Πανελλαδικές Εξετάσεις 2024: Σχολιασμός Θεμάτων στο Μάθημα «Νέα Ελληνικά» ΕΠΑ.Λ – Ενδεικτικές Απαντήσεις

Τα θέματα των Νέων Ελληνικών ΕΠΑ.Λ ήταν σαφή και μέτριας δυσκολίας. Το μη λογοτεχνικό κείμενο ήταν άρθρο και περιελάμβανε ερωτήσεις που αφορούσαν την κατανόηση ενός αποσπάσματος, τους τρόπους πειθούς, την εύρεση δομής παραγράφου και συνώνυμων λέξεων. Στο θέμα της έκθεσης κλήθηκαν να συντάξουν μια ομιλία για την αξία του βιβλίου.

Το λογοτεχνικό κείμενο ήταν απόσπασμα από το έργο «Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα» του Μενέλαου Λουντέμη. Περιελάμβανε άσκηση προσέγγισης του χώρου και των προσώπων της ιστορίας, δραστηριότητες θεωρίας που αφορούσαν τους αφηγηματικούς τρόπους και τα σχήματα λόγου. Η παραγωγή λόγου ζητούσε από τους μαθητές να προσεγγίσουν νοηματικά το κείμενο και έπειτα να εκθέσουν τις απόψεις τους για τη στάση των σύγχρονων νέων απέναντι στο βιβλίο. Συνεπώς, τα θέματα παρουσίαζαν ενδιαφέρον, απαιτούσαν καλή γνώση της θεωρίας από τους μαθητές και την εξοικείωσή τους με την κατανόηση και την παραγωγή κειμένου.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΠΑ.Λ ΝΕΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ

1^η δραστηριότητα

Α1.

α) Στην τελευταία παράγραφο του κειμένου ο αρθρογράφος καταλήγει σε δύο συμπεράσματα σχετικά με τη σημασία του βιβλίου ως πηγή γνώσης. Αρχικά, επισημαίνει ότι η ανάγνωση λογοτεχνικών βιβλίων ως μέσο πνευματικής εγρήγορσης δεν είναι σε θέση από μόνη της να αντιμετωπίσει κάθε δυσκολία στην ανθρώπινη ζωή και να λειτουργήσει ως πανάκεια. Αντίθετα, συμπεραίνει ότι ο βασικός φορέας γνώσης της ζωής είναι οι ίδιες οι εμπειρίες που αυτή μας προσφέρει χωρίς να αναιρείται η σημασία του βιβλίου στην αντίληψη των γεγονότων της ζωής και στη λήψη σωστών αποφάσεων.

β)

μεταφορά	«πηγή πνευματικής τροφής»
συγκινησιακά φορτισμένη έκφραση	«μιας άσβεστης δάδας που μας περιτριγυρίζει»
χρήση επιθέτου	«φλογερού»

2^η δραστηριότητα

Α2.

α)

Θεματική πρόταση	«Ένα άλλο… τομέα.»
Λεπτομέρειες/Σχόλια	«Ταυτόχρονα,… λογικής.»
Κατακλείδα	Δεν έχει

β)

άποψη	γνώμη
ενισχύεται	ενδυναμώνεται
συνειδητοποιήσει	καταλάβει

3^η δραστηριότητα

Α3.

Αξιότιμε κύριε διευθυντά,

Αξιότιμοι κύριοι καθηγητές,

Αγαπητοί συμμαθητές,

Με αφορμή την ημερίδα που διοργανώνει το σχολείο μας με θέμα τη φιλαναγνωσία, θα ήθελα από το βήμα αυτό που μου δίνεται να αναφερθώ στην αξία του βιβλίου για τον άνθρωπο.

Η αξία του βιβλίου για τον άνθρωπο:

• Το βιβλίο είναι αστείρευτη δεξαμενή γνώσεων και εμπειριών του ανθρώπου όλων των εποχών.

• Προβληματίζει τον άνθρωπο για το χρέος του προς τους άλλους ανθρώπους, για τις αξίες της ζωής και διαμορφώνει το ήθος του.
• Αναπτύσσει τις νοητικές λειτουργίες του ανθρώπου, την προσοχή, τη φαντασία, την κρίση, την μνήμη και την αφαιρετική ικανότητα.
• Αναπτύσσει τον λόγο.
• Καλλιεργεί την ευαισθησία και την καλαισθησία.
• Ψυχαγωγεί.
• Διαδίδει ιδέες, επιστημονική γνώση και συμβάλλει στην προώθηση της.

• Συμβάλλει στην επικοινωνία, στην αλληλοκατανόηση και στον αλληλοσεβασμό των ανθρώπων.
• Καλλιεργεί τον ανθρώπινο λόγο, τη σκέψη και την ομιλία.
• Υπερασπίζεται την ελευθερία και τη δικαιοσύνη.
• Διαμορφώνει εθνική και θρησκευτική συνείδηση.

Κλείνοντας, θα ήθελα να επισημάνω ότι η αξία του βιβλίου είναι πολύ σημαντική και είναι ανάγκη η φιλαναγνωσία να προωθείται συνειδητά.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.

1^η δραστηριότητα

Β1.

Η ιστορία διαδραματίζεται σε ένα μικρό χωριό. Δύο είναι τα κεντρικά πρόσωπα: ένα μικρό παιδί που αγαπά το διάβασμα και ένας ηλικιωμένος κάτοικος που ως μικροπωλητής πήγαινε συχνά στην πόλη. Ο ήρωας παρακάλεσε τον ηλικιωμένο να του φέρει ένα βιβλίο το οποίο διάβασε με πάθος και έπειτα του το εξιστόρησε. Ακούγοντας το μαγεύτηκε και αυτός. Συνεπώς, η ανάγκη και το ενδιαφέρον για την ανάγνωση των βιβλίων συνδέουν τα δύο πρόσωπα της ιστορίας.

2^η δραστηριότητα

Β2.

α)

Αφήγηση	«Έβαλε ο παππούς… πίσω.»
Διάλογος	«¨Πάρ τα¨, του λέει. … Ε;..¨»

β)

«το παιδί έπεσε πάνω στο βιβλίο με τα μούτρα»	Μεταφορά
«ήταν σαν μικρό σπιτάκι»	Παρομοίωση
«Και το διάβαζε, το διάβαζε ολόκληρο το χειμώνα»	Επανάληψη της φράσης «το διάβαζε»

3^η δραστηριότητα

Β3.

Ο ήρωας του αποσπάσματος ζει σε ένα μικρό χωριό και τρέφει μεγάλη αγάπη για τα βιβλία. Αυτό φαίνεται από την έντονη επιθυμία του να γνωρίσει τον κόσμο μέσα από αυτά. Στην προσπάθειά του να έρθει σε επαφή με τα βιβλία παρακαλεί έναν ηλικιωμένο που θα πήγαινε στην πόλη να του αγοράσει ένα βιβλίο δίνοντας τις ελάχιστες οικονομίες του. Όταν του έφερε το βιβλίο, το παιδί συγκινήθηκε («το άνοιξε τρέμοντας») και χωρίς να χάσει χρόνο άρχισε να το διαβάζει («Το παιδί έπεσε πάνου… με τα μούτρα.»). Του άρεσε τόσο πολύ που το διάβαζε πολλές φορές μέχρι που το αποστήθισε («Το διάβαζε… νεράκι»).

Οι περισσότεροι σύγχρονοι νέοι αδιαφορούν για την ανάγνωση των βιβλίων. Προτιμούν κατά τον ελεύθερο χρόνο τους να απασχολούνται με τα σύγχρονα ψυχαγωγικά μέσα, όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που συνδυάζουν εικόνα και ήχο. Επίσης, προτιμούν τα υλικά αγαθά και όχι τα πνευματικά λόγω της καταναλωτικής μορφής της κοινωνίας στην οποία ζουν. Τέλος, πολλά παιδιά νιώθουν απέχθεια για το βιβλίο, επειδή το έχουν συνδυάσει με τις εξετάσεις και τη στείρα αποστήθιση.

ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΟΜΑΔΑ «ΑΛΜΑ»

Βόλλαρη Εξακουστή

Λούπη Βασιλική

Μιχαηλίδη Αθηνά

Παναγιωτοπούλου Όλγα

Πανοπούλου Ιωάννα

Παπαδόπουλος Σάκης