Όταν γκρεμίστηκε ο Πύργος…
Τριάντα ένα χρόνια από τον καταστροφικό σεισμό της 26ης Μάρτη του 1993
-Οι απανωτές δονήσεις και τα «καμπανάκια» της ομάδας ΒΑΝ που αγνοήθηκαν
Τριάντα ένα χρόνια συμπληρώθηκαν από την ημέρα που ο Πύργος δέχθηκε ισχυρό πλήγμα από αλλεπάλληλες σεισμικές δονήσεις.
Συνολικά έξι «χτυπήματα» του Εγκέλαδου, εκ των οποίων το ισχυρότερο σημειώθηκε στις 2:10 το μεσημέρι, μεγέθους 5,5 βαθμών της κλίμακας και με εστιακό βάθος μικρότερο 20 χιλιόμετρα, προκάλεσαν τρόμο στην τοπική κοινωνία και κλόνισαν τις δομές της.
Ο απολογισμός ήταν μία νεκρή γυναίκα, 16 τραυματίες και εκτεταμένες καταστροφές σε πολλά δημόσια και ιδιωτικά κτίρια. Το νοσοκομείο της πόλης, τα σχολεία, οι εκκλησίες και δεκάδες νεοκλασικά κτίσματα κατέρρευσαν μέσα σε λίγα λεπτά. Ο σεισμός του 1993 στον Πύργο κλόνισε τα θεμέλια του κοινωνικού και οικονομικού ιστού της πόλης. Αρκετοί πολίτες βρέθηκαν ξαφνικά χωρίς σπίτι και κοιμούνταν σε σκηνές ή εγκατέλειψαν τον Πύργο, οι μαθητές έκαναν μάθημα σε λυόμενα, ενώ ο φόβος και η ανησυχία απλώθηκαν πάνω από τη ηλειακή πρωτεύουσα για πολύ καιρό, αφού οι «πληγές» άργησαν να επουλωθούν.
Η σεισμική δραστηριότητα στον Πύργο και στην ευρύτερη περιοχή επιβεβαίωσε με δραματικό τρόπο τα δεδομένα παλαιότερων επιστημονικών ερευνών του Τομέα Δυναμικής & Εφαρμοσμένης Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, σύμφωνα με τα οποία δύο ενεργές ρηξιγενείς ζώνες που έτεμναν την πόλη, ήταν δυνατόν να προξενήσουν σημαντικά προβλήματα. Παράλληλα, η συνεκτίμηση των στοιχείων της δραστηριότητας των ρηγμάτων που άρχισε το 1992 και οι καταγραφές των ηλεκτρικών σημάτων (ΒΑΝ) οδήγησαν στη –με μεγάλη προσέγγιση από τις 21 Μαρτίου- πρόγνωση του σεισμού της 26ης Μαρτίου
Τα «καμπανάκια» Βαρώτσου
Ο σεισμός της 26ης Μαρτίου του 1993 στον Πύργο επέδρασε καθοριστικά στη διαχείριση του σεισμικού κινδύνου στην Ελλάδα, καθώς σε επιστημονικό επίπεδο προσέφερε πολλά στη γνώση των μηχανικών και των γεωεπιστημόνων. Ο καθηγητής Σεισμολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Άκης Τσελέντης σε παλαιότερες δηλώσεις του στην Πρωινή, θυμίζοντας τις προειδοποιήσεις του καθηγητή Παναγιώτη Βαρώτσου για επερχόμενο σεισμό, λίγες ημέρες προτού αυτός συμβεί.
«Τότε ήμουν νέος καθηγητής στην Πάτρα και θυμάμαι ότι από την πρώτη στιγμή έφυγα και έβαλα σεισμογράφους στην περιοχή. Δυστυχώς, όμως, η τότε πολιτική ηγεσία και οι τότε δημοτικοί άρχοντες δεν έλαβαν υπόψη και αγνόησαν τις προβλέψεις του καθηγητή Βαρώτσου, ενώ θα μπορούσαν να είχαν κάνει κάποια πράγματα. Ευτυχώς δεν υπήρξαν θύματα, γιατί θα είχαν το κρίμα στο λαιμό τους», τόνισε ο κ. Τσελέντης εκφράζοντας τη δυσαρέσκειά του για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίστηκαν οι προειδοποιήσεις της ομάδας ΒΑΝ και κυρίως του ίδιου του κ. Βαρώτσου.
Αν ανατρέξετε σε πρωτοσέλιδα και σε δημοσιεύματα εκείνης της εποχής, θα καταλάβετε τι εννοώ για το πώς φέρθηκαν στον κ. Βαρώτσο…» δήλωσε και παράλληλα υπογράμμισε την ανάγκη να δρομολογηθούν οι απαραίτητες ενέργειες από την πολιτεία για την αποτελεσματική αντισεισμική θωράκιση.
«Στην περιοχή υπάρχουν αρκετά ρήγματα, που σημαίνει ότι υπάρχει μεγάλη επικινδυνότητα και αν λάβουμε υπόψη τη δόμηση της πόλης και την ποιότητα των κατασκευών, απαιτούνται περαιτέρω ενέργειες για την ελαχιστοποίηση της σεισμικής διακινδύνευσης. Έχουμε ήδη πρόταση προς την Περιφέρεια για την αντισεισμική θωράκιση της Δυτικής Ελλάδας», σημείωσε.
Ο πρόεδρος του ΤΕΕ Ηλείας, Χρήστος Γεωργακόπουλος, ανέφερε πως ο σεισμός του 2008 στην Ανδραβίδα έδειξε πως τα περισσότερα κτίρια είναι μεν ανθεκτικά, αλλά εμφανίζουν ιδιαίτερα μεγάλη τρωτότητα, όπως προέκυψε από τις αιτήσεις ανακατασκευής στο ΤΑΠ Ηλείας, κυρίως όσα είναι κατασκευές προ το 1985, και πρόσθεσε πως η πολιτεία οφείλει να προχωρήσει σε προσεισμικούς ελέγχους στα δημόσια και στα ιδιωτικά Κτίρια το συντομότερο δυνατόν.
Τι έγραφε το βιβλίο της Μαίρης Λαζαρίδου-Βαρώτσου
Στο βιβλίο που είχε εκδώσει πριν από αρκετά χρόνια στα αγγλικά η Μαίρη Λαζαρίδου-Βαρώτσου, καταλόγιζε ευθύνες στην πολιτεία για αδιαφορίας ως προς τις αναφορές της ομάδας ΒΑΝ σχετικά με ηλεκτρικά σήματα στον σταθμό των Ιωαννίνων.
«Ο κ.Βαρώτσος απέστειλε επιστολή στην οποία έγραφε ότι η ερευνητική του ομάδα είχε συστήσει επιτροπή ειδικών από την Ελλάδα και το εξωτερικό και επιθυμούσε να εκφέρει άποψη για το αν πρέπει να παρθούν προληπτικά μέτρα λόγω των προσεισμικών ηλεκτρικών σημάτων. Ωστόσο, ο υπουργός είχε ήδη συγκροτήσει επιτροπή, αλλά με μέλη χωρίς την απαραίτητη επιστημονική ειδίκευση για να κάνει κρίσεις» ανέφερε και προσέθετε πως στην επιστολή ο κ.Βαρώτσος είχε περιλάβει το επιστημονικό υλικό που αναφερόταν σε έντονη σεισμική δραστηριότητα στη Δυτική Ελλάδα που είχε σταλεί σε 22 ινστιτούτα του εξωτερικού για αξιολόγηση και εκτίμηση του βαθμού επικινδυνότητας.
