Φέτος, η Παγκόσμια Ομοσπονδία για την Ψυχική Υγεία (WFMH) αποφάσισε να καταστήσει την «Πρόληψη της Αυτοκτονίας» το κύριο θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας.
Ιστορικά, η αυτοκτονική συμπεριφορά υπήρχε πάντα, αλλά λόγω πολλών σύνθετων παραγόντων, έχει αυξηθεί σταδιακά σε όλες τις χώρες του κόσμου και τις τελευταίες δεκαετίες τα στατιστικά έχουν φτάσει σε ανησυχητικά επίπεδα.
O Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εδώ και αρκετά χρόνια έχει βάλει προτεραιότητα στο θέμα της αυτοκτονίας και είναι σημαντικό να τονιστεί ότι είναι ένα θέμα που έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον πολλών κλάδων όπως της φιλοσοφίας, της θρησκείας, της ιατρικής, την κοινωνιολογίας, της βιοηθικής, του νομικού δικαίου και της ψυχολογίας, μεταξύ άλλων, εδώ και αιώνες.
ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΥΓΕΙΑΣ, ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΠΟ 800.000 ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΕΘΑΙΝΟΥΝ ΑΠΟ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ, ΓΕΓΟΝΟΣ ΠΟΥ ΤΗΝ ΚΑΘΙΣΤΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑ ΑΙΤΙΑ ΘΑΝΑΤΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ 15-29 ΕΤΩΝ.
Συχνά, υπάρχει η εντύπωση ότι μόνο οι ενήλικες παρουσιάζουν αυτοκτονικές συμπεριφορές, αλλά θα πρέπει να γίνει γνωστό ότι πολλά παιδιά και νέοι παρουσιάζουν επίσης τέτοιες συμπεριφορές ως αποτέλεσμα βίας, σεξουαλικής κακοποίησης, εκφοβισμού και διαδικτυακού εκφοβισμού.
Ανησυχητικά είναι προκαλούν τα στοιχεία που αφορούν την ψυχοκοινωνική υγεία των εφήβων στη χώρα μας, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας, Νευροεπιστημών και Ιατρικής Ακριβείας (ΕΠΙΨΥ) με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας 2019.
Όσον αφορά την ικανοποίησή τους από τη ζωή, προκύπτει πως περισσότεροι από δύο στους πέντε εφήβους (43,2%) δεν είναι ικανοποιημένοι από τη ζωή τους – τα κορίτσια σε υψηλότερο ποσοστό από τα αγόρια (48,0% και 38,4%, αντίστοιχα). Η χαμηλή ικανοποίηση από τη ζωή αυξάνεται στη διάρκεια της εφηβείας, από 23,6% στην ηλικία των 11 ετών, σε 49,9% στην ηλικία των 13 και 55,0% στην ηλικία των 15 ετών.Διαχρονικές συγκρίσεις με τα αντίστοιχα ευρήματα προηγούμενων ερευνών δείχνουν αύξηση του ποσοστού χαμηλής ικανοποίησης από τη ζωή από το 2002 στο 2018 (από 30,3% σε 43,2%).
Όσον αφορά την αυτοαξιολόγηση που κάνουν για την υγεία τους, 1 στους 12 εφήβους (8,1%) αξιολογεί την υγεία του ως «μέτρια» ή «κακή», με τα κορίτσια και πάλι να είναι σε δυσμενέστερη θέση (9,5% έναντι 6,7% των αγοριών). Όπως και για την ικανοποίηση από τη ζωή έτσι και για την αξιολόγηση της υγείας, οι αναφορές για μέτρια/κακή υγεία αυξάνονται με την ηλικία από τα 11 (5,1%) και 13 (7,5%) στα 15 έτη (11,5%).
Η αυτοκτονία είναι παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας που αξίζει την προσοχή όλων των παραγόντων στον τομέα της ψυχικής υγείας, συμπεριλαμβανομένων των επιστημονικών και επαγγελματικών οργανώσεων, των οργανώσεων ψυχικής υγείας από πάσχοντες και των οικογενειών τους, και των πανεπιστημίων. Αξίζει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή από τις εθνικές υγειονομικές αρχές, δεδομένου ότι είναι ευθύνη τους να επεξεργάζονται πολιτικές με στόχο τη θέσπιση δράσεων για την πρόληψη της αυτοκτονίας και την προώθηση της ψυχικής υγείας του κοινού. Ο ρόλος τόσο των έντυπων και των οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας όσο και των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης δεν είναι λιγότερο σημαντικός, καθώς η συμμετοχή τους μπορεί να έχει θετικά και αρνητικά αποτελέσματα ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν αυτό το θέμα.
Υπάρχουν πολλοί σύνθετοι παράγοντες που συμβάλλουν στην αυτοκτονία, αλλά αυτό που είναι πιο σημαντικό είναι ότι όλες οι ενέργειές μας πρέπει να προσανατολίζονται στην πρόληψη. Συνεπώς, είναι σημαντικό να ληφθούν μέτρα από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
Τι είναι αυτοκτονική συμπεριφορά; Ο πιο γνωστός ορισμός και, κατά την άποψή μου, ένας από τους σαφέστερους και ευρύτερα διαδεδομένους, είναι αυτός που διατύπωσε ο Durkheim στη πιο διάσημη εργασία του σε αυτό το θέμα, ‘Αυτοκτονία΄. Σε αυτό το βιβλίο, ο συγγραφέας ορίζει την αυτοκτονία ως έναν όρο “που περιγράφει όλες τις περιπτώσεις θανάτου που προκύπτουν άμεσα ή έμμεσα από θετική ή αρνητική πράξη του ίδιου του θύματος, το οποίο γνωρίζει ότι θα παράγει αυτό το αποτέλεσμα“.
Η πρόληψη της αυτοκτονίας, έγινε θέμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας, για να προσελκύσει την προσοχή των κυβερνήσεων με την ελπίδα να δοθεί προτεραιότητα στις ατζέντες της δημόσιας υγείας σε αυτό το ζήτημα παγκοσμίως.
Το να κάνεις τους ανθρώπους να μιλήσουν για ένα θέμα που τείνει να είναι ταμπού και για το οποίο πολλοί έχουν λανθασμένες ή προκατειλημμένες ιδέες θα βοηθήσει την κοινότητα να μάθει να εντοπίζει και να αντιμετωπίζει εγκαίρως τους παράγοντες κινδύνου.
Επαναλαμβάνουμε: η αυτοκτονία μπορεί να αποφευχθεί, γι ‘αυτό όλες οι προσπάθειες και οι πολιτικές μας πρέπει να επικεντρωθούν στην πρόληψη. Ωστόσο, πολλές φορές τα άτομα που πάσχουν από ψυχική ασθένεια δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας, μερικές φορές επειδή δεν υπάρχουν υπηρεσίες στην κοινότητά τους και μερικές φορές επειδή πρέπει να περιμένουν μήνες για να τις χρησιμοποιήσουν.
Σας προσκαλούμε να συμμετάσχετε στην εκστρατεία για την Ημέρα Ψυχικής Υγείας 2019 και να κάνετε τη διαφορά, για αυτό το πολύ σημαντικό θέμα παγκοσμίως.
