Οι συνταξιούχοι ξανά στο απόσπασμα

[vc_row][vc_column][vc_single_image image=”64255″ img_size=”full”][vc_column_text]

Βόμβα στα θεμέλια της εθνικής σύνταξης

«Να πάψει το κράτος να παίρνει τα λεφτά των νέων και να τα δίνει στους ηλικιωμένους» δήλωσε ο επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού, Αλέξης Πατέλης

Με μια τόση δα φρασούλα ο κύριος σύμβουλος, με αφορμή την επιδίωξη της κυβέρνησης να ιδιωτικοποιήσει πλήρως το ασφαλιστικό σύστημα και να ενταφιάσει ό,τι έχει απομείνει από την κοινωνική ασφάλιση, έριξε το νεοφιλελεύθερο «δόλωμα»: Τα λεφτά των νέων δίνονται στους ηλικιωμένους!

Είναι ποτέ δυνατό εν μέσω τέτοιας οικονομικής κρίσης να υπάρχει στο τραπέζι της συζήτησης η συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης των συνταξιούχων; Το ερώτημα δεν είναι ρητορικό αφού γίνεται συζήτηση για μείωση των συντάξεων μέσω περικοπής της εθνικής σύνταξης. Σύμφωνα λοιπόν με πληροφορίες, η κυβέρνηση ετοιμάζεται μέσα στο 2021 να πυροδοτήσει τη βόμβα της μείωσης της εθνικής σύνταξης στα 270 ευρώ από 384 που είναι σήμερα.

Η επερχόμενη βίαιη κατακρήμνιση του ΑΕΠ λόγω της κρίσης που έφερε η πανδημία Covid-19, προσφέρει θαυμάσια… ευκαιρία ώστε να αποδοθεί στον κορονοϊό και αυτή η συρρίκνωση του εισοδήματος των συνταξιούχων. Το όχημα για να επιβληθεί μια τέτοια μείωση υφίσταται ήδη από το 2010 με τον νόμο 3863 (Αντρέας Λοβέρδος) και παρέμεινε σε ισχύ με τον νόμο 4387/2016 (Γιώργος Κατρούγκαλος) αλλά και με την πρόσφατη αναθεώρησή του που έκανε τον προηγούμενο Φεβρουάριο ο νυν υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης (νόμος 4670/2020).

Τα σενάρια για μείωση

Στην πραγματικότητα έχει καθιερωθεί η υποχρέωση της Ελλάδας να μην καταβάλλει συνταξιοδοτικές δαπάνες πάνω από το 16% του ΑΕΠ. Από εδώ και πέρα αρχίζουν οι υποθέσεις, αφού έχουμε ως δεδομένο ότι η συνταξιοδοτική δαπάνη θα κυμανθεί περί τα 27 δισ. ευρώ το 2020:

• Αν το ΑΕΠ της χώρας μειωθεί από τα 187 δισ. του 2019 στα 170 δισ. το 2020 (υπεραισιόδοξο έως ανέφικτο σενάριο), τότε εύκολα προκύπτει ότι η συνταξιοδοτική δαπάνη ως ποσοστό του ΑΕΠ φτάνει στο 15,9%.
• Αν το ΑΕΠ της χώρας μειωθεί κάτω από τα 170 δισ. (υπαρκτό σενάριο), τότε η συνταξιοδοτική δαπάνη ως ποσοστό του ΑΕΠ ξεπερνά το 16%. και πρέπει να ληφθούν μέτρα.

Ωστόσο υπάρχουν κάποια γεγονότα που μεγεθύνουν το πρόβλημα: • Αυτήν τη στιγμή εκκρεμούν περισσότερες από 315.000 αιτήσεις συνταξιοδότησης για συντάξεις όλων των ειδών.

• Αυξήθηκαν κατακόρυφα το καλοκαίρι οι αιτήσεις συνταξιοδότησης (από 15.000 μηνιαίως έχουν ξεπεράσει τις 20.000).

Η συνταξιοδοτική δαπάνη

Όλα τα ανωτέρω σημαίνουν ότι η συνταξιοδοτική δαπάνη θα αυξηθεί κατά περίπου τουλάχιστον 3 δισ., προσεγγίζοντας τα 30 δισ. κατ’ έτος. Με δεδομένο δε ότι τα ποσοστά αναπλήρωσης για την ανταποδοτική σύνταξη πρόσφατα τροποποιήθηκαν (με τον νόμο Βρούτση τον περασμένο Φεβρουάριο), ερχόμαστε στο δεδομένο ότι αφού δεν μπορεί να πειραχθεί η ανταποδοτική σύνταξη, θα πρέπει να μειωθεί η εθνική σύνταξη για να επιτευχθούν οι μνημονιακοί στόχοι. Η κυβέρνηση ελπίζει σε μια χαλάρωση αυτών των μεγεθών, αλλά επειδή η κρίση προβλεπεται να αποκτήσει διαχρονικότητα, ο κρατικός κορβανάς θα πρέπει να αυξήσει τις δαπάνες για συντάξεις, το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί βίαια και τα επόμενα έτη δεν θα υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες επίτευξης της χαλάρωσης.

Μια άλλη περίπτωση που εξετάζεται είναι η περικοπή μέρους της προσωπικής διαφοράς όπως θεσπίστηκε από τον νόμο Βρούτση (από τότε ο e-ΕΦΚΑ προσπαθεί να την υπολογίσει σε όλους τους συνταξιούχους αλλά μέχρι τώρα δεν τα έχει καταφέρει).

Ουσιαστικά η κυβέρνηση θα κάνει χρήση του άρθρου 14 του νόμου Κατρούγκαλου που ορίζει: «Από την 1/1/2017 και ανά τριετία η εθνική αναλογιστική αρχή εκπονεί υποχρεωτικά αναλογιστικές μελέτες που επικυρώνονται από την Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης με αντικείμενο τη συνεχή παρακολούθηση της εξέλιξης της εθνικής συνταξιοδοτικής δαπάνης. Με ειδικό νόμο ανακαθορίζονται οι συντάξεις με στόχο τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος. Το ύψος των ανωτέρω δαπανών για την εθνική, την ανταποδοτική και την επικουρική σύνταξη, προβαλλόμενο έως το έτος 2060, δεν πρέπει να υπερβαίνει το περιθώριο αύξησης των 2,5 ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ με έτος αναφοράς το 2009».

Κοινωνικός αυτοματισμός

Σε κάθε περίπτωση το ερχόμενο διάστημα θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε ξανά, όπως και στις αρχές της περασμένης δεκαετίας, το επικοινωνιακό αφήγημα ότι οι συντάξεις εκτροχιάζουν τον προϋπολογισμό και ότι το σύστημα δεν βγαίνει.

Προφανώς αυτό θα συμβεί:

• Με ανεργία άνω του 25% (αυτό έρχεται και αν η ΕΛΣΤΑΤ επιτελούσε σωστά τις στατιστικές αναλύσεις και δεν «πάρκαρε» 205.000 ανέργους στον μη ενεργό πληθυσμό, ήδη από τον Μάιο θα είχαμε ανεργία άνω του 20%).
• Με κλείσιμο περίπου 100.000 επιχειρήσεων (τόσες εκτιμά η ΓΣΕΒΕΕ) μέχρι το τέλος του έτους.
• Με τους μισθούς να κατρακυλούν είναι αδύνατο να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Ηδη ο ΕΦΚΑ εμφανίζει μείωση εσόδων κατά 9,5% στο επτάμηνο σε σχέση με πέρυσι.

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]