Αριθμός ρεκόρ! 720 αποποιήσεις κληρονομιάς το 2023 στο Πρωτοδικείο Ηλείας!
-Και δεν κληρονομούν και… χρεώνονται!
-Αυξάνονται οι περιπτώσεις πολιτών που κληρονόμησαν οφειλές εν αγνοία τους, επειδή έχασαν την τετράμηνη προθεσμία να δηλώσουν την αποποίηση λόγω ελλιπούς ενημέρωσης
-Τι δηλώνουν στην «Πρωινή» η δικηγόρος και αντιπρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου,
Μαρίνα Μπεβούδα, η οικονομολόγος και φοροτεχνικός Α’ Τάξης, Ναυσικά Παλαιολόγου
και η συμβολαιογράφος Μαρία Χριστοπούλου
Του Παναγιώτη Φωτεινόπουλου
Το να είσαι κληρονόμος, κάποτε δημιουργούσε το αίσθημα της προσμονής για να δεις πόσο ευεργετήθηκες από έναν συγγενή σου. Το άνοιγμα της διαθήκης συνήθως ήταν και αιτία ενδοοικογενειακών διενέξεων για το ποιος παίρνει τι. Αυτή η εικόνα όμως ανήκει στο παρελθόν, αφού σήμερα πίσω από μια κληρονομιά περιουσίας κρύβεται και ένα δυσβάσταχτο χρέος, με συνέπεια να καταλήγει στην αποποίησή!
Όπως είπαν χαρακτηριστικά στην «Πρωινή» πρόσωπα που χειρίζονται τέτοιες υποθέσεις στο Πρωτοδικείο Ηλείας, σε κάποιες περιπτώσεις προσπαθούν να μεταπείσουν έναν απρόθυμο κληρονόμο να μην αποποιηθεί το ακίνητο αλλά να αναζητήσει λύση ρεαλιστική.
«Ακόμα και για χρέη 3.000 ευρώ έχουμε δει να αποποιείται ένας κληρονόμος το σπίτι, γιατί δεν μπορεί να ξεχρεώσει. Του λέγαμε να βρει έναν τρόπο με μια αγοραπωλησία να το καλύψει, αλλά ήταν τόσο κακή η οικονομική του κατάσταση που το άφησε. Δυστυχώς ο κανόνας είναι να μην αποδέχονται πλέον την κληρονομιά λόγω του ότι συνοδεύεται με χρέη», μας τονίστηκε χαρακτηριστικά από το Πρωτοδικείο!
Τα στοιχεία που συγκέντρωσε η «Πρωινή» από το Πρωτοδικείο Ηλείας, είναι αποκαλυπτικά, αφού μέσα στο 2023 έχουν καταγραφεί 720 αποποιήσεις! Ο αριθμός ήταν ήδη αυξημένος στα χρόνια της οικονομικής κρίσης και των μνημονίων της προηγούμενης δεκαετίας, αλλά κυμαινόταν στις 400 με 500. Το 2022 έφτασαν τις 450, το 2021 στις 482 και το 2020 στις 520, αλλά φέτος πάμε για αριθμό ρεκόρ, δεδομένου ότι έχουμε μπροστά μας ενάμιση μήνα ακόμα.
Δύσκολη επιλογή αλλά μονόδρομος
Όπως εξηγεί στην «Πρωινή» η δικηγόρος και αντιπρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Ηλείας, Μαρίνα Μπεβούδα, η αύξηση του αριθμού των δηλώσεων αποποίησης κληρονομιάς αποδίδει το μέγεθος της κρίσης χρέους.
