Ναυμαχία της Σαλαμίνας: Μια επέτειος που πρέπει να τιμηθεί

[vc_row][vc_column][vc_single_image image=”98748″ img_size=”full”][vc_column_text]

Toυ Δημήτρη Τερζή

Την ώρα που η χώρα προετοιμάζεται να γιορτάσει την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, ένα άλλο γεγονός, ενδεχομένως μεγαλύτερης ιστορικής σημασίας, φαίνεται πως βρίσκεται στα… αζήτητα. Το 2021 συμπληρώνονται ακριβώς 2.500 χρόνια από τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, μια στιγμή στον χρόνο που άλλαξε τη ροή της Ιστορίας, καθώς αν οι Ελληνες δεν είχαν νικήσει τους Πέρσες, είναι σχεδόν σίγουρο πως τίποτα από όσα γνωρίζουμε σήμερα δεν θα ήταν το ίδιο. Η νίκη των Ελλήνων οδήγησε τον Ξέρξη με τα απομεινάρια του στόλου του στον Ελλήσποντο, απογοητευμένο από την έκβαση της ναυμαχίας, έχοντας αφήσει στην ηπειρωτική Ελλάδα τον στρατηγό του Μαρδόνιο, ο οποίος γνώρισε επίσης την ήττα στις μάχες που έγιναν στις Πλαταιές και τη Μυκάλη. Κάπου εκεί τελείωσε η πρώτη φάση των Περσικών Πολέμων, οι οποίοι ολοκληρώθηκαν τριάντα χρόνια αργότερα.

Για τη σημασία της ναυμαχίας μιλά στις «νησίδες» ο συγγραφέας και πανεπιστημιακός Νίκος Κυριαζής, ο οποίος συμμετείχε και μίλησε σε εκδήλωση που έγινε με πρωτοβουλία του Δήμου της Σαλαμίνας, η οποία είχε αντικείμενο την επέτειο και τον εορτασμό της, εν όψει της συμπλήρωσης των 2.500 ετών.

«Πρέπει να μην ξεχνάμε πως η Σαλαμίνα, για τον κόσμο, είναι απείρως πιο σημαντική από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, που τα 200 χρόνια της συμπίπτουν με τα 2.500 της Σαλαμίνας. Η Επανάσταση εντάσσεται σε ένα γενικότερο πλαίσιο εθνικοκοινωνικών–απελευθερωτικών επαναστάσεων -Λατινική Αμερική εναντίον των Ισπανών, Βέλγοι εναντίον Ολλανδών, Γαλλικές Επαναστάσεις του 1830 και του 1848, γερμανικές αναταραχές, ιταλικό Ριζορτζιμέντο κ.λπ. Η ελληνική Επανάσταση, όσο σημαντική είναι για εμάς, είναι ένα μικρό γεγονός στην παγκόσμια Ιστορία, σε αντίθεση με τη Σαλαμίνα, που κατατάσσεται από τους ιστορικούς ως μία από τις σημαντικότερες. Αυτό φαίνεται άλλωστε και από μια σύγκριση των μελετών, βιβλίων κ.λπ. από ξένους επιστήμονες για την αρχαία Ελλάδα και την ελληνική Επανάσταση. Για την πρώτη οι δημοσιεύσεις είναι συνεχείς. Για τη δεύτερη ελάχιστες. Πώς μπορούμε πρακτικά να το εκμεταλλευτούμε ως brand name προώθησης της Ελλάδας;».

Το ερώτημα είναι, αν μη τι άλλο, καίριο, αλλά, όπως φαίνεται, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, η ελληνική Πολιτεία σε κεντρικό επίπεδο δεν έχει δείξει κάποια διάθεση να προγραμματίσει κάτι που θα τιμήσει δεόντως το ιστορικό γεγονός. Και όχι μόνον αυτό, αλλά προσπάθειες που έχουν γίνει προκειμένου να υπάρξει ευαισθητοποίηση, έχουν αποβεί άκαρπες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η επιστολή που έστειλε στον πρόεδρο της Βουλής, Κωνσταντίνο Τασούλα, ο πριν από λίγα χρόνια πρέσβης της Γερμανίας στην Αθήνα, Γκι Φο ντε λα Κρουά, ο οποίος, αν και έχει συνταξιοδοτηθεί πλέον, αγαπά τη χώρα μας και παραμένει ένθερμος φιλέλληνας. Ο κ. Ντε λα Κρουά δεν έλαβε ούτε καν απάντηση από το προεδρείο της Βουλής στην έκκλησή του για τη Σαλαμίνα.

