Ουραγοί στις υποδομές, πρωταθλητές στην άναρχη δόμηση

-Σοβαρά προβλήματα στην Υγεία, στο οδικό δίκτυο και στο χωροταξικό καταγράφει η «ΔιαΝΕΟσις»

-Θετική εικόνα μόνο στην αναλογία μαθητών/καθηγητών στην εκπαίδευση

Η ενότητα των υποδομών και του περιβάλλοντος είναι ίσως η πιο… επώδυνη για να τη διαβάσει ένας Ηλείος, διότι αποτυπώνει την τρομακτική υστέρηση, η οποία μας έχει οδηγήσει στη χειρότερη επίδοση στον δείκτη οδικής ασφάλειας, καθώς έχουμε την 1η θέση πανελλαδικά στα θανατηφόρα ατυχήματα, με τιμή δείκτη υπερδιπλάσια από τον μέσο όρο της χώρας. Η Ηλεία έχει σχετικά καλύτερη επίδοση σε σχέση με τον εθνικό μέσο όρο σε κάποιους δείκτες, όπως τα φορτηγά αυτοκίνητα ανά κάτοικο (μέγεθος που συσχετίζεται με τις μεταφορές των αγροτικών προϊόντων), ή την αναλογία καθηγητών/μαθητών Λυκείου, ενώ βρίσκεται κοντά στον μέσο όρο σε σχέση με τον αριθμό φαρμακείων.

Δεν χρειάζεται να αναφερθούμε στην έλλειψη σύγχρονου αυτοκινητόδρομου, ο οποίος ευτυχώς έχει μπει πλέον σε τροχιά κατασκευής, ωστόσο σε επίπεδο πρωτεύοντος οδικού δικτύου, η Ηλεία βρίσκεται σχετικά κοντά (91%) στον μέσο όρο της χώρας, ενώ σε επίπεδο δευτερεύοντος και τριτεύοντος δικτύου ξεπερνά αρκετά τον μέσο όρο της χώρας. Το συνολικό οδικό δίκτυο της Ηλείας ανέρχεται σε 19,5 χλμ. ανά τ.μ. έκτασης και βρίσκεται στο πάνω μέρος της κατάταξης των νομών ως προς την έκτασή του, αλλά τα ποιοτικά του στοιχεία δεν καλύπτουν τις σύγχρονες προδιαγραφές ασφαλούς και άνετης μετακίνησης.

Για τις γεωργικές Υποδομές επισημαίνεται η ανάγκη εκσυγχρονισμού του φράγματος Πηνειού και του αρδευτικού δικτύου σε όλους τους ΤΟΕΒ, για το τρένο αναμένουμε τη λειτουργία της γραμμής Πάτρας – Πύργου – Καλαμάτας με τη μετατροπή από μετρικού σε κανονικού εύρους και την αναβάθμιση της υφισταμένης μονής σιδηροδρομικής γραμμής αντίστοιχα στα τμήματα Πάτρα – Πύργος. Για τα λιμάνια και τα αεροδρόμια δεν αναφέρεται κάτι καινούριο, όμως στις υποδομές υγείας υπογραμμίζεται η έλλειψη γιατρών, που εντάθηκε κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας.  Ο αριθμός των γιατρών ανά κάτοικο βρίσκεται στην 49η θέση των ΠΕ της χώρας για το 2020, σηματοδοτώντας τη σοβαρή συρρίκνωση του προσωπικού και την υποστελέχωση των δομών υγείας.

Στις υποδομές εκπαίδευσης εποσημαίνεται η απουσία ΑΕΙ, ενώ στα θετικά συγκαταλέγεται η υψηλή αναλογία μαθητών/καθηγητών στην εκπαίδευση. Στη δευτεροβάθμια η Ηλεία είναι 10η πανελλαδικά, αλλά ο αριθμός των μαθητών Λυκείου ανά διδακτική μονάδα είναι χαμηλός, (39η θέση). Αν και αυτό επιτρέπει τη διδασκαλία σε μικρότερες σε αριθμό μαθητών τάξεις, σε κάποιο βαθμό ίσως οφείλεται και στη μείωση του μαθητικού πληθυσμού της περιοχής.

Παρόμοια εικόνα παρουσιάζεται και στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση καθώς η αναλογία μαθητών Δημοτικού ανά σχολική μονάδα είναι από τις πιο χαμηλές στη χώρα (39η θέση) καταγράφοντας μέτρια αύξηση (κατά 0,5% ετησίως) κατά την περίοδο 2011-2019. Ο αριθμός διδασκόντων Δημοτικού ανά μαθητή επίσης κατέχει μια μέτρια προς χαμηλή θέση ανάμεσα στην κατάταξη μεταξύ των ΠΕ της χώρας (37η θέση). Και σε αυτή την περίπτωση ο μικρός αριθμός μαθητών Δημοτικού ανά τάξη ίσως οφείλεται και στη μείωση των γεννήσεων.

Κρυμμένος θησαυρός ο τουρισμός

Για τον τουρισμό αναλύεται ο τεράστιος φυσικός και πολιτιστικός πλούτος, ωστόσο, επισημαίνεται το έλλειμμα σεαθλητικές και πολιτιστικές εγκαταστάσεις, ιδιαίτερα στην Αρχαία Ολυμπία, που είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για τη διεθνή προβολή της. Για την εξυπηρέτηση του τουρισμού, στην περιοχή δραστηριοποιούνται 87 ξενοδοχειακές μονάδες και 97 επιχειρήσεις ενοικιαζόμενων δωματίων. Η Ηλεία είναι η μόνη ΠΕ της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας η οποία διαθέτει τέσσερα πεντάστερα ξενοδοχεία 5, με δυναμικότητα που το 2019 ξεπερνούσε τις 3 χιλ. κλίνες. Η μελέτη σημειώνει πως το κλασικό μοντέλο “ήλιος και θάλασσα” δεν φαίνεται να έχει αξιοποιήσει πλήρως αυτές τις δυνατότητες, καθώς παραμένει ένας κλάδος με μικρή εποχικότητα και παραγωγικότητα, μικρά μεγέθη και μέτρια συμμετοχή στην απασχόληση και το εισόδημα.

Ενώ η επισκεψιμότητα των αρχαιολογικών χώρων και των μουσείων της Ηλείας είναι στις πρώτες 7-8 θέσεις μεταξύ των ΠΕ της χώρας και πολύ πάνω από τον εθνικό μέσο όρο, οι αφίξεις και διανυκτερεύσεις τουριστών ανά κάτοικο, καθώς και η διαθεσιμότητα και πληρότητα ξενοδοχειακών μονάδων, βρίσκονται στις μεσαίες θέσεις της κατάταξης των ΠΕ της χώρας και πολύ κάτω από τον εθνικό μέσο όρο.

Περιβάλλον και χωροταξία

Σοβαρό ζήτημα αποτελεί το χωροταξικό, αφού ως ισχυρές απειλές κατά του περιβάλλοντος και της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς αξιολογούνται η κατανάλωση του χώρου από την άναρχη οικιστική ανάπτυξη, το έλλειμμα χωροταξικού σχεδιασμού (τουριστικό, βιομηχανικό, αστικό κλπ.) και οι απαρχαιωμένες δομές άρδευσης, αστικών αποβλήτων και βιολογικού καθαρισμού. Κατά συνέπεια, απαιτούνται σαφείς κατευθύνσεις για την προώθηση της αρχής της “συμπαγούς πόλης”, τον περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης και τη συγκέντρωση των παραγωγικών μονάδων σε οργανωμένους υποδοχείς καθώς και την προστασία των ακτών και των περιοχών Natura.