Πάνος Τριγάζης: Ανάπτυξη χωρίς ανθρώπους

Αναδομήθηκε και ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κατά τον πρόσφατο μετεκλογικό ανασχηματισμό, αλλά πολιτική αντιμετώπισης της ερήμωση της υπαίθρου δεν προέκυψε.

Άλλοτε, η ελληνική ύπαιθρος, των ημιορεινών και ορεινών χωριών συμπεριλαμβανομένων, έσφυζε από ζωή, τα σχολεία λειτουργούσαν, οι πολύτεκνες οικογένειες ήταν πολλές, οι γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες πλούσιες. Πολλές και οι στερήσεις, η απουσία υποδομών για μετακινήσεις, καθώς και επικοινωνίας, ανύπαρκτες οι υπηρεσίες υγείας. Τώρα έχουμε ανάπτυξη, αλλά στερούμαστε ανθρώπων, αν και η έννοια της ανάπτυξης έχει διαφοροποιηθεί μέσα στο χρόνο, οριζόμενη πλέον με όρους ποιοτικούς και όχι ποσοτικούς. «Βιώσιμη  ανθρώπινη ανάπτυξη»  ζητεί ο ΟΗΕ.

Μιλώντας, λοιπόν, για την δημογραφική κρίση στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, ζήτημα που δεν απασχόλησε σοβαρά τις πρόσφατες ευρωεκλογές, φθάνουμε σε έναν «γόρδιο δεσμό» που ορθώνει στις πολιτικές ηγεσίες πληθώρα προκλήσεων.  Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι η αντίθεση Βορρά-Νότου στην ΕΕ αποκαλύπτεται και στο δημογραφικό, με τον αποπληθυσμό οξύ πρόβλημα του δεύτερου, κυρίως  αγροτικών περιοχών.

Σίγουρα, η Ελλάδα σήμερα δεν είναι «ψωροκώσταινα»,  όπως την ήθελε προπολεμικά η Δεξιά, ούτε είναι καταδικασμένη να περιφέρει τον δίσκο της επαιτείας στην Ευρώπη με το όραμα «να γίνουμε Ευρώπη» διαρκώς απομακρυνόμενο.

Το δέον γενέσθαι.

Προφανώς, το ρολόι της ιστορίας δεν γυρίζει πίσω προς παρωχημένες επιλογές ανάπτυξης, σαν αυτές που οδήγησαν τη χούντα να αποξηράνει λίμνες.

Προ ετών, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε παραδεχτεί ότι μια από τις επιλογές για την αντιμετώπιση του δημογραφικού είναι η ένταξη των μεταναστών και προσφύγων, την οποία όμως εμποδίζουν ή και εχθρεύονται παράγοντες του κόμματός του, ακόμα και στις τοπικές κοινωνίες, χέρι-χέρι με την ακροδεξιά. 

Αντιθέτως, με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, έγιναν πολλά στην κατεύθυνση αυτή, μέχρι και μουσουλμανικό τέμενος στην Αθήνα, ιδρύθηκε με αντίθετη τη ΝΔ. Απουσιάζει όμως το αντίστοιχο νεκροταφείο που οδήγησε την εκπρόσωπό μας στην Eurovision Μαρίνα Σάττι, να αναζητήσει τάφο για τον Σουδανό πατέρα της στην Κομοτηνή!

Η προοδευτική στροφή στην πορεία της χώρας μας, ζήτημα που ανέδειξαν και οι πρόσφατες Ευρωεκλογές, αφορά άμεσα και το δημογραφικό, μείζον εθνικό θέμα, του οποίου η επίλυση δεν θα επιτευχθεί με επιδόματα που κάθε τόσο ανακοινώνει η κυβέρνηση της Δεξιάς. Διδάγματα δεν αντλείτε, κ. Μητσοτάκη, ούτε από τις ΗΠΑ,  και χαρακτηρίζετε το  εν λόγω θέμα πρόβλημα της ανάπτυξης, ενώ είναι ευρωπαϊκό, αλλά όχι και αμερικανικό πρόβλημα.

Κατά τη γνώμη μου, απαιτούνται τα ακόλουθα βήματα: 

1. Πρώτα – πρώτα ζητείται αποκέντρωση πόρων και εξουσιών του κράτους υπέρ της περιφερειακής ανάπτυξης με αναβάθμιση της αυτοδιοίκησης και σύγχρονες επιλογές αγροτικής ανάπτυξης και του τουρισμού, με αναπόσπαστη την οικολογική διάσταση. Αν ζωντανέψει η περιφέρεια, θα ωφεληθεί τα μέγιστα και η υδροκέφαλη Αττική.

2.  Ενίσχυση των κοινωνικών δομών, με έμφαση σε συμβουλευτικές υπηρεσίες για τα ζευγάρια, ανεξάρτητα από εθνικότητα.  Απόρριψη ταυτόχρονα αυταρχικών αντιλήψεων για τον γάμο που θέλουν τις γυναίκες μηχανές αναπαραγωγής, με περιορισμένα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα. Φεμινιστές οφείλουν να γίνουν και οι άνδρες, που το πατριαρχικό καθεστώς θέλει δυνάστες, εξού και οι γυναικοκτονίες. 

3.  Αντιμετώπιση της φυγής νέων ανθρώπων στο εξωτερικό και δημιουργία συνθηκών επιστροφής κάποιων που μετανάστευσαν στα χρόνια των μνημονίων και της σκληρής λιτότητας, η οποία συνεχίζεται χωρίς μνημόνια. 

Ο Πάνος Τριγάζης είναι υπεύθυνος του Γραφείου Ειρήνης του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