«Γρίφος» η τιμή του ελαιολάδου!

Στα 5 ευρώ για τον παραγωγό τα πρώτα τιμολόγια στην Ηλεία αλλά παραμένει πανάκριβο για τον καταναλωτή στο ράφι

• Ανησυχία των ελαιοπαραγωγών για τις χαμηλές τιμές που λόγω και της μειωμένης παραγωγής δεν θα καλύψουν ούτε το κόστος καλλιέργειας και τα εργατικά

Γράφει η Ελένη Παπαδοπούλου

Η φετινή ελαιοκομική περίοδος χαρακτηρίζεται από  περίεργες προκλήσεις, καθώς οι τιμές του ελαιολάδου παραμένουν υψηλές  στην αγορά για τους καταναλωτές αλλά χαμηλές όπως τουλάχιστον διαφαίνεται για τους ελαιοπαραγωγούς, γιατί παρότι έβρεξε και τα ελαιόδεντρα ωφελήθηκαν, η παραγωγή παραμένει εξαιρετικά μειωμένη και στην Ηλεία – μειωμένη κατά 33%- όπως και σε όλη τη χώρα.  Οι ζημιές που προκλήθηκαν στην ελιά – κυρίως την ξερική- λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας , στις περισσότερες περιπτώσεις ήταν ανεπανόρθωτες και ολόκληρες περιοχές στο νομό – όπως λχ η Ζαχάρω- είχαν μια τεράστια απώλεια της τάξης του 80% και ίσως και παραπάνω.

Κι ενώ η συγκομιδή ελιάς αυτό το διάστημα βρίσκεται στο φουλ της με το πρώτο ελαιόλαδο της νέας εσοδείας να κατευθύνεται στις αγορές,  το θέμα της τιμής είτε παραμένει ανοιχτό, είτε ξεκινά από μια ελάχιστη βάση 4,5 – 5 ευρώ! Οι παραγωγοί ανησυχούν για το μέλλον της φετινής τιμής διάθεσης του ελαιολάδου που μαζί με το ύψος της παραγωγής αποτελούν «γρίφο». Τα τελευταία δύο χρόνια η τιμή του ελαιολάδου είχε μια σημαντική αύξηση στη χώρα μας, σχεδόν υπερδιπλασιάστηκε, κυρίως εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής , ενώ οι ίδιοι οι παραγωγοί επί της ουσίας δεν ωφελήθηκαν από αυτό, γιατί η παραγωγή τους ήταν μικρή και άρα δεν ισοφάρισαν τη ζημιά. Στην Ισπανία, η μεγαλύτερη ελαιοπαραγωγός χώρα του πλανήτη, οι καιρικές συνθήκες ήταν καλύτερες, αν και οι καλοκαιρινές θερμοκρασίες δημιουργούν κάποιες ανησυχίες. Όλοι συμφωνούν πως λίγο πριν τα Χριστούγεννα θα υπάρχουν πιο ασφαλείς εκτιμήσεις για την κατάσταση της παραγωγής.

Περίπλοκη η κατάσταση με τις τιμές

Όσον αφορά τις τιμές, η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη. Οι παραγωγοί βρίσκονται σε δίλημμα, καθώς οι τιμές πρέπει να μειωθούν  στο ράφι για να τονωθεί η ζήτηση, αλλά ταυτόχρονα αντιμετωπίζουν αυξημένο κόστος παραγωγής. Η διεθνής τιμή του ελαιολάδου έχει μειωθεί κατά 15% από το υψηλό του Ιανουαρίου 2024, αλλά  περιέργως, η πρώτη μεγάλη συναλλαγή στην Ελλάδα για τη νέα σεζόν έγινε στην τιμή των 10,20 ευρώ το κιλό, μία από τις υψηλότερες στην ιστορία!  Οι Έλληνες καταναλωτές, ωστόσο, δεν έχουν δει ακόμα ουσιαστική μείωση στις τιμές λιανικής. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, τον Σεπτέμβριο του 2024, το ελαιόλαδο κατέγραψε τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση τιμής, με 38,9%, έχοντας και τη μεγαλύτερη επίδραση στον πληθωρισμό. Αντιστοίχως, οι παραγωγοί κινδυνεύουν να επιβιώσουν!