Πληροφορίες της «Εφ.Συν.» αναφέρουν ότι υπάρχει ευαισθητοποίηση από το υπουργείο Εξωτερικών, προκειμένου να αναλάβει το κόστος μιας διοργάνωσης, π.χ. ενός παγκόσμιου επιστημονικού συνεδρίου που θα αναδείξει τη σημασία της ναυμαχίας.

«Είναι μια μοναδική ευκαιρία προβολής της Ελλάδας, γιατί η νίκη των Ελλήνων έσωσε το δημοκρατικό πολίτευμα και τον δυτικό πολιτισμό, όπως τον γνωρίζουμε. Αν είχαν νικήσει οι Πέρσες, η Ελλάδα θα είχε γίνει ακόμα μία περσική σατραπεία, θα είχε καταλυθεί η δημοκρατία και δεν θα είχε υπάρξει ο κλασικός πολιτισμός, ούτε Παρθενώνας ούτε Ολυμπιακοί Αγώνες, ούτε θέατρο ούτε φιλοσοφία, ρητορική και όλες οι άλλες καλές τέχνες. Στην περίοδο που διανύουμε, με την άνοδο λαϊκιστών και ακροδεξιών ηγετών σε πολλές -μέχρι τώρα πολύ δημοκρατικές- χώρες είναι μια μοναδική ευκαιρία να ξαναμιλήσουμε για δημοκρατία, αναζητώντας, με την ευκαιρία της επετείου, τις ελληνικές ρίζες της», προσθέτει ο κ. Κυριαζής.

Τον ρωτάμε τι θα μπορούσε να γίνει για να αναδειχτεί το γεγονός, χωρίς να καταφύγει κανείς σε γραφικότητες και εκδηλώσεις εθνικισμού. «Πολλά μπορούν να γίνουν», μας λέει.

«Πρώτον, ένα νέο ντοκιμαντέρ για το θέμα, με έμφαση στη λειτουργία τής τότε δημοκρατίας, που θα μπορούσε να προβληθεί σε πολλά διεθνή κανάλια, History, Arte, ZDF κ.λπ.

»Δεύτερον, ένα μεγάλο επιστημονικό συνέδριο, με διακεκριμένους ξένους και Ελληνες επιστήμονες, που θα καταλήξει στην έκδοση ενός βιβλίου από μεγάλο διεθνή εκδοτικό οίκο.

»Τρίτον, στην επέτειο η κυβέρνηση θα έπρεπε να οργανώσει τελετή στην οποία θα προσκαλούσε αρχηγούς κρατών, προέδρους Βουλής κ.λπ.

»Είναι όμως μοναδική ευκαιρία να αναδειχτεί και η Σαλαμίνα, το αρχαίο λιμάνι και το μνημείο, όπου υπήρχαν (και υπάρχουν λίγοι ακόμα) τύμβοι σαλαμινομάχων. Δυστυχώς πολλοί καταστράφηκαν τη δεκαετία του 1970 από το κοντινό ναυπηγείο. Ακούγονται διάφορες κάπως ανησυχητικές πληροφορίες, όπως πως ο εορτασμός μπορεί να γίνει το 2020. Το πρόβλημα δεν είναι τόσο η λάθος μέτρηση, όσο ότι ο χρόνος μέχρι το 2020 είναι εξαιρετικά περιορισμένος για σοβαρές διοργανώσεις. Τα μεγάλα επιστημονικά συνέδρια π.χ. οργανώνονται τουλάχιστον δύο χρόνια πριν».[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]