Η 24η Σεπτεμβρίου θα μείνει στην ιστορία ως μαύρη μέρα για τον Πολιτισμό.

Τα ξημερώματα εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, (ΚΑΣ), η μελέτη απόσπασης, μεταφοράς και επανατοποθέτησης του αρχαιολογικού συμπλέγματος της Μέσης Οδού που αποκαλύφθηκε κατά τις ανασκαφές στο σταθμό Βενιζέλου του Μετρό της Θεσσαλονίκης.

Είμαστε και επισήμως πλέον η μόνη χώρα στον κόσμο που καταστρέφει τα μνημεία και τον πολιτισμό της. Όταν στη Νάπολη της Ιταλίας, στη Σόφια της Βουλγαρίας και σε πολλές πόλεις ανά τον κόσμο, αντίστοιχα ρωμαϊκά και βυζαντινά μνημεία που αποκαλύφθηκαν κατά τις ανασκαφές στην πορεία εκτέλεσης έργων Μετρό είτε έμειναν κατά χώρα και ενσωματώθηκαν πλήρως στον σταθμό, όπως στον κεντρικό σταθμό Μετρό της Νάπολης, είτε μετακινήθηκε ολόκληρος ο σταθμός, προκειμένου να παραμείνουν τα μνημεία αμετακίνητα στη θέση τους, όπως συνέβη στον κεντρικό σταθμό Μετρό της Σόφιας για αντίστοιχης εποχής ευρήματα με τα δικά μας.

Αλλά στα υπόλοιπα κράτη της Ευρώπης, οι αρχαιολογικές αρχές οι αντίστοιχες με το ΚΑΣ είναι ανεξάρτητες και δρουν με καθαρά επιστημονικά κριτήρια. Δεν ελέγχονται αποκλειστικά από την εκάστοτε κυβέρνηση, ούτε διορίζονται από αυτήν κάθε φορά μετά τις εκλογές, αποτελώντας στην πραγματικότητα κυβερνητικά φερέφωνα και εκτελώντας εντεταλμένη υπηρεσία…

Η σημερινή μέρα χαρακτηρίζεται ως «μαύρη» για μια σειρά από σοβαρούς λόγους:

