Οι μεγάλες προκλήσεις της Ψυχικής Υγείας και η ανυπαρξία συστήματος περίθαλψης σε τοπικό επίπεδο

Άγχος, Κατάθλιψη, Αυτοάνοσα, Αυτοκτονίες

Γράφει η Ειρήνη Μεσσήνη, Ψυχολόγος –  Συστημική / Οικογενειακή θεραπεύτρια

Οι προκλήσεις της εποχής δείχνουν να επηρεάζουν δραματικά την Ψυχική Υγεία δημιουργώντας αρνητικό πρόσιμο στην ποιότητα ζωής των πολιτών. Όλο και πιο συχνά, περισσότεροι άνθρωποι όλων των ηλικιών βιώνουν κάποιο ψυχικό πρόβλημα με σημαντικές επιπτώσεις στην ποιότητα της ζωής τους. Υπολογίζεται ότι περίπου 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως εμφανίζουν κάποια ψυχική νόσο με την κατάθλιψη, το άγχος, τον αλκοολισμό και τις ψυχώσεις να επικρατούν συντριπτικά.

Το «θεραπευτικό κενό»

Οι αλυσιδωτές κακουχίες των τελευταίων δεκαετιών όπως η οικονομική κρίση, η πανδημία, οι πόλεμοι έχουν εκθέσει τους πολίτες σε σκληρές ψυχοπιεστικές καταστάσεις, οι οποίες και ευθύνονται για την πρόκληση ψυχικής οδύνης, δυσφορίας και δυσλειτουργίας στη σύγχρονη κοινωνία. Μια τραγική συνέπεια των ψυχικών διαταραχών είναι οι αυτοκτονίες, αλλά και η «έμμεση» αυτοκτονία μέσα από την συστηματική παραμέληση του εαυτού που οδηγεί στην ανάπτυξη χρόνιων απειλητικών καταστάσεων όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης και τα καρδιαγγειακά.

Αν και οι ψυχικές διαταραχές είναι θεραπεύσιμες, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι δε ζουν με υγεία ή χάνουν τη ζωή τους επειδή οι διαταραχές δεν αντιμετωπίζονται. Σε αυτό κεντρικό ρόλο έχει το «θεραπευτικό κενό» που είναι διάχυτο, ευρύ και αφορά όλες τις ηλικιακές ομάδες. Άνεργοι, ηλικιωμένοι, πρόσφυγες, μετανάστες, έφηβοι και παιδιά αποτελούν τη μεγάλη κατηγορία αυτού που ονομάζεται ευπαθείς ομάδες στη σφαίρα της ψυχικής υγείας.

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΥΓΕΙΑ ΧΩΡΙΣ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

Το παράδοξο είναι ότι αν και η ψυχική υγεία βάλλεται επικίνδυνα δεν υπάρχει κανένα οργανωμένο σύστημα Ψυχιατρικής περίθαλψης και φροντίδας ούτε σε εθνικό αλλά, ούτε και σε τοπικό επίπεδο το οποίο να καλύπτει έγκαιρα και ουσιαστικά τις πραγματικές ανάγκες των πολιτών. Το θεραπευτικό κενό και η ανυπαρξία κοινωνικών δομών σε τοπικό επίπεδο, στο άμεσο περιβάλλον διαβίωσης και δραστηριότητας των πολιτών, θέτει κυριολεκτικά σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές, υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής των πολιτών και ενισχύει την υπάρχουσα κοινωνική περιθωριοποίηση των ανθρώπων με ψυχικές νόσους.

Επιπλέον εδραιώνει την ύπαρξη ανισοτήτων μεταξύ των πολιτών ανάλογα με το που ζουν και προκαλεί αποκλεισμό των πολιτών της επαρχείας από την πρόσβαση σε δημόσια αγαθά υγείας δίνοντας αρνητικό πρόσιμο στην ανάπτυξη και την ευημερία στην τοπική κοινωνία συνολικά.

Ως εκ τούτου είναι απαραίτητο να τεθεί σε ουσιαστική εφαρμογή το όραμα για την «Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση» με επικαιροποίηση των στρατηγικών προγραμματισμού που να θέτουν στο επίκεντρο το σχεδιασμό διαδικασιών σε τοπικό επίπεδο!

Διότι υγιείς πολίτες …. σημαίνει υγιής κοινωνία και το αντίστροφο!