Οι φλόγες της Ολυμπίας έκαψαν και την ψυχή μας…
-Αυξημένο μετα-τραυματικό στρες από την πυρκαγιά του 2021 αποτυπώνει έρευνα του Παν/μίου Πατρών που δημοσιεύει σήμερα η «Πρωινή»
-Οι κοινωνικές μας υπηρεσίες είναι δίπλα στους ευάλωτους συνδημότες μας, τόνισε ο δήμαρχος Αρχ. Ολυμπίας, Άρης Παναγιωτόπουλος
Του Παναγιώτη Φωτεινόπουλου
Τα τελευταία τρία χρόνια η συζήτηση για τις επιπτώσεις της πυρκαγιάς του 2021 στην Αρχαία Ολυμπία έχει επικεντρωθεί στην οικονομία και στο περιβάλλον, αφού η ζημιά στην αγροτική παραγωγή και στον δασικό πλούτο ήταν ανυπολόγιστη.
Όμως υπάρχει και μία ακόμα διάσταση, εξίσου σημαντική, αυτή που αφορά την ψυχική υγεία όσων βίωσαν εκείνο το τρομακτικό δεκαήμερο με τις φλόγες να απειλούν τη ζωή τους και την περιουσία τους.
Η «Πρωινή» παρουσιάζει σήμερα τα κύρια ευρήματα μιας έρευνας που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2024 από το Τμήμα Εκπαίδευσης & Κοινωνικής Εργασίας της Σχολής Ανθρωπιστικών &Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών και φέρει τον τίτλο «Η Επίδραση της πυρκαγιάς του 2021 στον Δήμο Αρχαίας Ολυμπίας στην Ελλάδα στην Ψυχική Υγεία των Κατοίκων: Η Εμφάνιση Μετατραυματικού Στρες και Κατάθλιψης σε Δικαιούχους Κοινωνικών Υπηρεσιών».
Στην ποσοτική έρευνα, η οποία έγινε με την τεχνική της μη τυχαίας και σκόπιμης δειγματοληψίας, συμμετείχαν 88 πυρόπληκτοι, στους οποίους διανεμήθηκε ερωτηματολόγιο από τις κοινωνικές δομές του Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας και συγκεκριμένα στους επαγγελματίες ψυχικής υγείας (ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς) που υπηρετούν εκεί. Ο μέσος όρος ηλικίας του δείγματος είναι 75 έτη με δύο παιδιά, στην πλειοψηφία τους αγρότες ή συνταξιούχοι, ζουν με ένα ή κανένα άτομο και δήλωσαν ευχαριστημένοι με τις συνθήκες διαβίωσής τους. Επίσης, έχουν χρόνια προβλήματα υγείας, καρδιακά και ενδοκρινολογικά, λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή, ενώ όσοι μένουν στην πυρόπληκτη Περιφέρεια έχουν υποστεί ζημιές στην προσωπική τους περιουσία.
Αυξημένο μετατραυματικό στρες
Τα αποτελέσματα της έρευνας για την ψυχική τους υγεία είναι σοκαριστικά όσον αφορά το μετατραυματικό στρες και την κατάθλιψη. Το 44,9% των ατόμων του δείγματος είναι στην περιοχή της μέτριας συμπτωματολογίας τoυ μετατραυματικού στρες (PTSD) και το 39,8% στο εύρος της υψηλής συμπτωματολογίας.Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν μια ισχυρή σχέση μεταξύ του τραυματικού γεγονότος της φυσικής καταστροφής του 2021 και της εμφάνισης μετατραυματικού στρες (PTSD).
Όπως ήταν αναμενόμενο, η συντριπτική πλειονότητα των συμμετεχόντων που ήταν άνω των 65 ετών και ζούσαν στον δήμο Αρχαίας Ολυμπίας, δικαιούχοι υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας, ανέπτυξαν μια διαταραχή PTSD, ανεξάρτητα από το φύλο τους, ως αποτέλεσμα της εμπειρίας τους στην καταστροφή της πυρκαγιάς και τις συνέπειές της. Αν και το μεγαλύτερο ποσοστό των συμμετεχόντων στη μελέτη ήταν στο εύρος της μέτριας Επίσης, η Η ίδια μελέτη συνδέει την τραυματική εμπειρία της καταστροφικής πυρκαγιάς με αρνητικό αντίκτυπο στη συνολική κατάσταση υγείας, τη σωματική και την ψυχική, και τα επίπεδα ευχαρίστησης που λαμβάνουν οι συμμετέχοντες από τον τρέχοντα τρόπο ζωής τους.
Εκτός από τα σωματικά προβλήματα των συμμετεχόντων (καρδιακά, ενδοκρινολογικά και μυοσκελετικά), η μεγάλη πλειονότητα αντιμετώπισε και ψυχικά προβλήματα, ενώ η ευχαρίστηση που αποκόμιζαν ως τώρα από τον σημερινό τρόπο ζωής τους μειώθηκε ως άμεση επίπτωση της πυρκαγιάς. Επίσης, οι ζημιές στην προσωπική τους περιουσία από τη φωτιά επηρέασαν επιπλέον τη συναισθηματική τους κατάσταση. Επίσης, ανιχνεύτηκαν ευρήματα γηριατρικής κατάθλιψης, αλλά η σύνδεση είναι αδύναμη. Αξίζει να επισημανθεί πως όσοι είχαν ιστορικό κατάθλιψης πριν από την πυρκαγιά, είχαν σχεδόν πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες να αναφέρουν PTSD μετά την πυρκαγιά.
Το συμπέρασμα της μελέτης είναι πως, η συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων του δείγματος έχει υποστεί ζημιές στην προσωπική τους περιουσία από την καταστροφική πυρκαγιά και η συναισθηματική τους κατάσταση έχει επιδεινωθεί. Τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τώρα οι συμμετέχοντες στη μελέτη είναι οικονομικά προβλήματα, προβλήματα υγείας και άγχος-αγωνία.Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν αυξημένο ποσοστό PTSD, κατάθλιψης και γενικευμένου άγχους σε αρκετές περιόδους παρακολούθησης μετά την πυρκαγιά, από την πρώτη φάση έως και χρόνια μετά. Tην έρευνα υπογράφουν ο Μανώλης-Νικόλαος Μέντης, η Ελένη Μαυροειδή, η Κωνσταντίνα Μπούσια, ο Κωνσταντίνος Μαυρογιάννης, ο Θεόδωρος Τσόκος και Γεωργία Κωνσταντοπούλου.
O δήμαρχος Αρχαίας Ολυμπίας, Άρης Παναγιωτόπουλος, δήλωσε στην «Πρωινή» πως οι επιπτώσεις της πυρκαγιάς στην ψυχική υγεία των δημοτών είναι εξίσου σημαντικές με τις οικονομικές και τις περιβαλλοντικές, τονίζοντας ότι οι Κοινωνικές υπηρεσίες του δήμου καταβάλλουν σημαντική προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση.
«Για μας η πρόνοια και η στήριξη των κοινωνικά ευάλωτων πολιτών είναι προτεραιότητα. Η έρευνα στην οποία συνέβαλαν οι υπηρεσίες μας, δείχνει ότι πρέπει να φροντίσουμε τους συνδημότες μας, για αυτό και ήδη σχεδιάζουμε σειρά δράσεων για να βελτιώσουμε την καθημερινότητα και να βοηθήσουμε όσους έχουν ανάγκη», ανέφερε.
