«Μήδεια»  κλασική και σκοτεινή

-Κέρδισε τις εντυπώσεις και το χειροκρότημα η Μαρία Κίτσου στο θέατρο Φλόκα

Tου Παναγιώτη Φωτεινόπουλου

Από το 431 π.Χ. που πρωτοπαρουσίασε ο Ευριπίδης τη «Μήδεια» στα Μεγάλα Διονύσια μέχρι σήμερα, οι περισσότεροι μελετητές αναρωτιούνται γιατί πήρε το τρίτο βραβείο και όχι το πρώτο, αφού πρόκειται για έργο καθηλωτικό με μια εντυπωσιακή γυναικεία μορφή ως κεντρική πρωταγωνίστρια.

Προχθές το βράδυ, στο θέατρο Φλόκα στην Αρχαία Ολυμπία, το κοινό απόλαυσε μια κλασική απόδοση της τραγωδίας με μια εντυπωσιακή Μαρία Κίτσου ως Μήδεια, αλλά και με ορισμένες σκηνοθετικές επιλογές που δεν βοήθησαν τους πρωταγωνιστές.

Η σκηνοθέτρια Λέα Μαλένη φαίνεται πως έχει δώσει ιδιαίτερο ρόλο στον πυρήνα του κειμένου, αφού οι θεατές έγιναν κοινωνοί των φεμινιστικών μηνυμάτων του Ευριπίδη για την αδύναμη κοινωνική θέση της γυναίκας στην αρχαία Ελλάδα, με ειρωνικές αναφορές στα στερεοτυπικά χαρακτηριστικά του άνδρα-στρατιώτη.

Παράλληλα, όμως, θίγεται η αναγκαιότητα της μητρότητας όταν η Μήδεια διατάζεται να εγκαταλείψει τα παιδιά της και την Κόρινθο, με τον χορό να λέει «καλύτερη άτεκνη και στείρα», ενώ στον πρώτο αγώνα λόγου μεταξύ του Ιάσονα και της Μήδειας αναδεικνύεται κυνικά ο γάμος ως ζήτημα επιβίωσης και κοινωνικής καταξίωσης, προτού καταλήξουμε στο διαχρονικό πια συμπέρασμα ότι ποτέ δεν μπορείς να πεις «έναν θνητό ευτυχισμένο».

Κριτική των πρωταγωνιστών

Η Μαρία Κίτσου ως Μήδεια χαρίζει στο κοινό μια δυναμική ερμηνεία, που αναδεικνύει κάθε πτυχή της τραγικής ηρωίδας, αλλά όχι στον ίδιο βαθμό, αφού η ψυχραιμία και η αυτοκυριαρχία στην κατάστρωση της δηλητηρίασης του Κρέοντα και της Γλαύκης δεν είναι τόσο αντιληπτές, όσο η διάσταση της «λέαινας». Έχοντας το χάρισμα να αλλάζει τον τόνο της φωνής της, είναι καθηλωτική ως αδίστακτη απατημένη σύντροφος και ταυτόχρονα ως ανήμπορη γυναίκα και μάνα που σπαράζει.

Όλα τα συναισθήματα είναι αντιληπτά: Η ειρωνεία της, η παραφροσύνη της την ώρα που εκστομίζει κατάρες, η απόγνωση για το μέλλον των παιδιών της, η εξαπάτηση του Κρέοντα και η αλαζονική δικαιολόγηση της παιδοκτονίας στο φινάλε. Δεν με ενθουσίασαν ορισμένα επιμέρους στοιχεία κινησιολογίας, όπως οι εικονικοί εμετοί και η σκυφτή στάση του σώματος στην αρχή, που την έδειχνε ως γριά μάγισσα (είναι μάγισσα η Μήδεια, αλλά όχι γριά) και ορισμένες αμήχανες κινήσεις. Συνολικά, όμως, ήταν μια ερμηνεία χορταστική και πολύ καλύτερη από όσες «Μήδειες» έχω δει τα τελευταία χρόνια.

Ο Φάνης Μουρατίδης αναδεικνύει με αρτιότητα και με έντονα ειρωνική διάσταση τον κυνικό αλαζόνα και μισογύνη Ιάσονα, όντας εξαιρετικός στον πρώτο αγώνα λόγου. Στο φινάλε, η σκηνοθετική επιλογή της απουσίας της Μήδειας από τη σκηνή και η αντιπαράθεση από το υπερπέραν, του κόβουν λίγη από τη δραματική ένταση και τον αδικούν.

Ο Λαέρτης Μαλκότσης υποδύεται με επιτυχία τον σκληρό αλλά λογικό Κρέοντα που καταλήγει να εξαπατηθεί από τη Μήδεια. Υπηρετεί έξυπνα τη δραματική εξέλιξη καθώς συμβάλλει στην κλιμακωτη ανάδειξη του σχεδίου της πρωταγωνίστριας.

Ο Βασίλης Αλεξανδρής, με το χάρισμα της φωνής, είναι ένας αγέρωχος και σοβαρός Αιγέας, που μας δίνει τη διάσταση του ρεαλισμού και των εφικτών λύσεων στις δύσκολες καταστάσεις.

Απολαυστικός είναι ο Μισέλ Φάις ως εξάγγελος, με μια καθηλωτική αφήγηση της πλεκτάνης θανάτου που έστησε στο παλάτι η Μήδεια, αφού με το ηχόχρωμά του και τον σταθερό ρυθμό στη φωνή επιβάλλει μια σιγή υποβλητική. Ήταν από τις ερμηνείες που με κέρδισαν.

Συγκινητική και εκφραστική η Ελένη Καστάνη ως τροφός, ανοίγει την τραγωδία και ξεδιπλώνει όλη την ουσία της με δάκρυα στα μάτια αλλά δίχως να σπάει η φωνή, ενώ ο Θοδωρής Κατσαφάδος ως Παιδαγωγός που έχει τα δύο μωρά αγκαλιά καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης συμβάλλει καθοριστικά στη δραματικότητα.

Οι γυναίκες του Χορού Αλίκη Αβδελοπούλου, Στέλλα Ράπτη, Έλενα Χατζηαυξέντη, Μυρτώ Παπά – Αργυροπούλου, Γωγώ Παπαϊωάννου και Μυρτώ Καστρινάκη- Μεϊτάνη, έχοντας μωρά η καθεμία στο στήθος της, κερδίζουν τις εντυπώσεις με τα μελωδικά χορικά, αφού οι θεατές έδειχναν να το απολαμβάνου.

Σκηνοθετικά, μου φάνηκε λίγο σκοτεινό έως gothic το σκηνικό και η ίδια η Μήδεια, ενώ στο φινάλε θα προτιμούσα στη σκηνή και τους δύο ήρωες. Έξυπνο πάντως το φινάλε με τη Μήδεια να μας θυμίζει πως είναι η κόρη του Ήλιου λίγο πριν πέσει το βαθύ σκοτάδι.

Αξίζει να επισημάνουμε πως προέκυψε ολιγόλεπτη διακοπή όταν δύο γυναίκες του χορού αντιλήφθηκαν ένα μικρό φιδάκι στη σκηνή. Οι άνθρωποι του θεάτρου, όμως, ερεύνησαν εξονυχιστικά τη σκηνή, το κοινό δεν πανικοβλήθηκε και η παράσταση συνεχίστηκε κανονικά.

Φωτογραφικό υλικό: Δημήτρης Παπαϊωάννου

Περισσότερο φωτογραφικό υλικό στη σελίδα του Διεθνούς Φεστιβάλ Τεχνών Αρχαίας Ολυμπίας: