Πάνος Τριγάζης: Η ώρα της «διπλωματίας των λαών»

Αν η επιδίωξη της κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι η διπλωματική και πολιτική απομόνωση της Τουρκίας σε ότι αφορά την αμφιβόλου νομιμότητας συμφωνία Άγκυρας – Τρίπολης πρόκειται για ρεαλιστικό στόχο, δεδομένου ότι η αποκαλούμενη κυβέρνηση εθνικής ενότητας της Λιβύης μοιάζει ετοιμόρροπη, αν και είναι η διεθνώς αναγνωρισμένη.

Το ερώτημα, ωστόσο, είναι αν η θέση της επίσημης Ελλάδας υπέρ της αντίπαλης παράταξης είναι  η ενδεδειγμένη και εθνικά συμφέρουσα. Διότι με την διαλυτική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει μετά τον εναντίον της πόλεμο του ΝΑΤΟ, το 2011, (έβαλε και η τότε ελληνική κυβέρνηση το χέρι της)  η παλαιόθεν φίλη αραβική χώρα θα μπει σε δρόμο ειρήνευσης μόνο μέσω της εθνικής συμφιλίωσης με τη συμμετοχή σε μια μεταβατική κυβέρνηση και των δύο πλευρών.

Αναρωτιέμαι, λοιπόν, μήπως η χώρα μας θα έπρεπε να επιδιώξει τη συμμετοχή της στη σύνοδο του Βερολίνου για την επίλυση της κρίσης στη Λιβύη. Από τους μεγάλους διεθνείς παίκτες η Γερμανία διαθέτει τα καλύτερα διαπιστευτήρια να μεσολαβήσει, αφού είχε αρνηθεί την εμπλοκή της στον πόλεμο του ΝΑΤΟ.

Επιπλέον, τίθεται το ερώτημα: επιβεβλημένη η διπλωματική εκστρατεία, αλλά η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει επίγνωση των ορίων της κρατικής διπλωματίας στην εποχή μας; Πολύ αμφιβάλλω, διότι η συντηρητική αντίληψη για την εξωτερική πολιτική και τις διεθνείς σχέσεις κατά κανόνα είναι ελιτίστικη και δεν συνυπολογίζει μη κρατικούς δρώντες στο πεδίο αυτό, όπως η αποκαλούμενη από την Αριστερά «διπλωματία των λαών και πολιτών», η οποία μετράει πολλές επιτυχίες σε μεγάλα διεθνή προβλήματα, όπως της ειρήνης, του αφοπλισμού και της προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Η εν λόγω «διπλωματία» ευνοείται τα μέγιστα από την έκρηξη των μέσων μαζικής επικοινωνίας παγκοσμίως, μετατρέποντας την κοινή γνώμη σε πρωταγωνιστή των εξελίξεων, ακόμα και σε χώρες του λεγόμενου τρίτου κόσμου. Δυστυχώς, δεν άκουσα κάτι να λέγεται από κυβερνητικά χείλη για το αν υπάρχει σχέδιο προσεταιρισμού και ενεργοποίησης υπέρ των θέσεων της Ελλάδας της διεθνούς κοινωνίας των πολιτών.

Ούτε άκουσα κάποια αναφορά από εκπρόσωπο της κυβέρνησης Μητσοτάκη στην «άλλη» Τουρκία. Ειδικότερα, αν διαγράφεται κίνδυνος ακόμα και θερμού επεισοδίου με την Άγκυρα, θεωρώ ότι οφείλουμε διαρκώς να απευθυνόμαστε  στον λαό της Τουρκίας για την αποτροπή του, με το σύνθημα «Η γειτονιά θέλει ειρήνη και φιλία».Η εκτίμησή μου είναι ότι ο γειτονικός λαός δεν επιθυμεί νέα εμπλοκή της χώρας του σε πολεμικές περιπέτειες, με ανοιχτό το Κουρδικό και πρόσφατη την εισβολή στη Συρία.

Είναι τραγικό λάθος ότι «η Τουρκία δεν αλλάζει», όπως διατείνονται οι εγχώριοι εθνικιστές και πολύ περισσότερο ότι οι είναι μοιραίο οι δύο γειτονικές χώρες να βρίσκονται σε διαρκή αντιπαράθεση. Ας θυμηθούμε ότι μετά την κρίση των Ιμίων και την παρολίγον κρίση με αφορμή την υπόθεση Οτσαλάν, πολλοί στην Ελλάδα δεν περίμεναν εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και δεν υιοθετούσαν την τότε πρόταση του ΣΥΝ για συμφωνία ανάμεσα στις δύο χώρες με στόχο την αμοιβαία και ισόρροπη μείωση των στρατιωτικών δαπανών και εξοπλισμών. Ωστόσο, ήρθε το 1999 η αποκληθείσα «διπλωματία των σεισμών», η οποία διευκόλυνε και την απόφαση της ΕΕ στο Ελσίνκι να δεχθεί την Τουρκία ως υποψήφιο μέλος με την συμφωνία και της Ελλάδας.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη βρήκε στρωμένο καλό δρόμο και στην εξωτερική πολιτική από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, όπως δείχνει και η υπογραφήτης συμφωνίας για τον EastMed.

*Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