Λέλα Καραγιάννη ηρωίδα  της Εθνικής Αντίστασης μας εμπνέει και μας καθοδηγεί

Του Παναγιώτη Μυργιώτη, Μαθηματικού

Κατά την διάρκεια της τριπλής κατοχής, 1941-1944,εκτός από τις μεγάλες αντιστασιακές οργανώσεις ΕΔΕΣ και ΕΑΜ εμφανίστηκαν και άλλες. Ήταν μικρότερης εμβέλειας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρόσφεραν λίγα εις τον αντιστασιακό αγώνα του Ελληνικού Λαού. Αντίθετα, πρόσφεραν πολλά, αλλά το μονοπώλιο της αντίστασης το… εξασφάλισε η ηττημένη αργότερα ιδεολογία.

Με το παρόν πόνημα θα ασχοληθούμε με την εθνική και πατριωτική δράση της αγωνίστριας «Μπουμπουλίνας της Εθνικής Αντίστασης»,  Λέλας(Ελένης) Καραγιάννη. Η Ελληνίδα μάνα 7 παιδιών με ελληνοχριστιανικά ιδεώδη προσφέρει τα πάντα εις τον ιερό αγώνα μέχρι και την ίδια τη ζωή της. η οποία από το γενελεολογικό δένδρο της μητέρας της είναι απόγονος της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας. Γεννήθηκε το 1898 εις την Λίμνη της Εύβοιας και το πατρικό της όνομα ήταν Μηνοπούλου. Το Καραγιάννη είναι το όνομα του άνδρα της.

Η δραστηριοποίηση της Καραγιάννη ξεκίνησε από τη διάθεσή της να προστατεύσει στρατιώτες των συμμάχων από την καταδίωξη των Γερμανών και εξελίχτηκε σε μια οργάνωση που πρόσφερε πολλά εις τον αγώνα. Με τη δημιουργία δικτύου πρακτόρων, με την συνεργασία των οργανώσεων του ΕΔΕΣ και των συμμαχικών δυνάμεων, με τη δημιουργία δικτύων πληροφοριών και την αποστολή αυτών εις το συμμαχικό στρατηγείο της Μέσης Ανατολής, με τη διάπραξη σαμποτάζ, με την ανάπτυξη δικτύων φυγάδευσης, περίθαλψης συμμαχικών στρατιωτών ή την προώθηση στρατιωτών στη Μέση Ανατολή ή εις τα βουνά για τον ανταρτικό αγώνα. Ο άγγλος αξιωματικός και συγγραφέας, Ουίλφρεντ Μπάιφορντ – Τζόουνς γράφει το 1946: «Ο καθηγητής Λούρος με έφερεν είς επαφήν με την οικογένειαν μιας ηρωίδος της αντιστάσεως της νοσοκόμου Λέλας Καραγιάννη, που από το 1941 εβοήθησεν εκτοντάδας Βρετανών αξιωματικών και ανδρών να δραπετεύσουν. (…) Η περίπτωσις της Λέλας Καραγιάννη είνε πραγματικά μοναδική. Μητέρα επτά παιδιών είχεν κατορθώσει να εισαγάγη εις την Γκεστάπο και τα Ες – Ες πράκτορας, που της διαβίβαζαν πολυτίμους πληροφορίας».

Ας πάρουμε τα γεγονότα από την αρχή. 27 Απριλίου 1941 οι Γερμανοί εισβάλουν εις την Αθήνα. Ο πατριωτισμός της Λέλας επαναστατεί. Ξυπνά μέσα της η γυναίκα της Πίνδου και της επανάστασης του ‘21. Απόγονος της Μπουμπουλίνας είναι να μη το ξεχνάμε και ιδρύει αντιστασιακή ομάδα με το όνομα «Σιωπηλή Στρατιά» με πρώτα μέλη τον σύζυγό της Καραγιάννη και τα μεγαλύτερα από τα επτά παιδιά. Πλαισιώνεται από τρείς οικογενειακούς γιατρούς και έμπιστους φίλους της οικογενείας. Η ίδρυση της ομάδας γίνεται αρχές Μαΐου 1941 και τον Ιούνιο η ομάδα ξεπερνά τα εκατό μέλη. Αποφασίζει να μετονομάσει την ομάδα και της δίδει το όνομα «Μπουμπουλίνα» και είναι το πρόσωπο που καθοδηγεί, συντονίζει και διοικεί την ομάδα. Εμψυχώνει τα μέλη της ομάδας τονίζοντας ότι «Ο αγώνας μας δεν έχει μέτωπο, μόνο στόχους. Για να πετύχουμε τους στόχους μας χρειάζεται πειθαρχία, απόλυτη μυστικότητα και σύνεση. Πρέπει να χτυπήσουμε τον εχθρό με τα δικά του όπλα, εκ των έσω. Θα φτιάξουμε τον δικό μας Δούρειο Ίππο».

