Διομήδης Τόλιος: «Η ζωντανή πολιτιστική παράδοση της Ηλείας σε πρώτο πλάνο»
Του Διομήδη Τόλιου*
Τον Οκτώβριο του 2024 πραγματοποιήθηκε Ερευνητικό πρόγραμμα για τη διαφύλαξη της ζωντανής πολιτιστικής κληρονομιάς της Ηλείας, και πιο συγκεκριμένο για το νερό ως πολιτιστικό στοιχείο, σε μια ορεινή περιοχή, τη Λάμπεια (Δίβρη) και σε μια πεδινή, τον Πύργο. Αυτή η εξαιρετική πρωτοβουλία υλοποιήθηκε από τα σχολεία και τους εκπαιδευτικούς του Γυμνασίου-Λυκείου Λάμπειας, του 4ου Γυμνασίου Πύργου και τους εκπαιδευτικούς του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στα Κρέστενα, σε συνεργασία με το «Νεανικό Πλάνο» του «Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για νέους και παιδιά», τον Σύλλογο Διβριωτών Αθήνας, με την οικονομική υποστήριξη της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού.
Τα θετικά αποτελέσματα αυτής της δράσης είναι αξιοσημείωτα και θα έχουν πολλαπλασιαστική δύναμη στο μέλλον. Ενδεικτικά, αναφέρουμε τα εξής:
- Την ανάδειξη του σημαντικού πλούτου στοιχείων της ζωντανής παράδοσης της Ηλείας που σχετίζονται με το νερό. Ποτάμια, λίμνες, φράγματα, κρήνες, δεξαμενές, γεφύρια, είναι μερικά από τα στοιχεία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς του νομού μας που βρέθηκαν στο επίκεντρο της μελέτης για τη λειτουργία τους στις κοινότητες και αναδείχθηκαν στα δύο εμπεριστατωμένα και καλαίσθητα video που δημιουργήθηκαν με τη συνεργασία του «Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για νέους και παιδιά». Η προβολή αυτή μπορεί να συμβάλλει περαιτέρω στην ανάδειξη της Ηλείας ως τόπου προορισμού για όσους θέλουν να γνωρίσουν τον νομό μας και τις ομορφιές του.
- Την ανάδειξη της σημασίας της διαφύλαξης του νερού και των μνημείων που σχετίζονται με την λειτουργία του για τις επόμενες γενιές. Ζούμε στην εποχή της κλιματικής κρίσης σε όλον τον πλανήτη, και ένας νομός που έχει πληγεί από την αλλαγή του κλίματος στην Ελλάδα είναι η Ηλεία. Ακραία φαινόμενα ζέστης το καλοκαίρι, με ξηρασία και φωτιές, πλημμύρες και ισχυροί άνεμοι τον χειμώνα, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου στους τοπικούς φορείς για την ανάγκη βελτιωτικών παρεμβάσεων στα πεδινά και στο ορεινά του νομού μας.
- Την ανάδειξη της αξίας της συνεργασίας μεταξύ φορέων της Κοινωνίας των πολιτών για δράσεις υπέρ της κοινωνίας. Το Υπουργείο Πολιτισμού και η Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς που επιχορήγησε σημαντικό μέρος της δράσης, συνειδητά δίνει τον λόγο στις κοινότητες ανά τη χώρα ώστε να προτείνουν οι ίδιοι μέτρα για τη διαφύλαξη στοιχείων της παράδοσης τους, επειδή την γνωρίζουν πολύ καλά και μπορούν να τη διατηρήσουν και να την μεταδώσουν στις επόμενες γενιές. Ήταν συγκινητικό για όλους όσοι εργαστήκαμε για τη δράση διαφύλαξης του νερού, να βλέπουμε και να ακούμε τους Ηλείους συμπατριώτες μας, κάθε ηλικίας, να μιλούν για τον τόπο τους με αγάπη αλλά συνάμα και τόση βαθιά γνώση της παράδοσής τους.
Πιστεύω ότι υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις ώστε οι φορείς της κοινωνίας των πολιτών σε συνεργασία με φορείς του νομού μας (δήμοι, Περιφέρεια) και την αρωγή του Υπουργείου Πολιτισμού να προτείνουν και άλλες δράσεις για τη διαφύλαξη και προβολή περισσότερων στοιχείων από την παράδοση της Ηλείας, όπως την αγροδιατροφική (τυροκομία, καλλιέργεια αμπελιών), την υφαντική, τη μουσικοχορευτική, λαϊκά δρώμενα, και άλλα πολλά. Το αξίζει η Ηλεία, το αξίζουν οι άνθρωποί της!
*Ο Διομήδης Τόλιος είναι στέλεχος της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού με καταγωγή από την Λάμπεια Ηλείας