«Όλο και περισσότεροι συμπολίτες μας καλούνται να ανταποκριθούν σε υποχρεώσεις προς Τράπεζες, Δημόσιο και Ασφαλιστικά ταμεία, που δημιουργήθηκαν κατά τις προηγούμενες περιόδους και πλέον γίνονται με πιεστικό τρόπο απαιτητές, το οποίο δεν συνέβαινε στο παρελθόν λόγω μιας γενικευμένης ανοχής εκ μέρους των δανειστών. Ήδη με την είσοδο στο πεδίο των γνωστών εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων ή εξαγοράς αυτών, κανείς δεν προσβλέπει σε επιεική αντιμετώπιση όταν οφείλει το παραμικρό ποσό», τονίζει η κ. Μπεβούδα, και προσθέτει ότι ενόψει του κινδύνου να κληθούν να πληρώσουν χρέη των συγγενών τους που αποβιώνουν έχοντας οφειλές προς τρίτους, η ανάληψη των οποίων ανατρέπει τον οικονομικό τους σχεδιασμό και πολλές φορές υπερβαίνει τις οικονομικές τους δυνάμεις, πολλοί κληρονόμοι επιλέγουν την λύση της αποποίησης της κληρονομιάς.
Με τον τρόπο αυτό απαλλάσσονται από την υποχρέωση της πληρωμής, αλλά ταυτόχρονα αποξενώνονται και από το τυχόν ενεργητικό της κληρονομιάς.Θεωρώ ότι δεν είναι μία εύκολη επιλογή, αλλά δυστυχώς σε πολλές περιπτώσεις αποτελεί μονόδρομο», αναφέρει.
Κληρονόμοι οφειλών εν αγνοία τους!
Η ακόμα πιο ανησυχητική εξέλιξη που αποκαλύπτει στην «Πρωινή» η Μαρίνα Μπεβούδα, είναι το… φέσι στους κληρονόμους εν αγνοία τους, για το οποίο δεν υπάρχει επιστροφή αν δεν δηλωθεί έγκαιρη η αποποίηση!
«Το ανησυχητικό επίσης που παρατηρούμε τελευταία, είναι η αναζήτηση εκ μέρους των δανειστών και απομακρυσμένων-κατά τον βαθμό συγγένειας- κληρονόμων, οι οποίοι λόγω προηγούμενων αποποιήσεων τις οποίες αγνοούν, καλούνται -ως οφειλέτες πλέον- να εξοφλήσουν χρέη έχοντας απολέσει τις προθεσμίες αποποίησης. Σε αυτό το ζήτημα πρέπει να επιδεικνύουν ιδιαίτερη προσοχή και ευαισθησία οι άμεσοι κληρονόμοι, οι οποίοι,γνωρίζοντας τα δεδομένα της κληρονομιάς αποποιούνται παραλείποντας συχνά να ενημερώσουν αυτούς που καθίστανται-λόγω της αποποίησης- κληρονόμοι με τις δυσμενείς συνέπειες που έχει η πλασματική, λόγω απώλειας των προθεσμιών, αποδοχή κατάχρεης κληρονομιάς», εξηγεί.
Η οικονομολόγος και φοροτεχνικός Α΄ Τάξης, Ναυσικά Παλαιολόγου, δήλωσε στην «Πρωινή» ότι αρκετοί πολίτες έχουν βρεθεί στη δυσάρεστη θέση να κινδυνεύουν με κατάσχεση των λογαριασμών τους ή και της δικής τους ακίνητης περιουσίας, επειδή δεν είχαν ενημερωθεί έγκαιρα ότι είναι κληρονόμοι ή ότι ο δικός τους άνθρωπος είχε χρέη, με συνέπεια να χάσουν την τετράμηνη προθεσμία να δηλώσουν την αποποίηση.
«Δυστυχώς το συγκεκριμένο φαινόμενο είναι πλέον συχνό και μπορεί από τη μια στιγμή στην άλλη να επιδεινώσει την οικονομική θέση ενός πολίτη. Υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που λαμβάνουν ειδοποιητήριο από την Εφορία ότι χρωστάνε και πως κινδυνεύουν με κατάσχεση λογαριασμών ή του σπιτιού τους επειδή είτε δεν γνώριζαν την ύπαρξη χρέους συγγενούς τους είτε δεν ενημερώθηκαν εγκαίρως ότι είναι κληρονόμοι –με ή χωρίς διαθήκη- και έχασαν την τετράμηνη προθεσμία αποποίησης της κληρονομιάς. Και το δυσάρεστο σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα, με αποτέλεσμα να πρέπει να εξοφλήσουν υποχρεώσεις που δεν δημιούργησαν οι ίδιοι» τόνισε και επισήμανε πως ακόμα και οι δανειακές οφειλές κληρονομούνται αν δεν γίνει έγκαιρα η αποποίηση, ασχέτως αν υπάρχει περιουσία υποθηκευμένη στο δάνειο.
