Έπειτα από μια δεκαετία κρίσης η Ελλάδα αλλάζει το «μοντέλο» διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους είτε αυτό αφορά νοικοκυριά είτε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τα «κόκκινα» δάνεια των οποίων εντάχτηκαν σε προστατευτικό πλαίσιο όταν ήταν συνδεδεμένα με την πρώτη κύρια κατοικία.
Στη λήξη του πλαισίου προστασίας της πρώτης κατοικίας στις 30 Απριλίου, σε συνδυασμό με το νέο πτωχευτικό δίκαιο που θα ενσωματώνει την κοινοτική οδηγία για την αφερεγγυότητα και τη δεύτερη ευκαιρία, και στις εκκρεμείς υποθέσεις του νόμου Κατσέλη εστιάζουν οι θεσμοί.
Η πολύωρη συζήτηση-διαπραγμάτευση, την περασμένη Παρασκευή, σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι όλων των συναρμόδιων υπουργείων (Οικονομικών, Ανάπτυξης, Δικαιοσύνης) και της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, που θα κληθεί να σηκώσει ακόμα μεγαλύτερο βάρος στο μέλλον, κατέδειξε ότι η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη, ύστερα από μια δεκαετία κρίσης, να αλλάξει το «μοντέλο» διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους, είτε αυτό αφορά νοικοκυριά είτε αφορά επιχειρήσεις, κυρίως μικρομεσαίες τα «κόκκινα» δάνεια των οποίων εντάχτηκαν σε προστατευτικό πλαίσιο όταν ήταν συνδεδεμένα με την πρώτη, κύρια κατοικία.
Βέβαια στο μεσοδιάστημα, δηλαδή μέχρι να εφαρμοστεί στην πράξη το νέο πτωχευτικό, θα υπάρχει κενό κάποιων μηνών, κατά το οποίο εκτιμάται ότι οι τράπεζες θα το «σεβαστούν», όμως από το φθινόπωρο και μετά θα γίνουν πιο επιθετικές. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που με κάθε τρόπο επαναλαμβάνεται ότι το πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας είναι η τελευταία ευκαιρία. Οι τράπεζες εξάλλου με βάσει τα μέχρι τώρα στοιχεία υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος παράτασης του πλαισίου.
Το βασικό συμπέρασμα των συζητήσεων πάντως είναι πως όποιος είναι υπερχρεωμένος –κυρίως σε ό,τι αφορά τις οφειλές προς τις τράπεζες– έχει έναν και μόνο τρόπο να διασώσει τα περιουσιακά του στοιχεία: να ρυθμίσει τις οφειλές του εξωδικαστικά. Δηλαδή απ’ ευθείας με τις τράπεζες, ώστε οι οφειλές του να γίνουν και πάλι ενήμερες. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες (αλλά και οι servicers) με τη σειρά τους έχουν κάθε λόγο να προτείνουν ρυθμίσεις-λύσεις που να είναι βιώσιμες και να εκμηδενίσουν αν είναι δυνατόν τον κίνδυνο να «κοκκινίσουν» και πάλι ήδη ρυθμισμένα δάνεια.
Σε ό,τι αφορά εκείνους που έχουν οφειλές και προς το Δημόσιο (ΔΟΥ, ΕΦΚΑ), όπως για παράδειγμα μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες κ.λπ., πρόθεση είναι να εμπλουτιστούν τα υφιστάμενα εργαλεία εξωδικαστικής ρύθμισης (Εξωδικαστικός Μηχανισμός μέσω της πλατφόρμας, διαμεσολάβηση κ.λπ.) και να αυτοματοποιηθούν οι διαδικασίες ώστε να γίνουν πιο αποτελεσματικές και γρήγορες.
Ένα κρίσιμο ζήτημα που είναι σε εκκρεμότητα είναι η περίμετρος εφαρμογής του νέου πτωχευτικού (θεωρείται βέβαιο ωστόσο ότι σε πρώτη φάση θα αφορά ιδιώτες και επαγγελματίες).
Πληροφορίες αναφέρουν ότι εκπρόσωποι των θεσμών, πάντα σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων, ήταν υπέρ της πτώχευσης –λίγο-πολύ με συνοπτικές διαδικασίες–, μοντέλου που ακολουθείται σε άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα στις ΗΠΑ: δηλαδή απώλεια των περιουσιακών στοιχείων, διαγραφή χρεών-οφειλών στο σύνολό τους και επανεκκίνηση για όλους ανεξαιρέτως, είτε δηλαδή πρόκειται για νομικά είτε για φυσικά πρόσωπα.
Οι θεσμοί ωστόσο αποδέχτηκαν, σύμφωνα με πληροφορίες, την ελληνική πρόταση για προληπτική αναδιάρθρωση των χρεών εκτός δικαστηρίων, τα οποία θα ασχολούνται μόνο με πτωχεύσεις, με νέα ωστόσο δεδομένα, που θα δημιουργήσουν το νέο θεσμικό πλαίσιο και στην κατεύθυνση να μη… σέρνονται για πολλά χρόνια υποθέσεις, ώστε να μπουν νέες βάσεις στο ελληνικό επιχειρείν.