Στον τομέα απόκρυψης στρατιωτών των συμμαχικών δυνάμεων βοήθησαν πολλοί πατριώτες, μεταξύ ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κυρός Δαμασκηνός, ο μετέπειτα πρέσβης Πάλης Αριστείδης , η συγγραφέας Τσάτσου Ιωάννα, αστυνομικοί, μεταξύ των οποίων ο αστυνομικός διευθυντής Άγγελος Έβερτ , ο επίσκοπος Κισσάμου και Σελήνου Ειρηναίος, ακόμη και Γερμανοί και Αυστριακοί αντιναζιστές.Εκτός από την απόκρυψη βοηθούσαν οικονομικά τον αγώνα οι προαναφερθέντες καθώς και άλλοι όπως ο Τάσος Παπαστράτος.

Τον Σεπτέμβριο του 1941 το ζεύγος Καραγιάννη συλλαμβάνεται από τους Γερμανούς επειδή η δράση τους κίνησε την υποψία των αρχών. Η Λέλα για να απαλλάξει τον σύζυγό της δηλώνει ότι τα δυο τελευταία χρόνια είναι σε διάσταση. Μετά από δυο μήνες ο σύζυγός της αποφυλακίζεται, ενώ η ίδια παραμένει φυλακισμένη. Παρά τούτο διοικεί σθεναρά την οργάνωση από εκεί και στρατολογεί και νέα μέλη. Επειδή δεν βρέθηκαν ενοχοποιητικά στοιχεία αποφυλακίζεται τον Μάρτιο του 1942 και συνεχίζει τον αγώνα δηλώνοντας «Αν νομίζουν τα ναζιστικά θηρία πως οι Έλληνες έχουμε υποκύψει και ο πόλεμος έχει τελειώσει, θα τους δώσουμε να καταλάβουν πως για μας ο πόλεμος μόλις έχει αρχίσει».

Άνθρωποι μυημένοι στην οργάνωση κατέχουν καίριες θέσεις σε σημαντικά σημεία του γερμανικού μηχανισμού και σημαντικές πληροφορίες φθάνουν εις την Λέλα η οποία τα διοχετεύει εις το Συμμαχικό Αρχηγείο της Μέσης Ανατολής ή εις τις συνεργαζόμενες ανταρτικές ομάδες. Οι πληροφορίες αυτές αξιολογούνται και βοηθούν τις συμμαχικές δυνάμεις να σχεδιάσουν τις επιθέσεις εναντίον γερμανικών στόχων εις την κατεχόμενη Ελλάδα. Με τις πληροφορίες αυτές νηοπομπές  γερμανικών πλοίων βυθίστηκαν, αεροδρόμια επιτυχώς βομβαρδίστηκαν, αποθήκες τροφίμων και όπλων ανατινάχτηκαν, όπως και φάλαγγες πεζοπόρων τμημάτων.

Το καλοκαίρι του 1944 η Λέλα Καραγιάννη γίνεται μέλος της κατασκοπευτικής οργάνωσης «Απόλωνας» και ετοιμάζει ένα μεγάλο κτύπημα κατά των ναζί. Κάτι δεν πήγε καλά και ο συλληφθείς συνεργάτης της Γεώργιος Ριζόπουλος λυγίζει και η Λέλα, δυο συνεργάτες της και πέντε παιδιά της συλλαμβάνονται. Ο σύζυγος και  τα δυο παιδιά τους διέφυγαν την σύλληψη.

Οι κατηγορίες πολύ βαριές. Κατηγορείται για «αρχηγεία αντιστασιακής οργάνωσης, κατασκοπεία και μετάδοση πληροφοριών στους Βρετανούς και τις Συμμαχικές Δυνάμεις». Βασανίζεται πάρα πολύ σκληρά και απάνθρωπα. Με καυτό σίδερο καίνε τα άκρα της, με πόμολο πόρτας της τρυπάνε τα πλευρά και σπάνε τα κόκκαλά της για να δώσει πληροφορίες για την αντίσταση. Αρνείται πεισματικά να προδώσει τον αγώνα για ελευθερία και Δημοκρατία. Όταν ο γερμανός αξιωματικός με το όπλο εις τον κρόταφο του υιού της Νέλσωνα   ζητά να αποκαλύψει τα μυστικά, αυτή ως γνήσια Ελληνίδα μάννα γαλουχημένη με ελληνορθόδοξα νάματα απαντά εις τον ναζιστή αξιωματικό: «Ζητάτε από μία Ελληνίδα μάνα να προδώσει τους συνεργάτες της και την πατρίδα της, με την απειλή του τυφεκισμού των παιδιών της. Έ, λοιπόν, μάθετε ότι τα παιδιά μου ανήκουν εις την Ελλάδα και το αίμα τους θα πνίξει τους Ούννους και όλη τη Γερμανία σας!» Μάλιστα χτύπησε τον ανακριτή της, Φριτς Μπέκερ!