Ζητάνε ενημέρωση από τους φοροτεχνικούς!
Η ανησυχία των υποψήφιων κληρονόμων για το τι κρύβεται πίσω από ένα ακίνητο που συχνά τους κληροδοτούν οι αποβιώσαντες συγγενείς τους, έχει οδηγήσει αρκετούς εξ αυτών να ψάχνουν αν ο μακαρίτης άφησε στη διαθήκη του και χρέη, εκτός από κινητή ή ακίνητη περιουσία.
«Όταν καλούμαστε στις περιπτώσεις θανάτων να δηλώσουμε στην Εφορία τους κληρονόμους, συχνά μας ρωτούν αν το περιουσιακό στοιχείο που κληρονομούν, συνοδεύεται από οφειλές ή είναι “καθαρό”. Στη συνέχεια, ανάλογα με το ύψος του χρέους και την οικονομική τους κατάσταση, αποφασίζουν αν θα την κρατήσουν ή θα την αποποιηθούν. Αξίζει να επισημάνω ότι εμείς έχουμε εικόνα για τις οφειλές στο Δημόσιο και όχι για τις τράπεζες», ανέφερε η Ναυσικά Παλαιολόγου, προσθέτοντας ότι οι οικονομικές δυσκολίες των πολιτών συχνά συνοδεύονται και από την απροθυμία αποδοχής των χρεών που συνοδεύουν την περιουσία που κληρονομούν.
«Κανένας κληρονόμος δεν καλύπτει χρέη που δεν δημιούργησε»
Η συμβολαιογράφος Πύργου, Μαρία Χριστοπούλου, δηλώνει στην «Πρωινή» πως ο συνηθέστερος λόγος που ένας νόμιμος κληρονόμος δεν αποδέχεται την κληρονομιά είναι οικονομικός, αφού στις περισσότερες περιπτώσεις η περιουσία κουβαλάει και χρέη που άφησε ο εκλιπών.
«Το προβλεπόμενο από τον Αστικό Κώδικα δικαίωμα του κληρονόμου να μην αποδεχθεί μια κληρονομία, αλλά να την αποποιηθεί μέσα στην εκ του νόμου προβλεπόμενη προθεσμία, είναι τις περισσότερες φορές επιβεβλημένο όταν η κληρονομία είναι βεβαρημένη. Αυτό συνίσταται στην αδυναμία του ενεργητικού της κληρονομιαίας περιουσίας να υπερκαλύψει το παθητικό. Οι λόγοι της αποποίησης είναι αντικειμενικοί. Πέραν της ήδη πιεσμένης οικονομικής κατάστασης του καθενός να αντιμετωπίζει την καθημερινότητά του, καλείται ως κληρονόμος να καλύψει βάρη και χρέη τα οποία ο ίδιος δεν δημιούργησε, αλλά αντιθέτως επιβάλλεται από το νόμο να ξεπληρώσει, με απειλή την εξαφάνιση της δικής του περιουσίας», εξήγησε η κ. Χριστοπούλου στηλιτεύτοντας την τραπεζική πρακτική της τελευταία 25ετίας.
«Η επί χρόνια λανθασμένη και χωρίς αυστηρά κριτήρια πολιτική των Τραπεζών ως προς την χορήγηση δανείων δημιούργησε αυτό το αδιέξοδο. Η μη εξασφάλιση από την πλευρά του τραπεζικού συστήματος εμπράγματης ασφάλειας επί ακινήτων των δανειοληπτών για τη χορήγηση δανείων κυρίως καταναλωτικών, προξένησε αυτήν την αδυναμία εξόφλησης του χρέους», τόνισε.
