την ελιά η κλιματική αλλαγή
Πλήγμα για την ελαιοκομία, έναν από τους βασικούς πυλώνες της ελληνικής οικονομίας
Η κλιματική αλλαγή είναι ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που απασχολούν την παγκόσμια κοινότητα σήμερα. Η αύξηση της θερμοκρασίας, οι ακραίες καιρικές συνθήκες, η μείωση των βροχοπτώσεων και η υποβάθμιση του εδάφους έχουν ήδη αρχίσει να επηρεάζουν αρνητικά διάφορους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως τη γεωργία, την ενέργεια και την υγεία.
Στην Ελλάδα, η κλιματική αλλαγή απειλεί ιδιαίτερα την ελιά, έναν από τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας της χώρας. Η ελιά είναι ένα δέντρο που είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό στα μεσογειακά κλίματα, αλλά οι αυξανόμενες θερμοκρασίες και οι ακραίες καιρικές συνθήκες μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ανθοφορία της και στην αποδοτικότητά της.
Σύμφωνα με μελέτη του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, η θερμοκρασία στην Ελλάδα έχει αυξηθεί κατά περίπου 1,5 βαθμούς Κελσίου από το 1850. Αυτή η αύξηση της θερμοκρασίας αναμένεται να συνεχιστεί στο μέλλον, με αποτέλεσμα να αυξηθεί ο κίνδυνος για ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως καύσωνες, ξηρασίες και πλημμύρες.
Αυτά τα ακραία καιρικά φαινόμενα μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ελιά. Για παράδειγμα, οι καύσωνες μπορούν να προκαλέσουν ζημιά στα φύλλα και τους καρπούς της ελιάς, ενώ οι ξηρασίες μπορεί να μειώσουν την ποσότητα του νερού που είναι διαθέσιμη για την καλλιέργεια της ελιάς.
Επιπλέον, η κλιματική αλλαγή αναμένεται να οδηγήσει σε μείωση των βροχοπτώσεων στην Ελλάδα. Αυτό μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ελιά, καθώς το δέντρο χρειάζεται νερό για να αναπτυχθεί και να καρποφορήσει.
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ελιά σοβαρές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία.
Η ελιά είναι μια από τις σημαντικότερες καλλιέργειες της Ελλάδας, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 20% της γεωργικής παραγωγής της χώρας. Η μείωση της παραγωγής της ελιάς μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια εσόδων για τους αγρότες και σε αύξηση των τιμών του ελαιολάδου για τους καταναλωτές.
Για να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ελιά, η Ελλάδα πρέπει να λάβει μέτρα για την προσαρμογή της καλλιέργειας στις νέες συνθήκες. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν την ανάπτυξη νέων ποικιλιών ελιάς που είναι πιο ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή, την εφαρμογή νέων καλλιεργητικών πρακτικών και τη βελτίωση της διαχείρισης των υδάτινων πόρων.
Ακαρπία ελαιοδένδρων: Το φαινόμενο που απειλεί την ελαιοκαλλιέργεια
Μια από τις πιο σοβαρές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ελαιοκαλλιέργεια είναι η ακαρπία, δηλαδή η μειωμένη ή μη παραγωγή καρπών. Η ακαρπία μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής.
Οι υψηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη βροχοπτώσεων μπορούν να επηρεάσουν την ανθοφορία και τη καρπόδεση των ελαιοδέντρων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της παραγωγής ελαιολάδου, καθώς και σε αύξηση του κόστους παραγωγής.
Μέτρα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής
Για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην ελαιοκαλλιέργεια, οι γεωπόνοι και οι ερευνητές προτείνουν διάφορα μέτρα, όπως:
- Τροποποίηση του κλαδέματος των ελαιοδέντρων για αύξηση της δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα μέσω της φωτοσύνθεσης.
- Ανακύκλωση κλαδεμάτων ως υλικό εδαφοκάλυψης και θρέψης.
- Αξιοποίηση των παραπροϊόντων ελαιοτριβείου με εφαρμογή στο έδαφος.
- Αξιοποίηση των υποπροϊόντων ελαιοκαλλιέργειας μετά από κομποστοποίηση.
- Ελάχιστη ή καθόλου καλλιέργεια του εδάφους για περιορισμό της διάβρωσης και καταστροφής της οργανικής ουσίας.
- Τροποποίηση της ζιζανιοχλωρίδας για αύξηση της δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα.
Η εφαρμογή αυτών των μέτρων μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση της ανθεκτικότητας των ελαιοδέντρων στα ακραία καιρικά φαινόμενα και στη βελτίωση της παραγωγής ελαιολάδου.
Ανομβρία και σοβαρές επιπτώσεις στην ελιά
Με την φετινή ανομβρία και τους καύσωνες αρκετοί ελαιώνες κινδυνεύουν όχι μόνο παραγωγικά αλλά και υπαρξιακά. Τα δέντρα τους βρίσκονται κάτω από παρατεταμένη υδατική κρίση, έχουν φύλλα στριμμένα και κιτρινισμένα και ο καρπός τους έχει συρρικνωθεί (ζαρώσει) σε βαθμό που δεν επιτρέπει την ανάπτυξη και κανονική ελαιώδη του.
Οι ελαιώνες αυτοί βρίσκονται συνήθως σε αβαθή φτωχά εδάφη και έχουν αφεθεί να αναπτύξουν κώμη αρκετά μεγαλύτερη από ότι επιτρέπει το δυναμικό της εδαφικής υγρασίας και απαιτούν εξισορρόπηση με δραστικό περιορισμό της κώμης. Για αυτό όπως χρειάζονται ειδικά μέτρα πολίτικης και εκστρατείες ενημέρωσης για τα οποία θα επανέλθουμε.
Οι καύσωνες από την άλλη πλευρά προκαλούν με το αζημίωτο και κάποια θετική επίδραση. Αναστέλλουν (όχι εξουδετερώνουν) την δραστηριότητα του Δάκου όταν οι θερμοκρασίες τους είναι άνω των 35ο C
Όμως είναι γνωστό, ότι συνήθως, μετά από καύσωνες ο Δάκος επανέρχεται δριμύτερος. Επομένως οι ελαιώνες των οποίων ο ελαιόκαρπος διατηρείται σε καλή κατάσταση (αρδευόμενοι,σωστά καλλιεργημένοι) κινδυνεύουν άμεσα από δακοπροσβολές και πρέπει να προσεχθούν ιδιαιτέρα.
