«Ο Παύλος έζησε ελεύθερος και πιστός στις ιδέες του…»

-Σε κλίμα συγκίνησης η κηδεία του Παύλου Αθανασόπουλου στον ΙΝ Αγίου Νικολάου στον Πύργο

-Δεκάδες φίλοι και συγγενείς είπαν το τελευταίο αντίο στον Πυργιώτη αγωνιστή της Δημοκρατίας

-Συγκινητικός επικήδειος λόγος από τον Ευάγγελο Βενιζέλο

Του Παναγιώτη Φωτεινόπουλου

Σε κλίμα έντονης συγκίνησης αποχαιρέτισαν τον Παύλο Αθανασόπουλο χθες το μεσημέρι στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου στον Πύργο φίλοι και συγγενείς του, κατά τη διάρκεια της νεκρώσιμης ακολουθίας που τελέστηκεχοροστατούντος του Μητροπολίτη Ηλείας, κ.Αθανασίου και με την παρουσία πλήθους εκπρόσωπων της Αυτοδιοίκησης και των πολιτικών κομμάτων της χώρας.

Παρά την κακοκαιρία, παρόντες στην εκκλησία ήταν δεκάδες φίλοι του από την Αθήνα, για να τιμήσουν τη μνήμη του και να συμπαρασταθούν στον αδελφό του, Δήμο, και τους λοιπούς συγγενείς του. Όλοι ήταν εκεί… Οι στενοί του φίλοι Γιάννης Μπούρης Βασίλης Μανδαράκης και Τζίμης Οικονομίδης και -μαζί του ως τις τελευταίες στιγμές της ζωής του- αλλά και πολιτικοί του φίλοι όπως ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο Νίκος Αλιβιζάτος, ο Γιάννης Βούλγαρης, ο Νίκος Μπίστης, ο Μάκης Μπαλαούρας, ο Μάκης Παρασκευόπουλος, ο Γιάννης Μεϊμάρογλου και αρκετοί ακόμα είπαν το τελευταίο αντίο στον Παύλο Αθανασόπουλο, μιλώντας με τα θερμά λόγια για την προσωπικότητά του και την παρακαταθήκη που άφησε.

Ο Σεβασμιότατος εξήρε τον ανθρωπισμό που επέδειξε σε όλο τον βίο ο Παύλος Αθανασόπουλος, τονίζοντας ότι «έζησε αγωνιζόμενος για το δίκαιο της κοινωνίας και με φάρο την αγάπη για τον συνάνθρωπο», εκφράζοντας τα συλλυπητήριά του.

Τον πρώτο επικήδειο λόγο εκφώνησε ο επιστήθιος φίλος του επί δεκαετίες, Γιάννης Μπούρης, ο οποίος αναφέρθηκε στην κοινή τους πορεία για 55 χρόνια, από τιςτελευταίες γυμνασιακές τάξεις μέχρι και την τελευταία ώρα και εγκωμίασε τον χαρακτήρα του Παύλου Αθανασόπουλου εξιστορώντας άγνωστες ιστορίες από τα φοιτητικά τους χρόνια.

Ακολούθησε ο εκδότης της εφ. «Πατρίς», Λεωνίδας Βαρουξής, ο οποίος συνδεόταν με συγγενική σχέση με τον Παύλο Αθανασόπουλο, και αναφέρθηκε στο κοινό παρελθόν και την κοινή πορεία με τον Παύλο και τον Δήμο από τη δεκαετία του ’70. Όπως τόνισε, ο αποθανών πολιτικοποιήθηκε σε μια συγκυρία αμφισβήτησης, δράσης και αντίστασης, τονίζοντας ότι πορεύτηκε με τα ιδανικά του ως το τέλος της ζωής του. Στη συνέχεια μίλησε για τον χαρακτήρα του, επισημαίνοντας ότι ήταν «γλυκός άνθρωπος, ήπιων των αλλά με δυνατά πιστεύω, τα οποία υπηρέτησε με γενναιότητα και θέρμης. Ήταν ακέραιος, σταθερός και έντιμος, με αξίες. Αποχώρησε ήσυχα, όπως έζησε, χωρίς να επιβαρύνει κανέναν».

Ευ. Βενιζέλος: «Ο Παύλος δεν κρύφτηκε ποτέ και πορεύτηκε μαζί μας σε μια επώδυνη περίοδο»

Τον κύκλο των επικήδειων λόγων ολοκλήρωσε ο Ευάγγελος Βενιζέλος, με τον οποίο ο Παύλος Αθανασόπουλος ήταν στενός φίλος και συμπορεύτηκαν πολιτικά επί 15 χρόνια περίπου.

«Ο Παύλος ήταν διακριτικός και ευγενής, δοτικός και γλυκός αλλά απαιτητικός. Ήθελε ποιότητα λόγου και σαφήνεια στις αποφάσεις, στις γραμμές, στις δράσεις. Θα αντιδρούσε τώρα, εάν θεωρούσε ότι λέμε κοινοτοπίες για τον αποχαιρετίσουμε.

