Halloween: Η ιστορία της «πιο τρομακτικής γιορτής» και το έθιμο της κολοκύθας

Γιατί – κυρίως οι Αγγλοσάξονες – γιορτάζουν το Halloween;

Στη χώρα μας το Halloween αρχίζει τα τελευταία χρόνια και γίνεται ιδιαιτέρως δημοφιλές με πάρτι, εκδηλώσεις και προβολές θρίλερ.

Το Halloween γιορτάζεται τη νύχτα της 31ης Οκτωβρίου, κατά την οποία τα μικρά παιδιά μεταμφιέζονται κατά κανόνα σε κάτι τρομακτικό και επισκέπτονται σπίτια μαζεύοντας πολλά γλυκά, το γνωστό trick or treat.

Οι ρίζες του Halloween ανάγονται στην αρχαία κέλτικη γιορτή Samhain. Οι Κέλτες, οι οποίοι ζούσαν πριν από 2.000 χρόνια, κυρίως στην περιοχή της σημερινής Ιρλανδίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και της βόρειας Γαλλίας, γιόρταζαν το νέο έτος την 1η Νοεμβρίου.

Η ημέρα αυτή σηματοδοτούσε το τέλος του καλοκαιριού και της συγκομιδής και την έναρξη του σκοτεινού, κρύου χειμώνα, μια εποχή του έτους που συχνά συνδεόταν με τον θάνατο. Οι Κέλτες πίστευαν ότι τη νύχτα πριν από το νέο έτος, τα όρια μεταξύ του κόσμου των ζωντανών και των νεκρών θόλωναν. Τη νύχτα της 31ης Οκτωβρίου γιόρταζαν το Samhain, όταν πίστευαν ότι τα φαντάσματα των νεκρών επέστρεφαν στη γη.

Aπό το Μεξικό με την Ημέρα των Νεκρών (Dia de los Muertos) ως την Κίνα με την Ημέρα Σκουπίσματος των Τάφων, γιορτάζουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο το Χάλοουιν. Σε χώρες στις οποίες ο εορτασμός είναι πιο δημοφιλής, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και Καναδάς, η ιεροτελεστία εμπνέεται από την αρχαία παράδοση.

Παρόλο που η γιορτή ξεκίνησε από τις κέλτικες περιοχές της Ιρλανδίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γαλλίας, εξαπλώθηκε γρήγορα και σε άλλα μέρη του κόσμου. Οι πρώτοι Αμερικανοί άποικοι στη Νέα Αγγλία απαγορεύτηκε να την γιορτάσουν για θρησκευτικούς λόγους, αν και είχε κάποια δημοτικότητα στις νότιες αποικίες. Μέχρι το 1800, οι φθινοπωρινές γιορτές που σηματοδοτούσαν την εποχιακή συγκομιδή ενσωμάτωσαν στοιχεία του Halloween, ενώ οι Ιρλανδοί μετανάστες που διέφυγαν από τον καταστροφικό λιμό των πατάτων έφεραν μαζί τους πολλές παραδόσεις του Halloween που διατηρούνται μέχρι σήμερα.

Το έθιμο του trick-or-treat, κατά το οποίο τα παιδιά ντύνονται μασκαρεμένα και ζητούν κεράσματα από τους γείτονες, έγινε δημοφιλές στις Ηνωμένες Πολιτείες στις αρχές του 20ού αιώνα, καθώς οι ιρλανδικές και σκωτσέζικες κοινότητες αναβίωσαν το έθιμο του Παλαιού Κόσμου του «guising», κατά το οποίο ένα άτομο ντυνόταν μασκαρεμένο και έλεγε ένα αστείο, απήγγειλε ένα ποίημα ή εκτελούσε κάποιο άλλο τέχνασμα με αντάλλαγμα ένα φρούτο ή άλλο κέρασμα.

Μέχρι το 1950, το «trick or treat» για γλυκά είχε γίνει μια από τις πιο δημοφιλείς δραστηριότητες του Halloween. Σήμερα, είναι μια από τις μεγαλύτερες γιορτές για τις πωλήσεις γλυκών στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες εκτιμάται ότι ξεπερνούν τα 3 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με την Εθνική Ομοσπονδία Λιανικού Εμπορίου.

Η ρίζα της λέξης αυτής προέρχεται από το All-hallow-even και δηλώνει την παραμονή (eve) της γιορτής των Αγίων Πάντων (All Hallows Day – All Saints Day). Το Halloween συνδέεται με την υπερφυσική δραστηριότητα. Πολλές πολιτιστικές παραδόσεις θεωρούν την ημέρα αυτή ως μία από τις ελάχιστες μέρες που μπορεί να επιτευχθεί επαφή με τον κόσμο των πνευμάτων, καθώς και ότι είναι η μέρα που η μαγεία και γενικότερα οποιαδήποτε δραστηριότητα που έχει να κάνει με το υπερφυσικό, είναι στο ζενίθ.

Ο μύθος του Τζακ

Σήμα κατατεθέν της γιορτής αυτής είναι τα φαναράκια φτιαγμένα από μεγάλες κολοκύθες, πάνω στις οποίες χαράζουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά, άλλοτε πιο αστεία και άλλοτε πιο τρομακτικά.

Το έθιμο της κολοκύθας αντλεί ρίζες από τον παλιό Ιρλανδικό μύθο, του Τζακ, που ήταν τσιγκούνης και πειραχτήρι.

Σύμφωνα με την ιστορία, ο Τζακ είχε καλέσει τον διάβολο να πιουν ένα ποτό μαζί. Όμως ο Τζακ δεν ήθελε να πληρώσει για το ποτό του και έτσι έπεισε τον διάβολο να μεταμορφωθεί σε ένα νόμισμα, ώστε να μπορέσουν να πληρώσουν για τα ποτά τους. Πράγματι μεταμορφώθηκε ο διάβολος σε νόμισμα, αλλά ο Τζακ αντί να πληρώσει τον έβαλε στην τσέπη του, δίπλα σε έναν σταυρό και έτσι ο διάβολος δεν μπορούσε να πάρει την κανονική του μορφή.

Τελικά ο Τζακ αποφάσισε να τον ελευθερώσει, αρκεί να υποσχόταν ο διάβολος ότι δεν επρόκειτο να τον ενοχλήσει για έναν χρόνο και ούτε θα ζητούσε την ψυχή του όταν πέθαινε.

Αναδημοσίευση από naftemporiki.gr