Πανελλήνιες: Ενδεικτικές απαντήσεις στα Νέα Ελληνικά ΕΠΑΛ

Α. ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

1^η δραστηριότητα

Α1. Στο απόσπασμα του κειμένου παρουσιάζονται τα οφέλη του εθελοντισμού για την ψυχική υγεία και την κοινωνική ζωή των εθελοντών. Αρχικά, οι εθελοντές μέσω των δράσεων τους καταφέρνουν να ανταπεξέλθουν καλύτερα στις εργασιακές πιέσεις, νιώθοντας πιο χαλαροί. Επιπλέον, αποκτούν ψυχραιμία και υπομονή απέναντι στους συναδέλφους. Στον κοινωνικό τομέα, με τη συμμετοχή τους σε μια εθελοντική δράση, ξεχνούν τα προσωπικά τους προβλήματα και αδιέξοδα και αποκτούν αισιοδοξία, την οποία είχαν χάσει στην εργασιακή και προσωπική τους ζωή.

2^η δραστηριότητα 

Α2. Α) θεματική περίοδος: «Καθώς η εθελοντική εργασία μπορεί…δεν γνώριζαν ποτέ ότι είχαν».

Σχόλια ή λεπτομέρειες: «Κοινωνικοποιούνται, έρχονται σε επαφή…καθημερινών προβλημάτων».

Κατακλείδα: «Γενικότερα…στη ζωή μας».

Β) ομαδική= συλλογική

ενισχύεται= ενδυναμώνεται

αδράνεια= απάθεια, απραξία

3^η δραστηριότητα

Α3.

Επικοινωνιακό Πλαίσιο: άρθρο

Ενδεικτικός τίτλος: «Διδάσκοντας την εθελοντική δράση»

Κύριο Θέμα:

Α) ΜΟΡΦΕΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ:

• Ανθρωπιστική δράση: παροχή υλικών αγαθών ή χρημάτων για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών, αποστολή ιατροφαρμακευτικού υλικού, παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, αιμοδοσία, δωρεά οργάνων, συμμετοχή σε ομάδες διάσωσης ανθρώπων.
• Κοινωνική δράση: προσφορά εθελοντικής εργασίας σε συλλόγους και ιδρύματα για την προστασία των παιδιών, την επανένταξη των τοξικομανών και αποφυλακισμένων, τη βοήθεια σε άτομα με ειδικές ανάγκες και σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, όπως οι ηλικιωμένοι.
• Παρεμβάσεις που αποβλέπουν στην ποιότητα ζωής (καθαριότητα της πόλης, βελτίωση των συγκοινωνιών κ.α.)
• Δραστηριοποίηση των οργανώσεων για την προστασία των δικαιωμάτων του καταναλωτή.

Β) ΤΡΟΠΟΥΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΥΜΒΑΛΕΙ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ:

Ποικίλες δράσεις βοηθούν το μαθητή να κοινωνικοποιηθεί, να αναπτύξει κοινωνική συνείδηση, κοινωνική ευαισθησία, ενδιαφέρον για τα προβλήματα της κοινωνίας. Συγκεκριμένα:

• Εθελοντισμός: συνεργασία της σχολικής κοινότητας με Μ.Κ.Ο., δράσεις φιλανθρωπίας, συνεισφοράς, εξοικείωση με τη δράση ανθρωπιστικών οργανώσεων.
• Περιβαλλοντικά προγράμματα: εκδρομές, εξορμήσεις στη φύση, οικολογική δράση (π.χ. εκστρατείες δενδροφύτευσης, αναδάσωσης) που συντελούν στην ευαισθητοποίηση των μαθητών για τα οικολογικά προβλήματα.
• Επιμορφωτικές σχολικές εκδρομές: επισκέψεις σε πολιτιστικούς χώρους, όπως θέατρα, μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους, διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων από τα ίδια τα σχολεία και τους δήμους με τη συμμετοχή των μαθητών.
• Ο θεσμός των μαθητικών συμβουλίων και της Βουλής των Εφήβων: οι μαθητές διαμορφώνουν δημοκρατική συνείδηση, ωριμάζουν, γίνονται περισσότερο υπεύθυνοι, συναποφασίζουν για τα κοινά προβλήματα, βγαίνουν από τα στενά όριο της ατομικότητας, αναπτύσσουν συλλογικό πνεύμα.
• Δημοσιογραφική δράση: έκδοση έντυπης /ηλεκτρονικής εφημερίδας και παρακολούθηση των εξελίξεων σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας. Οι μαθητευόμενοι δημοσιογράφοι που ασκούνται στην ερμηνευτική δημοσιογραφία ασκούν κριτική, εμβαθύνουν στα γεγονότα, διαμορφώνουν άποψη για τις εξελίξεις, αναπτύσσουν πολιτική σκέψη και συνείδηση.

