Κώστας Διαμαντόπουλος: Σε παγίδα φθηνής ανάπτυξης και φτώχειας η Δυτική Ελλάδα

Εισήγηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο για τον απολογισμό του Περιφερειάρχη

Του Κώστα Διαμαντόπουλου

Ο απολογισμός του Περιφερειάρχη παραπέμπει σε κατάλογο έργων και δράσεων ατάκτως ερριμμένων.

Χωρίς ποσοτική και ποιοτική ανάλυση για το πού βρισκόμαστε και πού θέλουμε να πάμε.

Χωρίς αποτύπωση των δυνατών και αδύνατων σημείων της Δυτικής Ελλάδας

Χωρίς καταγραφή των ευκαιριών και των απειλών που αναδύονται σ’ ένα περιβάλλον ραγδαία μεταβαλλόμενο.

Η Περιφέρεια έχει μετατραπεί σε τροχονόμο χρηματοδοτήσεων χωρίς όραμα, σχέδιο και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των παρεμβάσεων που υλοποιούνται.

Αυτό που δεν έπραξε ο Περιφερειάρχης στο δήθεν απολογισμό του, αυτό που δεν τόλμησε, θα το επιχειρήσουμε εμείς αναφερόμενοι σε συγκεκριμένες θεματικές ενότητες που προσδιορίζουν το οικονομικό και κοινωνικό προφίλ της Περιφέρειας

Ανεργία / Απασχόληση

Η μείωση της ανεργίας που εξελίσσεται από το 2014 μέχρι σήμερα είναι προφανές ότι δεν μπορεί να πιστωθεί μόνο στη σημερινή περιφερειακή διοίκηση.

Επιχειρώντας μια πιο ποιοτική ανάλυση των δεδομένων στην αγορά εργασίας στη Δυτική Ελλάδα και αξιοποιώντας στοιχεία πρόσφατης έκθεσης του ΙΟΒΕ για τις περιφέρειες και της Eurostat καταγράφεται

• χαμηλό ποσοστό συμμετοχής στην αγορά εργασίας (68,4% το 2023 όταν στο σύνολο της χώρας διαμορφώθηκε στο 71,4%)
• αρνητικό μεταναστευτικό ισοζύγιο
• οριακά θετικό ισοζύγιο προσλήψεων αποχωρήσεων στον ιδιωτικό τομέα το 2022 και το 2023 (ΠΣ Εργάνη)
• χαμηλό ποσοστόυψηλής ειδίκευσης εργαζομένων (11η μεταξύ των 13 Περιφερειών,2022)

Τουρισμός

Η επιστροφή στα μεγέθη του 2019 φαντάζει μακρινό όνειρο. Αν και η εικόνα του 2024 σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας (Ιανουάριος – Σεπτέμβριος 2024)διαφαίνεται βελτιωμένη συγκριτικά με το 2023τα επί μέρους στοιχεία δημιουργούν προβληματισμό.

• Οι διανυκτερεύσεις αυξάνονται το 2024 κατά 6% συγκριτικά με το 2023, υπολείπονται όμως κατά 8,2% συγκριτικά με το 2022 και κατά 36,3% με το 2019.
• Οι επισκέψεις αυξάνονται το 2024 κατά 9,32% συγκριτικά με το 2023, κατά 7,2% συγκριτικά με το 2022, υπολείπονται όμωςκατά 26% με το 2019.
• Η μέση διάρκεια παραμονής διαρκώς μειώνεται από 5,6 ημέρες το 2019 σε 4,8 το 2024.
• Οι αφίξεις στον Άραξο βελτιώνονται (+14,5% συγκριτικά με το 2023) υπολείπονται όμως συγκριτικά με το 2018 (-13,33%) και το 2019 (-7%)
• Οι εισπράξεις υπολογιζόμενες σε σταθερές τιμές υπολείπονται κατά 13% συγκριτικά με το 2019.

Μεταποίηση

Το 2019 η συνεισφορά της Δυτικής Ελλάδας στη μεταποίηση στο σύνολο της χώρας υπολογίστηκε στο 4%. Το 2022 καταγράφεται στο ίδιο ποσοστό. Καμία πρόοδος. Στην κατανομή μάλιστα απασχόλησης μεταξύ πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα, το ποσοστό όσων εργάζονται στοδευτερογενή τομέα στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας το 2023 καταγράφεται μειωμένο κατά 2,5% συγκριτικά με το μέσο όρο 2000-2023. Μειωμένο αποτυπώνεται και το ποσοστό όσων εργάζονται στον πρωτογενή τομέα (-3,6%).

