Η διατυπωμένη στα λατινικά έκφραση «marenostrum», που σημαίναι «η θάλασσά μας», παραπέμπει στην PaxRomagnaτης ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Δυστυχώς, η φράση αυτή επαναλαμβάνεται εσχάτως από τον πρόεδρο της Γαλλίας Μακρόν, τον οποίο μιμήθηκε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην λήξη της Ευρωμεσογειακής διάσκεψης της Κορσικής. Στην ίδια αντίληψη εντάσσεται και το δόγμα Ερντογάν περί «γαλάζιας πατρίδας».

Όμως η έκφραση  marenostrumαπό  ηγέτες πρώην αποικιοκρατικών χωρών, ηχεί προκλητικά για τους λαούς της νότιας και ανατολικής ακτής της Μεσογείου. Η Ελλάδα που δεν έχει τέτοιο παρελθόν, οφείλει να  αποφεύγει τέτοιες εκφράσεις, δεδομένου ότι στερείται – και ορθώς – επεκτατικών βλέψεων και επιπλέον, να μένει μακριά από τους ανταγωνισμούς των μεγάλων δυνάμεων στην περιοχή.

Με τους σημερινούς μεγάλους κινδύνους στον ορίζοντα, αναρωτιέμαι, μήπως  καθίσταται ξανά επίκαιρη η  πρωτοβουλία για ένα μεσογειακό «Ελσίνκι» (ΔΑΣΕ), που παλαιότερα είχε αναλάβει η Ισπανία. Αν στην Ελλάδα είχαμε κυβέρνηση Τσίπρα, πιστεύω ότι και η χώρα μας θα συμμετείχε, αλλά από την  διεθνή  πολιτική της ΝΔ απουσιάζουν τέτοιες ιδέες που παραπέμπουν στην κοινή ασφάλεια και την συνανάπτυξη, τις οποίες δεν υιοθετεί ούτε για τα Βαλκάνια. Ιδέες που δεν συμβιβάζονται με επιλογές στρατιωτικοποίησης, που φαίνεται ότι οδηγούν την κυβέρνηση Μητσοτάκη σε νέο πολυδάπανο πρόγραμμα εξοπλισμών, παρόμοιο με εκείνο που είχε υιοθετήσει η κυβέρνηση Σημίτη μετά την κρίση των Ιμίων, το 1996, με τα γνωστά ολέθρια αποτέλεσματα.

Η Μεσόγειος είναι Ευρώπη. Είναι όμως και Βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή, που σημαίνει ότι  ιδιαίτερα η ΕΕ οφείλει να  συμβάλει κατά προτεραιότητα     στην γεφύρωση του χάσματος Βορρά-Νότου στην περιοχή, που λόγω του προσφυγικού-μεταναστευτικού μετατρέπεται συχνά σε υγρό τάφο για χιλιάδες απελπισμένους συνανθρώπους  μας, τους οποίους εκμεταλλεύονται ποικίλα δίκτυα εγκληματικότητας.

Ειδικότερα, η Ελλάδα, χρειάζεται να εκπονήσει ένα σχέδιο δράσης για την Μεσόγειο, που πρέπει και οφείλει να είναι πολυδιάστατο και περιεκτικό, όχι φιλοατλαντικό, βασισμένο στην ισορροπία συμφερόντων και στο αμοιβαίο όφελος.  Άρα, ο εθνικός στόχος οριοθέτησης ΑΟΖ   θα ήταν καλύτερο να είχε ενταχθεί σε  μια ενεργητική ελληνική πολιτική ειρήνης, ασφάλειας και συνεργασίας στην Μεσόγειο, προς όφελος και του Κυπριακού. Συστατικό για ένα τέτοιο σχέδιο δράσης της Ελλάδας πρέπει να αποτελέσει και η αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης στην περιοχή, που εκτιμάται ότι θα είναι πολύ σοβαρές και καταστροφικές για πολλές παράκτιες χώρες.

Πάντοτε να θυμόμαστε  ότι στον χάρτη  η Ελλάδα είναι σαν απλωμένο χέρι προς την Αφρική και την Μέση Ανατολή.

*Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