Γράφει ο Δικαιόπολις

«Ετούτος δω ο λαός δε γονατίζει παρά μπροστά στους νεκρούς του». Γιάννης Ρίτσος από τις «γειτονιές του κόσμου»

Πειραγμένες γεύσεις, πειραγμένα έργα, πλέον με την πειραγμένη Ιστορία και πειραγμένα νεύρα. Τι πάθαν όλοι και διορθώνουν την Ιστορία με το ζόρι; Γιατί σε κάθε εθνική επέτειο οι πολιτικοί θέλουν σώνει και καλά να επικαιροποιήσουν το μήνυμα, άλλη με τον λαϊκισμό, άλλη με τον εθελοντισμό, άλλος με το προσφυγικό, άλλος με το περιβαλλοντικό, άλλος με την ψήφο από το εξωτερικό.

Τι αγωνία κι αυτή να πουν κάτι ιδιαίτερο για τη γιορτή. Από τη μια τους πείραξε η 12χρονη Ρομα που έβγαλε γλώσσα, ξεχνώντας τους νεκρούς μιας πατρίδας που την ξέχασε. Και από την άλλη κυνήγι μαγισσών εναντίον δέκα κοριτσιών. Κόβουν φέτες και στιγμές για να δέσουν αυθαίρετες αναγωγές. Οι προσαρμογές στη δική τους ατζέντα και ιδεολογία ή απλώς στη συγκυρία γράφουν στην ούγια αστοχία.

Νομίζω ότι τώρα πια η μεγαλύτερη ιδεολογική πρόκληση για την αφεντιά μου (φαντάζομαι και για πολλούς άλλους, τουλάχιστον της γενιάς μου αλλά όχι μόνο) εμπεριέχει καταρχήν μία παθολογική διάσταση. Είναι αυτό που λαός πολύ σοφά –παρότι ο ίδιος δεν συμπεριφέρεται πάντα το ίδιο σοφά– αποκαλεί «γερό στομάχι».

Για ένα υγιές πνεύμα και σώμα, το γερό στομάχι είναι απολύτως απαραίτητο και κάτι τέτοιο μπορεί να αποδειχθεί αρκετά εύκολα. Το γερό στομάχι δεν χαρακτηρίζει έναν άνθρωπο αναίσθητο, ο οποίος δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για οτιδήποτε συλλογικό ή και ατομικό.

Κοινώς, δεν πρόκειται γιαένα «γαϊδούρι», όπως λέγεται στην καθομιλουμένη προς απόλυτη συκοφάντηση των συμπαθέστατων ζώων, το οποίοδιαθέτει ενδεχομένως παχύ δέρμα (εξ ου και ο εξίσου προσβλητικός χαρακτηρισμός «παχύδερμο»), αλλά όχι γερό στομάχι. Κατά συνέπεια το γερό στομάχι αναφέρεται σε εκείνον τον τύπο ανθρώπου, ο οποίος έχει απόλυτη συναίσθηση των πραγμάτων, ωστόσο ακριβώς επειδή αυτή η συναίσθηση μπορεί κυριολεκτικά να τον αρρωστήσει, οφείλει να εκπαιδεύσει τον εαυτό του, ώστε να μην δηλητηριάζεται.

Ένα είδος μιθριδατισμού, που εκπορεύεται από την ίδια την θέληση για ζωή, για δημιουργία, για αγάπη, για δικαιοσύνη, για δημοκρατία, για ελευθερία, για αμφισβήτηση, για έρωτα. Απέναντί μας, σε ένα σχήμα που μοιάζει υπερβολικά νιτσεϊκό, έχουμε τον μνησίκακο όχλο, του οποίου τα αξιοσέβαστα προεξάρχοντα μικρά και μεγάλα μέλη, χύνουν το δηλητήριό τους στον κοινωνικό ιστό.

«Δεν με απασχολούν στο ελάχιστο όλοι αυτοί», διακήρυσσα κάποτε, με την αφέλεια της νιότης. Ένας φίλος, νέος κι αυτός, πλην όμως με μεγαλύτερη διορατικότητα, προειδοποιούσε από τότε: «Ναι, αλλά σε επηρεάζουν». Συχνά σκέφτομαι πόσο δίκιο. Εκείνος είχε αρχίσει από τότε να φτιάχνει ένα γερό στομάχι γιατί αντιλαμβανόταν πως για εμάς δεν θα είναι εύκολο να επιβιώσουμε μέσα σε μία τόσο τοξική ατμόσφαιρα, ιδιαίτερα από την στιγμή που ενδιαφερόμασταν για τον δημόσιο βίο και τα μεγάλα ζητήματα του κοινωνικού και πολιτικού γίγνεσθαι.

Καθώς δεν λείπουν ποτέ οι φορές κατά οποίες διαβάζοντας, βλέποντας, και ακούγοντας όσα συμβαίνουν, νιώθω έντονη «ανακατωσούρα» καταφεύγω στο μήνυμα του πιλότου ξανά. «Ετούτος δω ο λαός δε γονατίζει παρά μονάχα μπροστά στους νεκρούς του». Γιάννης Ρίτσος από τις «γειτονιές του κόσμου», αν και αναφέρεται σε άλλους ταραγμένους χρόνους.