Η Δυτική Ελλάδα είναι απούσα από τη συζήτηση που εξελίσσεται σήμερα σε πολιτικό, οικονομικό και ακαδημαϊκό επίπεδο για μια νέα βιομηχανική πολιτική. Οι επενδύσεις στα ακίνητα και τον τουρισμό δεν αρκούν.

Τα επιχειρηματικά πάρκα της Ηλείας που σχεδιάστηκαν το 2021 ακόμα ωριμάζουν.

Κατά κεφαλήν ΑΕΠ (2019-2022)

Την περασμένη βδομάδα η ΕΛΣΤΑΤ δημοσίευσε στοιχεία για το ΑΕΠ των Περιφερειών το 2022. 

”Αφαιρώντας” τον πληθωρισμό και μετατρέποντας τις τρέχουσες σε σταθερές τιμές με έτος βάσης το 2020 διαπιστώσαμε ότι το ΑΕΠ/κάτοικο στη Δυτική Ελλάδα αυξήθηκε κατά 4.9% την περίοδο 2019-2022. 

Η επίδοση θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ικανοποιητική όταν σε επίπεδο χώρας η αντίστοιχη αύξηση υπολογίστηκε στο 3.8%

Επιχειρώντας όμως μια πιο βαθιά ανάλυση σε επίπεδο νομών καταγράφονται άνισες … ταχύτητες. 

Άνισες ταχύτητες παράγονται μεταξύ άλλων και από άνισες ή επιλεκτικές … κατανομές πόρων.

”Πρωταθλήτρια” στην αύξηση του ΑΕΠ/κάτοικο αναδεικνύεται η Αιτωλοακαρνανία με 7% για την ίδια περίοδο. Ακολουθούν η Ηλεία με 4.5% και η Αχαΐα με 3.8%. 

Είναι προφανές ότι η Αιτωλοακαρνανία έτρεξε ταχύτερα συγκριτικά με τους άλλους δύο νομούς της Περιφέρειας την περίοδο 2019-2022…. 

Κίνδυνος φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού

Παρά την αύξηση του ΑΕΠ η Δυτική Ελλάδα παραμένει πρωταθλήτρια στο ποσοστό του πληθυσμού που κινδυνεύει από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό πριν και μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις.

Το 2022, τελευταίο έτος που υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας παρουσιάζει το υψηλότερο ποσοστό νοικοκυριών με οικονομική αδυναμία για ικανοποιητική θέρμανση τον χειμώνα (30,3%), που είναι κατά 11,2 ποσοστιαίες μονάδες περισσότερο από το σύνολο της χώρας σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύει το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), στη δέκατη Ανάλυση Επικαιρότητας για το 2024 με τίτλο «Διερεύνηση των επιδράσεων της ενεργειακής κρίσης 2021-2022 στην ενεργειακή ένδεια των ελληνικών νοικοκυριών σε επίπεδο περιφερειών». Για τα φτωχά νοικοκυριά το ποσοστό είναι κοντά στο 60% και στα μη φτωχά περίπου στο 20%. Μια ακόμα επιβεβαίωση ότι η ενεργειακή κρίση πλήττει περισσότερο τα φτωχότερα και πιο ευάλωτα στρώματα του πληθυσμού.

Μια πιο προσεκτική επισκόπηση της περιόδου 2018-2022 δείχνει ότι η απειλή της ενεργειακής φτώχειας στην Δυτική Ελλάδα δε συνδέεται μόνο με την κρίση της διετίας 2021-2022. Ισχυροποιείται μεν τη συγκεκριμένη περίοδο, φαίνεται όμως να αποτελεί ένα διαχρονικό πρόβλημα.

Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας έχει εγκλωβιστεί σε μια παγίδα φτηνής ανάπτυξης, χαμηλών προσδοκιών και αμοιβών που αναπαράγει φτώχεια, κοινωνικό αποκλεισμό και ανισότητες.

*Ο Κώστας Διαμαντόπουλος είναι Περιφερειακός Σύμβουλος με την παράταξη « Μαζί Αλλάζουμε- Δυτική Ελλάδα »