1. Η σημασία του αρχαιολογικού συγκροτήματος για τον Πολιτισμό. Το πρωτοβυζαντινό οικοδομικό τετράγωνο Decumanus & Cardo που καταστρέφεται δια της αποσπάσεως και μεταφοράς του αλλού είναι ένα σημαντικό αρχαιολογικό εύρημα έκτασης περίπου 2 στρεμμάτων, που απαρτίζεται από τον κεντρικό οδικό άξονα (Decumanus), που διατρέχει την πόλη από Ανατολάς (Ρώμη) προς Δυσμάς (Κωνσταντινούπολη) και την κάθετη σε αυτόν (Cardo) που ενώνει την Άνω Πόλη με το θαλάσσιο μέτωπο του Θερμαϊκού, της Βυζαντινής Θεσσαλονίκης του 3ου – 4ου αιώνα μ.Χ. Πρόκειται για ολόκληρο συγκρότημα δρόμων, πεζοδρομίων, κτιρίων, καταστημάτων επεξεργασίας μετάλλων και πώλησης κοσμημάτων, μνημείων, με μια τετράπυλη αψίδα παρόμοια με την αψίδα του Γαλερίου, καθώς και υδραυλικών έργων, δεξαμενών, στραγγιστικών αγωγών και δικτύου ύδρευσης, που παρέμεινε αναπόσπαστο, ακέραιο και σε άριστη κατάσταση επί 21 αιώνες, για να καταστραφεί σήμερα από τους σύγχρονους Έλγιν της νεοφιλελεύθερης βαρβαρότητας. Πρόκειται για εξαιρετικό και μοναδικό σύμπλεγμα μνημείων του βυζαντινού πολιτισμού, ακριβώς λόγω της έκτασης, της γεωγραφικής θέσης και της ολοκληρωμένης σύνθεσης του μνημείου, που αποτελεί γνήσια αναπαράσταση της Συμβασιλεύουσας Θεσσαλονίκης στα πρώτα χρόνια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.
2. Η σημασία του αρχαιολογικού συγκροτήματος για τον Ιστορία. Το αρχαιολογικό σύμπλεγμα της Μέσης Οδού, εκτός από μοναδικό μνημείο που αναπαριστά τη ζωή στην δεύτερη σε μέγεθος και σημασία, μετά την Κωνσταντινούπολη, πόλη του Βυζαντίου στα πρώτα ακόμη χρόνια του, προδίδει την μακραίωνη και αδιατάρακτη ιστορική, αστική και πολεοδομική συνέχεια της πόλης της Θεσσαλονίκης και της ευρύτερης περιοχής. Σε μια εποχή αμφισβητήσεων της ιστορικής εξέλιξης εκτεταμένων γεωγραφικών περιοχών στην Βαλκανική, ένα ολόκληρο τετράγωνο μιας αστικής περιοχής στη Θεσσαλονίκη, ηλικίας 21 αιώνων, που αποτελεί αδιάψευστη μαρτυρία της ιστορικής συνέχειας και της οικονομικής σημασίας που είχε ανέκαθεν η πόλη της Θεσσαλονίκης καταστρέφεται, αντί να προστατεύεται και να αναδεικνύεται ακέραιο, όπως ακριβώς βρέθηκε.
3. Η εθνική σημασία του αρχαιολογικού συγκροτήματος. Η σύγχρονη Ελλάδα, λαύρα εναντίον της «βαρβαρότητας» της Τουρκίας του Ερντογάν, που καταστρέφει ένα μοναδικό μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, την Αγιά Σοφιά, αντίστοιχης ιστορικής εποχής με τη Μέση Οδό, τι παράδειγμα πολιτισμού δίνει ανά τον κόσμο, όταν ένα αντίστοιχο μνημείο με την Αγιά Σοφιά το καταστρέφει, τεμαχίζοντας και αποσπώντας το από τη θέση όπου διατηρήθηκε επί αιώνες;
4. Η σημασία του αρχαιολογικού συγκροτήματος για την Ανάπτυξη. Ένα σπάνιο μνημείο ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελεί μοναδική ευκαιρία, συνδυαζόμενο με ένα υπερσύγχρονο έργο Μετρό, για να προσελκύσει το ενδιαφέρον από όλα τα μέρη της γης. Ένα ιστορικό μνημείο ενσωματωμένο στον πυρήνα ενός σταθμού Μετρό αποτελεί μοναδική ευκαιρία να γίνει υψηλό τοπόσημο και κίνητρο βιώσιμης ανάπτυξης, αναβαθμίζοντας την οικονομική, τουριστική και εμπορική δραστηριότητα και σημασία μιας πόλης που βυθίζεται στην οικονομική ύφεση και την ανεργία. Με την καταστροφή του μνημείου η Θεσσαλονίκη χάνει μια μοναδική και ανεπανάληπτη ευκαιρία να γίνει διεθνώς αναγνωρίσιμη και να αναπτυχθεί οικονομικά.
5. Η απόσπαση του μνημείου είναι εκτός νομιμότητας και θα πέσει στα δικαστήρια, γιατί αποδεδειγμένα υπάρχει εναλλακτική λύση, όπως ζητά ο αρχαιολογικός νόμος. Η ύπαρξη υπουργικής απόφασης από το Υπουργείο Πολιτισμού, που επιβάλλει ως λύση την κατασκευή του σταθμού με τα αρχαία κατά χώρα, η εκπόνηση σειράς τεχνικών μελετών που έχουν ήδη εγκριθεί και πληρωθεί από την Αττικό Μετρό ΑΕ και η υπογραφή τεχνικών εκθέσεων από ειδικούς επιστήμονες, που επιβεβαιώνουν την τεχνική εφικτότητα της μεθόδου, αλλά και η έναρξη κατασκευής του σταθμού Βενιζέλου με τα αρχαία αμετακίνητα στη θέση τους, αποτελούν αδιάψευστες μαρτυρίες και τεκμήρια, ότι η απόσπαση των αρχαιοτήτων δεν ήταν μονόδρομος, όπως με ψευδή επιχειρήματα και προσχηματικούς ισχυρισμούς προσπαθούν να αποδείξουν. Η ισχυρή τεκμηρίωση για την ύπαρξη εναλλακτικής λύσης καθιστά την απόσπαση εκτός νομιμότητας και αυτό θα αποδειχθεί στο ΣτΕ όπου έχουν προσφύγει εναντίον της απόσπασης πολλοί επιστημονικοί και κοινωνικοί φορείς και σύλλογοι.
