ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΡΟΥΓΚΑΛΙΕΣ α]ΠΟΥ ΕΚΕΙΤΟ Η ΠΥΛΟΣ

[vc_row][vc_column][vc_single_image image=”150265″ img_size=”full”][vc_column_text]Του Θεόδωρου Κόλλια, διαχειριστή του yannitsochori.blogspot.com

Τις προάλλες στο ιστορικογεωγραφικό άρθρο μου «ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ ΤΟ ΚΡΥΜΕΝΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ» σε αυτή την εφημερίδα τονιζόταν τα εξής:
Στο «Πυλιακό ή Πύλειον Πεδίον» περιοχή από τον Λαπίθα μέχρι τη Νέδα, που είναι και το μέτωπο του δήμου Ζαχάρως στο Ιόνιο, κατά πολλούς ειδήμονες, ιστορικούς και αρχαιολόγους, έκειτο η Ομηρική Πύλος.
Επειδή η θέση
“Η θέση της Πύλου του Νέστορα είναι ένα από τα εριζόμενα
σημεία της Ελληνικής Τοπογραφίας” [ Ερνέστος Κούρτιος]
και συνάμα είναι ένα σοβαρό θέμα με τεράστια αξία για τον τόπο μας και επειδή δεν έχει δοθεί η πρέπουσα σημασία και ενασχόληση θα προβούμε σε μια σχετική αναδίφηση, ξέθαμα με σκοπό ίσως την όποια αναβάθμισή του.

Λοιπόν, για τη θέση της Ομηρικής Πύλου, το σύνολο των ιστορικών βασιζόμενοι στους αρχαίους συγγραφείς, κυρίως Στράβωνα και Παυσανία αλλά και στα έπη του Ομήρου, υποστηρίζουν ότι είναι στην Τριφυλία και δη στο Πυλιακό Πεδίο. Στους δε αρχαιολόγους υπάρχουν δύο (2) σχολές. Η μεν Αμερικάνικη σχολή ανενδοιάστως τοποθετεί την Πύλο στη Μεσσηνία παρά το ανάκτορο του Εγκλιανού [Γεώργιος Σ. Κορρές]. Η δε Εληνική και Γερμανική την τοποθετούν στην Τριφυλία.[ Ε. Meyer, Σπ. Μαρινάτος]

Ο Κάρολος Μπλέγκεν (ανασκαφέας του Εγκλιανού) εξήγγελλε ότι:
“Αντί κανείς να απορρίψει το ανάκτορον -του Εγκλιανού- ως ανώνυμον κτίσμα και να αφήσει τον Νέστορα ανέστιο, πιστεύω με πολλούς άλλους αρχαιολόγους ότι είναι πολύ λογικώτερον και συνετόν να ταυτίσει κανείς την τοποθεσίαν του Εγκλιανού το του Νέστορος και των Νηλεϊδων το ενδιαίτημα.”
Ο δε Ερνεστ Μέγερ (Γερμανός αρχαιολόγος)
” Οι γενικοί λόγοι ενισχύουσιν εξαιρέτως την τοποθέτησιν της Ομηρικής Πύλου εν Τρυφυλία, εν ώ πάντες ταιριάζουν κάκιστα δια την θέση της παρά τή Μεσσηνιακή Πύλω”.

Αξίζει να τονίσουμε ότι στην προθήκη για την Πύλο στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο αναφέρεται ότι “Το Μυκηναϊκό ανάκτορο της Πύλου στη Μεσσηνία φέρει συμβατικά το όνομα του ομηρικού Νέστορα, του γηραιού βασιλιά της Πύλου”.
Εξαρχής πρέπει να τονισθεί ότι στην αρχαιότητα ιστορούνται από τον Στράβωνα τρεις (3) πόλεις με το όνομα Πύλος.
α] Η παλιά Πύλος – προ Πύλος- η Τριφυλιακή,
β] η Μεσσηνιακή και
γ] η Ηλειακή.
Ο Στράβων που επισκέφτηκε και τις τρείς θέσεις των πόλεων, τονίζει:
«Άλλοι πιο πιστοί στην Ομηρική παράδοση, αποφαίνονται ότι σύμφωνα με τους στίχους του Ομήρου ήταν εκείνη που κάλυπτε την Πισάτιδα και την Τριφυλία και διασχιζόταν από τον Αλφειό»
Στο δε έργο του Αριστοφάνη “Ιππείς” υπάρχει η φράση:
Έστι Πύλος προ Πύλοιο, Πύλος γε μεν εστί και άλλος δηλαδή
Πριν την Πύλο υπάρχει Πύλος και μετά την Πύλο άλλη Πύλος

