Ο καύσωνας «απειλεί» την Αρχαία Ολυμπία!
– Ο αρχαιολόγος της ΕΦΑ Ηλείας, Χρ. Λιάγκουρας εξηγεί τους κινδύνους από την κλιματική αλλαγή & τις δράσεις θωράκισης που υλοποιούνται σε συνεργασία με το ΥΠΠΟ
Του Παναγιώτη Φωτεινόπουλου
Η αύξηση της θερμοκρασίας και τα συχνά κύματα καύσωνα είναι η σοβαρότερη απειλή για την Αρχαία Ολυμπία και γενικότερα για τα αρχαιολογικά μνημεία της Ηλείας, σύμφωνα με το κείμενο που δημοσίευσε πρόσφατα το Συμβούλιο της Ευρώπης, στο οποίο παρουσιάζονται ερευνητικά δεδομένα καθώς και προτάσεις της Ομάδας Εργασίας Ειδικών από τα κράτη-μέλη για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική κληρονομιά.
Όπως εξηγεί στην «Πρωινή» ο αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας, Χρίστος Λιάγκουρας τα τελευταία χρόνια, αναδύεται με έντονο τρόπο το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και οι επιπτώσεις της στην παγκόσμια πολιτιστική και φυσική κληρονομιά, οι οποίες σχετίζονται τόσο με την ίδια την υπόσταση των μνημείων, αφού κινδυνεύει η ακεραιότητα και η αυθεντικότητά τους όσο και στη σχέση τους με το φυσικό περιβάλλον στο οποίο είναι ενταγμένα. Περισσότερα ευάλωτα στους κινδύνους εμφανίζονται τα ακίνητα μνημεία,στη συνέχεια τα πολιτιστικά τοπία, τα υποθαλάσσια περιβάλλοντα και τέλος τα κινητά μνημεία.
Ο κ. Λιάγκουρας υπενθυμίζει ότι από το 2016 έχει ενσωματωθεί ως διακριτή τομεακή πολιτική ο κλάδος της πολιτιστικής κληρονομιάς στην Εθνική Στρατηγική για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και από το 2019 έχουν ληφθεί πρόσθετα μέτρα για την άμβλυνση των συνεπειών.
«Από το 2019 και εξής, το ζήτημα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο πολιτιστικό και φυσικό περιβάλλον αποτελεί μία από τις βασικές προτεραιότητές της με την κατάρτιση ενός νεότερου Εθνικού Σχεδίου Δράσης. Για πρώτη φορά και στο πλαίσιο του προγράμματος Climascape επιχειρείται η δημιουργία μιας βάσης για τη συλλογή δεδομένων με πολλαπλά κριτήρια από δώδεκα αρχαιολογικούς χώρους σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Όπως είναι εύκολα αντιληπτό, η ύπαρξη αυτής της βάσης είναι ιδιαίτερης σημασίας για τη χάραξη εθνικής πολιτικής για τη δημιουργία χαρτών κινδύνων, ευπάθειας-τρωτότητας των μνημείων καθώς και αντίστοιχα για την απαραίτητη προετοιμασία και λήψη των κατάλληλων μέτρων», επισήμανε.
Δράσεις θωράκισης της Αρχ. Ολυμπίας
Ο κ. Λιάγκουρας τόνισε πως οικαταστροφικές πυρκαγιές του 2007 στην Ηλεία και οι επιπτώσεις που είχαν στο Ολυμπιακό τοπίο, αποτέλεσαν αφορμή για την αναθεώρηση της τρωτότητας του Αρχαιολογικού Χώρου από αντίστοιχα φαινόμενα και παράλληλα αποτέλεσαν το κίνητρο για την μελέτη και εκπόνηση εργασιών με σκοπό την αποτελεσματικότερη θωράκισή του από φυσικές καταστροφές.
«Από το 2019 η συνέργεια των Υπουργείων Πολιτισμού και Κλιματικής Κρίσης & Πολιτιστικής Προστασίας έχει ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα στην λήψη αποτελεσματικότερων μέτρων πρόληψης έναντι κυρίως δασικών πυρκαγιών και στην εκπαίδευση του προσωπικού. Χαρακτηριστικό είναι ότι για πρώτη φορά εκπονήθηκαν σχέδια εκκένωσης επισκεπτών και εργαζομένων τόσο για την Ολυμπία όσο και για τον ναό του Επικουρίου Απόλλωνα στις ΒάσσεςΦιγαλείας. Επιπλέον, η σύνταξη και η έγκριση μελέτης για την εκτέλεση εργασιών προστασίας του αρχαιολογικού χώρου έναντι πλημμύρας από τον Κλαδέο ποταμό δείχνει τη διαρκή μέριμνα των αρμόδιων Υπηρεσιών του υπουργείου για την προστασία του αρχαιολογικού χώρου από αντίστοιχα φαινόμενα», υπογράμμισε.
Παράλληλα αποκάλυψε πως η συμπερίληψη του ζητήματος των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής σε μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς φαίνεται ανάγλυφα στο υπό εκτέλεση έργο της αποκατάστασης και της συντήρησης του συγκροτήματος των Νότιων Θερμών, το οποίο έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και υλοποιείται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας και τη Διεύθυνση Συντήρησης του ΥΠΠΟ.
«Εκτός των εργασιών προστασίας, συντήρησης και ανάδειξης του Ρωμαϊκού λουτρού προβλέπεται και η τοποθέτηση σταθμού παρατήρησης κλιματολογικών παραμέτρων με σκοπό την όλο και πιο στοχευμένη συντήρηση του μνημείου και του χώρου εν γένει», σημείωσε ο κ. Λιάγκουρας.