6. Η απόσπαση του μνημείου καθυστερεί σοβαρά τα έργα του Μετρό. Αν δεν είχε μεσολαβήσει η ολέθρια απόφαση της κυβέρνησης αμέσως μετά την εκλογή της να εξαγγείλει, δια στόματος πρωθυπουργού στην περσινή ΔΕΘ, με διάφορα ψευδή επιχειρήματα και προσχηματικούς ισχυρισμούς, την αλλαγή σχεδιασμού του έργου της κατασκευής του σταθμού Βενιζέλου με κατά χώρα ανάδειξη των αρχαιοτήτων, το οποίο ήδη βρίσκονταν στον δεύτερο χρόνο της κατασκευής του, οι 12 στους 13 σταθμούς του Μετρό θα ήταν έτοιμοι να παραδοθούν στο τέλος του 2020. Αυτό προέβλεπαν οι μελέτες και το χρονοδιάγραμμα του έργου, τα οποία είχαν εγκριθεί από τις αρμόδιες δημόσιες αρχές και είχαν συμφωνηθεί με τον ανάδοχο με σύμβαση που προέβλεπε ρήτρες στην περίπτωση καθυστέρησης. Η αλλαγή σχεδιασμού προκειμένου να εφαρμοστεί η λύση της απόσπασης των αρχαιοτήτων πήγε πίσω το έργο. Απόδειξη ότι ένα χρόνο μετά το Μετρό είναι στον αέρα, χωρίς εγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Αφού το μόνο που έκαναν επί ένα χρόνο στο πεδίο, είναι να αποδομούν και να αποκαθηλώνουν τα έργα που είχαν κατασκευαστεί στο σταθμό Βενιζέλου. Έτσι, ήδη διαψεύδονται οι κυβερνητικές υποσχέσεις ότι δήθεν ολόκληρο το έργο θα ήταν έτοιμο το 2023, καθώς δεν τους βγαίνουν πλέον οι χρόνοι. Αφού έχουν πέσει έξω ακόμη και στο δικό τους, εικονικό χρονοδιάγραμμα.
7. Η απόσπαση των αρχαίων δεν επιτρέπει την παράδοση και λειτουργία των 12 από τους 13 σταθμούς, που είναι ήδη έτοιμοι. Ένα σοβαρό μειονέκτημα της επιλογής της απόσπασης των αρχαιοτήτων είναι ότι εμποδίζεται η παράδοση και λειτουργία των 12 από τους 13 σταθμούς στο τέλος του 2020, όπως προβλέπει το μοναδικό σε ισχύ εγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα του έργου. Κι αυτό διότι η κατασκευή του σταθμού Βενιζέλου με τη μέθοδο του ανοικτού ορύγματος, αφού θα έχουν αποσπαστεί τα αρχαία, δεν επιτρέπει τη διέλευση των τρένων μέσα από τον σταθμό, κάτι που δεν συνέβαινε με τη λύση που εφαρμόζονταν μέχρι το 2019.
8. Μόνος κερδισμένος ο εργολάβος, λόγω αποζημιώσεων. Η παράδοση και λειτουργία του έργου λοιπόν καθυστερεί πολλά χρόνια με την αλλαγή του σχεδιασμού του λίγο πριν αυτό ολοκληρωθεί. Η καθυστέρηση που προκαλείται σημαίνει εκατομμύρια Ευρώ σε αποζημιώσεις στον ανάδοχο, οι οποίες ήδη έχουν αρχίσει να καταβάλλονται από την Αττικό Μετρό ΑΕ, χωρίς μάλιστα την παραπομή σε διαιτητικά δικαστήρια. Χρεώνουν δηλαδή το δημόσιο με εκατομμύρια Ευρώ χωρίς δικαστική απόφαση, για καθυστερήσεις που προκαλούν οι ίδιοι στο έργο.
9. Η Θεσσαλονίκη θα στριμώχνεται σε λεωφορεία για πολλά χρόνια ακόμη. Τελευταίος αλλά όχι και έσχατος λόγος για τον οποίο η σημερινή απόφαση του ΚΑΣ να αποσπαστούν τα αρχαία της Βενιζέλου είναι μια ολέθρια απόφαση είναι η επίπτωσή της στις συγκοινωνίες της Θεσσαλονίκης, αλλά και  στους ίδιους τους πολίτες της, που εντωμεταξύ ασφυκτιούν στρυμωγμένοι σε… ελάχιστα, παλιά και μεταχειρισμένα λεωφορεία.
10. Το 56% των πολιτών υπέρ της παραμονής των αρχαίων. Σε πρόσφατη δημοσκόπηση οι Θεσσαλονικείς, σε ποσοστό 56% εναντιώνονται στην απόσπαση των αρχαιοτήτων στο σταθμό Βενιζέλου, έναντι ενός μόλις 29% που την βλέπουν θετικά. Οι πολίτες της Θεσσαλονίκης λοιπόν υποστηρίζουν τη συνέχιση της προηγούμενης λύσης, της παραμονής των αρχαίων στη θέση τους, η οποία ήταν και πιο γρήγορη σε ολοκλήρωση και πιο οικονομική σε κόστος, αλλά και διατηρούσε ένα σημαντικό μνημείο πολιτισμού ακέραιο στη θέση του.

Πηγή: tvxs.gr