Θεωρούμε ότι πρέπει να αναφέρουμε ορισμένα στοιχεία από τον Όμηρο, μια και είναι αδιάσειστα.
• Στην Ιλιάδα [ραψωδία Α, στίχος 677 περιγράφεται από τον ίδιο τον Νέστορα ο πόλεμος Πυλίων -Επειών (Ηλείων).
• Ιλιάδα [ Ε,545] αναφέρεται ότι ο Αλφειός διασχίζει την χώρα των Πυλίων.
• Ιλιάδα [Β,76, 77] αναφέρεται επί λέξει: «Ήτα δ΄ ανέστη Νέστωρ ο ρα πύλοιο άναξ ήν ημιθόεντος..» βασιλιάς στην αμμώδη Πύλο. Από τις τρείς αναφερόμενες πόλεις μόνο η Τριφυλιακή ήταν και είναι αμμώδης.
• Ιλιάδα [Β,591] Καταγράφονται οι υπήκοοι του Νέστορα, που κατοικούσαν την Πύλον, την ερατεινή (θελκτική) Αρήνη, το Θρύο, το πέρασμα του Αλφειού ποταμού, το (έυκτιον) ισχυρό και ωραίο Αίπυ, την Κυπαρισσήεντα, την Αμφιγένεια, το Πτελεό, το έλος και το Δώριο. {Εδώ έχουμε ένα πρόσθετο δέσιμο της Πύλου με την Αρήνη.
• Οδύσσεια [Β, 421-425 & Γ,32] το ταξίδι του Τηλέμαχου στην Πύλο, χρονικά και ανθρωπογεωγραφικά ταιριάζει μόνο με την Τριφυλιακή.
• Οδύσσεια [Γ, 5,6,]περιγραφή της άφιξης του Τηλέμαχου στην Πύλο: Τοί δε επό θινίθαλάσσης ιερά ρέζονταύρους παμμέλανας ενοσίχθονι κυανοχαίτη δηλαδή Και στην παραλία πάνω στις αμμοθίνες θυσίασε ταύρους κατάμαυρους στον Ποσειδώνα. Αμμοθίνες υπάρχουν μόνο στην περιοχή μας, επίσης ίερόν Ποσειδόνειον υπήρξε μόνο στο Κλειδί.
Αδιάσειστες αναφορές για την τριφυλιακή Πύλο υπάρχουν και στους Ομηρικούς ύμνους στον Απόλωνα και στον Ερμή.
Μέχρι σήμερα η αρχαιολογική σκαπάνη δεν έφερε στο φως σαφή και αναντίρρητα ευρήματα. Το κτιριακό συγκρότημα, το ανάκτορο στον Εγκλιανό, οι θολωτοί τάφοι στον Κακόβατο, η Περιστεριά κι άλλοι θολωτοί τάφοι, δυστυχώς δεν επαρκούν προς μόρφωση τελικής και αναντίλεκτου λύσης του προβλήματος, που έκειτο η Πύλος.
Οπότε η τοποθεσία της Πύλου του Νέστορος ακόμη δεν έχει καθορισθεί που είναι, με τα πλείστα επιχειρήματα να υποστηρίζουν ότι είναι ο γνωστός λόφος επάνω από τον Κακόβατο. Αυτό θα είναι το θέμα, εν ευθέτω χρόνω στο επόμενο άρθρο και παράθεση των αρνητικών επιχειρημάτων για το ανάκτορο στον Εγλιανό.

Πηγές:
«Η Πύλος του Νέστορος» του Δημοσθένη Κ. Περδίκη
« Η πραγματική Πύλος του Νέστορα» του Μιλτ. Μ. Κάππου[/vc_column_text][vc_single_image image=”150266″ img_size=”full”][vc_single_image image=”149384″ img_size=”full”][/vc_column][/vc_row]