Β. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

1^η δραστηριότητα

Β1.

Το α΄ βασικό θέμα που πραγματεύεται ο ποιητής είναι το κοινωνικό πρόβλημα των αστέγων που απεγνωσμένα προσπαθούν να βρουν καταφύγιο τις δύσκολες ώρες του χειμώνα («Στέκει ένας… στους διαβάτες»). Το β΄ βασικό θέμα που αναδεικνύεται είναι το πρόβλημα της εκμετάλλευσης του ανθρώπου από τον συνάνθρωπό του ως βασικό χαρακτηριστικό μιας ανάλγητης και παθητικοποιημένης εποχής («Δε συντομεύει έτσι η εποχή της εκμετάλλευσης»). Τέλος, το γ΄ κύριο θέμα που πραγματεύεται ο ποιητής είναι η ανάγκη για ατομική και συλλογική δράση, ώστε να επιλυθεί κάθε κοινωνικό πρόβλημα («Ο κόσμος… οι σχέσεις»).

2^η δραστηριότητα

Β2.α) Μεταφορά: «Δε συντομεύει έτσι η εποχή της εκμετάλλευσης».

Εικόνα: «Στέκει ένας άντρας…διαβάτες».

Επανάληψη: «Δε θα καλυτερέψουνε».

Β) Στο ποίημα του Μπρεχτ υπάρχει εναλλαγή των ρηματικών προσώπων καθιστά τον λόγου του αρθρογράφου ελκυστικό στον αναγνώστη.

Αρχικά, με τη χρήση του α΄ρηματικού προσώπου («ακούω πως στη Νέα Υόρκη…») προσδίδεται υποκειμενικότητα και δηλώνονται οι υποκειμενικές απόψεις του συγγραφέα και τα προσωπικά του βιώματα. Επίσης, το ύφος γίνεται εξομολογητικό.

 Το γ΄ρηματικό πρόσωπο («Στέκει ένας άνδρας…») προσδίδει κύρος και καθολική ισχύ στα λεγόμενά του και αντιμετωπίζει το πρόβλημα αντικειμενικά και αμερόληπτα.

 Το β΄ρηματικό πρόσωπο («…που φυλάγεις από τον άνεμο…») προσδίδει αμεσότητα, οικειότητα, παραστατικότητα, ζωντάνια, θεατρικότητα και διαλογικό χαρακτήρα.

3^η δραστηριότητα

Β3. Η άποψη που διατυπώνει το ποιητικό υποκείμενο είναι απαισιόδοξη. Ο ποιητής εκφράζει τη θέση πως η εποχή της εκμετάλλευσης δεν είναι δυνατό να αλλάξει με την ατομική προσφορά. Απαραίτητη είναι η κρατική μέριμνα και η συλλογική φροντίδα, ώστε να επιτευχθεί η κοινωνική αλλαγή. Η ατομική δράση μπορεί να προσφέρει ανακούφιση από τα προβλήματα, όμως αυτή η ανακούφιση μπορεί να χαρακτηριστεί πρόσκαιρη, αφού δεν αποτελεί ουσιαστική επίλυσή τους. Χρειάζεται συνεχής να είναι η παρουσία ενός κράτους πρόνοιας, το οποίο θα εξασφαλίζει τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την βελτίωση των  συνθηκών ζωής.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΩΝ:

Η ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟΥ «ΆΛΜΑ»

Βόλλαρη Εξακουστή

Λούπη Βασιλική

Μιχαηλίδη Αθηνά

Παναγιωτοπούλου Όλγα

Πανοπούλου Ιωάννα

Παπαδόπουλος Σάκης