Ο Παύλος ήξερε πάρα πολύ καλά αυτό που ανέφερε ο Σεβασμιότατος προηγουμένως: “Εἰκώνεἰμι, τῆςἀῤῥήτου δόξης σου, εἰκαὶ στίγματα φέρω πταισμάτων”. Ήξερε ότι είμαστε μια κοινωνία, μια εκκλησία δηλαδή αμαρτωλών και πεπτωκότων, η οποία οφείλει να συγχωρεί και να συμπεριλαμβάνει τους πάντες.

Ο Παύλος έζησε εντέλει όπως ήθελε. Έζησε ελεύθερος, πιστός στις ιδέες του και αναζήτησε τις ιδέες του κάθε φορά εκεί που αυτές υφίσταντο τη δοκιμασία της συγκυρίας. Δεν κρύφτηκε, ήταν αντιδημοφιλής όταν έπρεπε στις επιλογές του, γι’ αυτό και πορεύτηκε εντέλει μαζί μας, σε μια πολύ δύσκολη και επώδυνη περίοδο.

Θα έλεγα ότι είναι εύνοια της μοίρας το γεγονός ότι πρόλαβε, ως κύκνειο άσμα του, να γιορτάσει με τους συναγωνιστές του, εδώ στον Πύργο, την επέτειο των 50 ετών από την εξέγερση της Νομικής Σχολής Αθηνών, που ήτανε και το προοίμιο της μεγάλης στιγμής του Πολυτεχνείου, και κατέρρευσε, έμαθα εκ των υστέρων, κατά την διάρκεια της εκδήλωσης αυτής. Ήταν σαφές αυτό που θα ερχόταν. Το αποδέχθηκε όχι μοιρολατρικά, όχι γιατί δεν ήτανε αγωνιστής, όχι γιατί δεν αγαπούσε τη ζωή, αλλά στην πραγματικότητα από ευγένεια και διακριτικότητα, για να μην επιβαρύνει τους φίλους του, για να μην επιβαρύνει τον αδελφό του Δήμο τον οποίον υπεραγαπούσε. Και βέβαια γιατί ήξερε, ως ένας άνθρωπος ώριμος, φιλοσοφημένος, στοχαστικός ότι υπάρχει ένα κοινό ανθρώπινο χρέος που είναι αναπόφευκτο, όμως πριν από το τέλος, που για μας είναι και μια ελπίδα βεβαίως, ανάστασης έστω εν ετέρα μορφή, υπάρχει ο αγώνας της ζωής, ο αγώνας του πολίτη. Στον ίδιο στίχο του Ιωάννου Δαμασκηνού περιλαμβάνεται και η προσδοκία να καταστούμε και πάλι πολίτες του ουρανού, του παραδείσου. “Παραδείσου πάλινποιῶνπολίτην με.”

Ο Παύλος ήταν πολίτης, αγωνιστής, δημοκράτης, δικαιωματιστής, όπως σωστά ειπώθηκε. Ήξερε τι σημαίνει να αναγνωρίζεις τα δικαιώματα του ενός, του μόνου, του μοναχικού, του διαφορετικού και έδωσε αυτόν τον αγώνα από τις τάξεις της Προοδευτικής Ευρωπαϊκής Αριστεράς όπως την αντιλαμβανόταν, δηλαδή ως μια πολιτικά φιλελεύθερη και συμπεριληπτική προσέγγιση του κόσμου.

Ο Παύλος ήταν και ποιητής,όπως ειπώθηκε, και μας χάριζε με διακριτικότητα ορισμένους στίχους του, μοιραζότανε τους στίχους του στο διαδίκτυο. Έπρεπε να είσαι πολύ προσεκτικός αναγνώστης σχολίων του για να καταλάβεις αυτήν την υφέρπουσα ευαισθησία του, γιατί δεν ήθελε να κραυγάσει, δεν ήθελε να δηλώσει πανηγυρικά ότι, προσέξτε είμαι και ποιητής, είχε την αίσθηση του κινδύνου του ποιητικού λόγου. Γιατί ήταν ένας άνθρωπος, ο οποίος είχε ωριμάσει μέσα απ’ αυτήν τη συνεχή καθημερινή σύγκρουσή του με τις απαιτήσεις και τις δοκιμασίες του βίου, τον οποίο ο καθένας βεβαίως τον αντιλαμβάνεται με τον δικό του μοναδικό τρόπο.

Έφυγε πριν προλάβει να συμπληρώσει τα 70 του χρόνια. Μας αφήνει με μια γλυκιά και σαφή αίσθηση την οποία δεν θα τη χάσουμε και όσο την κρατάμε ο Δήμος, οι φίλοι του, όλοι εμείς εδώ αυτήν την αίσθηση, θα ζει και ο Παύλος μέσα στην καρδιά μας και μέσα στη μνήμη μας. Καλό ταξίδι Παύλο»