Στις 8 Σεπτεμβρίου 1944, η Λέλα Καραγιάννη μαζί με άλλους 70 πατριώτες, εκτελέστηκε στο Άλσος Χαϊδαρίου. Όταν επρόκειτο να την εκτελέσουν μαζί με άλλους πατριώτες, ήταν μεταξύ των και ο Γεώργιος Ριζόπουλος, ο οποίος γονατιστός ζήτησε συγγνώμη από την Καραγιάννη. Αυτή τον σήκωσε, τον αγκάλιασε συγχωρώντας τον και απηύθυνε εις τους μελλοθανάτους τούτους τους λόγους: «Ψηλά παιδιά τα κεφάλια, να δουν οι Ούννοι πως ξέρουν να πεθαίνουν οι Έλληνες για την πατρίδα τους. Τα τελευταία της λόγια ήταν ενώπιον του αποσπάσματος: «Ζήτω η Πατρίδα! Ζήτω η Λευτεριά!».

Η πολιτεία τίμησε την Λέλα Καραγιάννη, αρχικά τιμωρώντας τα μέλη της Ειδικής Διεύθυνσης Ασφάλειας του κράτους για την καταδίωξη της «Μπουνπουλίνας», τοποθέτησε μαρμάρινη προτομή εις την οδό Τοσίτσα εις τα Εξάρχεια. Το σπίτι της, και αρχηγείο της «Μπουμπουλίνας» (επί της οδού Λέλας Καραγιάννη 1 και Σταυροπούλου)   ανακηρύχτηκε διατηρητέο ιστορικό μνημείο. Ο Δήμος Αθηναίων τοποθέτησε αναμνηστική πλάκα που αναφέρει «Σ’ αυτό το σπίτι έζησε και το χρησιμοποίησε σαν αρχηγείο της η ηρωίδα της Κατοχής Λέλα Καραγιάννη, “Μπουμπουλίνα”. Εκτελέστηκε στις 8.9.1944. Τιμής Ένεκεν, ο Δήμος Αθηναίων, 8-9-1987». 

Η Ακαδημία Αθηνών το ανώτατο αυτό πνευματικό ίδρυμα στις 30 Δεκεμβρίου 1947 αναγνώρισε την προσφορά της εις την εθνική Αντίσταση και την τίμησε με το Βραβείο Αρετής και Αυτοθυσίας.

Εξάλλου με απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης της 10ης Μαρτίου 1950 “Περί αναγνωρίσεως Εθνικών Ανταρτικών Ομάδων και Εθνικών Οργανώσεων Εσωτερικής Αντιστάσεως ως και των Αρχηγών και Διοικουσών Επιτροπών αυτών” αναγνωρίστηκε η εθνική δράση και η προσφορά της οργάνωσης “Μπουμπουλίνας” της Λέλας Καραγιάννη.

Στις 9 Ιουνίου 1947 βραβεύτηκε από την βρετανική κυβέρνηση για την γενναία της στάση και αναγνωρίστηκε η δράση της.

 Ανάλογες τιμητικές διακρίσεις της απένειμαν τα Πατριαρχεία Ιεροσολύμων και Αλεξανδρείας. Συγκεκριμένα στις 27 Μαρτίου του 1948 ο πατριάρχης Ιεροσολύμων Τιμόθεος Α’ απένειμε “στην ηρωίδα Λέλα Καραγιάννη, που έπεσε για την πίστη, την πατρίδα και την ελευθερία τον σταυρό του Παναγίου Τάφου”.

Τέλος στις 3 Ιανουαρίου 1961 ο πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Χριστόφορος Β’, απένειμε στην Καραγιάννη “τον τίμιον σταυρόν του Αποστόλου και Ευαγγελιστού Μάρκου Γ’ τάξεως” για τις υπηρεσίες προς τη μητέρα πατρίδα και την θυσία της.

Το 2011 το μουσείο του Ολοκαυτώματος Γιαντ Βασσέμ, της απένειμε τον τίτλο του Δικαίου των Εθνών.

 Τον Ιούνιο του 2020, με Προεδρικό Διάταγμα, η Λέλα Καραγιάννη απέκτησε από το ελληνικό κράτος τον τίτλο της Ταξιάρχου επί τιμή, κατόπιν πρότασης του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκου Παναγιωτόπουλου. Η Ταξίαρχος Λέλα Καραγιάννη θα είναι πάντα στο πάνθεον των ηρώων που αγωνίστηκαν υπέρ πατρίδος και ελευθερίας, κατά της τυραννίας και των κατακτητών.

Είμαστε απόγονοι ηρώων που προσφέρουν τη ζωή των ολοκαύτωμα για την Ελευθερία της πατρίδας και την Ορθοδοξία. Δεν μας πτοούν οι απειλές κανενός. Είτε μέρα έλθει είτε νύκτα η απάντηση είναι μια και μοναδική. Η Ελλάδα ξέρει να μάχεται εις τον πόλεμο και να νικά υπέρτερους στρατούς. Εις τον στίβο της ειρήνης κτίζει Ακροπόλεις και αναδεικνύει Σοφοκλείς, Πλάτωνες, Ομήρους, Ιπποκράτες, Πυθαγόρες κλπ.

 Εσύ, αγαπητέ γείτονα, τι άφησες εις τον κόσμο κατά την διάρκεια των αιώνων;; Ένα απόλυτο τίποτα.

Έλα, λοιπόν. Σε περιμένουν οι απόγονοι τόσων και τόσων ηρώων.