Πανελλαδικές εξετάσεις: Μια ψυχο-πιεστική συνθήκη για όλη την οικογένεια-Ο Πολύτιμος ρόλος των γονιών
Γράφει η Ειρήνη Μεσσήνη, Ψυχολόγος – Οικογενειακή & Συστημική θεραπεύτρια
Αυτές τις ημέρες το άγχος των μαθητών κορυφώνεται, και ο φόβος μιας ενδεχόμενης αποτυχίας μεγαλώνει. Η πίεση των εξετάσεων, το ατελείωτο διάβασμα, η ψυχική και σωματική κούραση, επιβαρύνει την ψυχολογία και τις φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού των παιδιών, με αποτέλεσμα το άγχος που νιώθουν να μεγαλώνει όλο και περισσότερο. Μαζί με τους μαθητές ολόκληρη η οικογένεια πιέζεται και οι γονείς αγωνιούν νοιώθοντας ότι και οι ίδιοι βρίσκονται σε αξιολόγηση.
Οι γονείς παρουσιάζονται να βιώνουν έντονα το άγχος των εξετάσεων και αυτό γιατί το εκπαιδευτικό σύστημα τους ρίχνει την ευθύνη των επιδόσεων των παιδιών τους. Οι γονείς αγωνιούν για τις σχολικές επιδόσεις, ακριβώς επειδή λανθασμένα πιστεύουν ότι κρίνονται ως γονείς. Με λίγα λόγια, αισθάνονται να δίνουν οι ίδιοι εξετάσεις σε ότι αφορά το γονεικό τους ρόλο και παράδοξα τείνουν να πιστεύουν πως το αποτέλεσμα των πανελληνίων δεν κρίνει μόνο το μέλλον του παιδιού αλλά, και την εικόνα τους ως γονείς.
Αυτό λειτουργεί αρνητικά με ένα διπλό τρόπο για τους μαθητές, οι οποίοι αφενός πιέζονται από την πίεση που τους ασκούν συνειδητά ή ασυνείδητα οι γονείς τους και αφετέρου από το φόβο που νιώθουν μήπως απογοητεύσουν τους γονείς και την οικογένεια τους. Επιπλέον οι μαθητές επιβαρύνονται ψυχολογικά εξαιτίας της σύγκρισης με αδέρφια/ ξαδέρφια/ συμμαθητές και βέβαια από το άγχος μήπως ματαιωθούν οι προσδοκίες που έχουν για τον εαυτό τους.
Υπό κανονικές συνθήκες το άγχος είναι φυσιολογικό και δημιουργικό καθώς βοηθά τα παιδιά να καταβάλουν το μέγιστο των προσπαθειών τους προκειμένου να επιτύχουν το στόχο τους! Το άγχος ωστόσο γίνεται επικίνδυνο όταν αυξάνεται πολύ οδηγώντας στον περιορισμό των επιδόσεων, τη σωματική και ψυχική εξάντληση. Η οικογένεια φαίνεται να είναι το μοναδικό καταφύγιο και οι γονείς οι μόνοι που μπορούν να ανακουφίσουν τις εφηβικές ψυχές από το βάρος των προσδοκιών!
Ο ρόλος των γονιών
Κατά τη διάρκεια των εξετάσεων ο ρόλος των γονιών είναι πολύτιμος και καθοριστικός. Δε θα πρέπει να περιορίζεται στο να περιφρουρεί και να συνδέεται με τη φράση «Διάβασε παιδί μου». Οι γονείς δε χρειάζεται να κάνουν συνεχώς κήρυγμα στα παιδιά όσον αφορά το πότε και πώς πρέπει να διαβάζουν. Δεν πρέπει να τα πιέζουν να διαβάσουν κατά τη διάρκεια των εξετάσεων. Αν νιώσουν τα παιδιά πίεση, αγχώνονται περισσότερο.
Σε περίπτωση που ο γονιός διαπιστώσει ότι το παιδί δεν καταβάλλει την απαιτούμενη προσπάθεια, δεν πρέπει να το πιέσει περισσότερο. Μπορεί απλά να το συζητήσει με το παιδί, γιατί το ότι δεν καταβάλλει προσπάθεια μπορεί να δείχνει ότι έχει παραιτηθεί, ή ότι έχει πάρα πολύ έντονο άγχος. Σε καμία περίπτωση να μην το συγκρίνει με αδέλφια, συμμαθητές, ξαδέλφια.
Οι γονείς χρειάζεται μόνο να είναι διαθέσιμοι πρακτικά και συναισθηματικά ώστε τα παιδιά να απολαμβάνουν μία αίσθηση ασφάλειας. Κατά την περίοδο των εξετάσεων οι μαθητές χρειάζεται να αισθάνεται τους γονιούς απλά κοντά τους.
Γενικά οι γονείς θα πρέπει να λειτουργούν υποστηρικτικά και εμψυχωτικά, να είναι διαθέσιμοι να ακούν και να καταλαγιάζουν τις ανησυχίες και τους φόβους τους. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να μεταφέρουν άγχος με τη στάση τους. Αυτό που πρέπει να θυμούνται είναι πως αυτό που μεγιστοποιεί το άγχος των μαθητών είναι ο φόβος ότι μπορεί να μην φανούν αντάξιοι των προσδοκιών, ότι θα αποτύχουν και θα απογοητεύσουν.
Τέλος, οι γονείς οφείλουν να εργαστούν οι ίδιοι με τον εαυτό τους ώστε να αποσυνδέσουν τις προσδοκίες και τους φόβους με τις εξετάσεις των παιδιών τους. Σε κάθε περίπτωση οφείλουν να διδάξουν τα παιδιά πως εκτός από την επιτυχία και η αποτυχία είναι μέρος της ζωής. Η μεγαλύτερη επιτυχία, είναι η επιτυχημένη διαχείριση της αποτυχίας!
Δεν έχει σημασία τι συμβαίνει, αλλά ο τρόπος που το αντιλαμβανόμαστε.
Δε ξεχνάμε πως το αντίδοτο σε όλα είναι η αγάπη και η κατανόηση!