Ωστόσο από τις πρώτες πωλήσεις φετινής σοδειάς, το λάδι κυμαίνεται στον παραγωγό από 5 ευρώ  με ανοδικές τάσεις, καθώς έχει δοθεί και τιμή 7 ευρώ.

Με 5 ευρώ τα πρώτα τιμολόγια για τον παραγωγό στην Ηλεία

Ο πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών Αμαλιάδας που αριθμεί περίπου 600 μέλη ελαιοπαραγωγούς, μιλώντας στην Πρωινή, επισήμανε ότι η ανησυχία τους φέτος  για το θέμα της τιμής του ελαιολάδου  είναι μεγάλη, γιατί φαίνεται να κινείται σε επίπεδα χαμηλά που δεν τους καλύπτει ούτε το κόστος παραγωγής ούτε τα εργατικά που έχουν σχεδόν διπλασιαστεί. «Τα πρώτα τιμολόγια που έχουν κοπεί, είναι στα 5 ευρώ το κιλό για τον παραγωγό, τη στιγμή που πέρυσι κόπηκαν τιμολόγια με 8 και 9 ευρώ, ακόμα και με 10 ευρώ. Φαίνεται να υπάρχει μια ανοδική πορεία σε ότι αφορά την τιμή και αυτό ευελπιστούμε, αλλά ακόμα δεν υπάρχει κάτι χειροπιαστό, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και από την διεθνή αφορά ελαιολάδου και το πώς κινούνται οι άλλες ελαιοπαραγωγικές χώρες.»

Η αισχροκέρδεια καλά κρατεί

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Ηλείας Θανάσης Βομπίρης κάνει λόγο για παιχνίδια με την τιμή του ελαιολάδου εν μέσω συγκομιδής, καθώς οι έμποροι  βρίσκονται σε στάση αναμονής  εκμεταλλευόμενοι την απώλεια σημαντικών ποσοτήτων λαδιού. «Εμείς σαν Ομοσπονδία είμαστε κάθετα αντίθετοι με τις ανοιχτές τιμές. Η σταθερή τιμή, το πλαφόν, είναι βασική μας διεκδίκηση.  Η τιμή του ελαιολάδου τα τελευταία 10 χρόνια έχει μεγάλες διακυμάνσεις, καθώς έχουμε πουλήσει λάδι με 1,70 και μετά με τιμές  σε φυσιολογικά επίπεδα, με μοναδική εξαίρεση την περσινή χρονιά που είχε μεγάλη ακαρπία και για τον παραγωγό έφτασε τα 9 ευρώ, ενώ στο ράφι τα 15 ευρώ. Ωστόσο παρότι η τιμή πέρυσι ήταν μεγάλη για τον καταναλωτή, εν τούτοις ο παραγωγούς λεφτά δεν πήρε γιατί δεν υπήρχε λάδι! Κι επειδή και η φετινή χρονιά  έχει μεγάλες απώλειες , θα παιχτούν και σοβαρά παιχνίδια με την τιμή που είτε κινείται γύρω στα 5 ευρώ, είτε παραμένει ανοιχτή. Το 2022-23 έβγαλε η χώρα 350.000 τόνους λάδι. Το εκμεταλλεύτηκαν οι έμποροι και είδαμε να αγοράζεται το 80% του λαδιού από 4,5-5,5 ευρώ και μετά από 3-4 μήνες να το βλέπουμε στο σούπερ μάρκετ από 12 ευρώ έως και 17 ευρώ.  Μιλάμε για καθαρή αισχροκέρδεια. Μένει λοιπόν να δούμε φέτος που ο παραγωγός θα λάβει χαμηλή τιμή, θα πέσει και στο ράφι ή ο καταναλωτής θα εξακολουθήσει να το πληρώνει πανάκριβα;» 

Πάντως στην Πελοπόννησο, σε Μεσσηνία και Λακωνία, οι τιμές παραγωγού του ελαιολάδου καταγράφουν σχετική πτώση, παρά το γεγονός ότι η συγκομιδή της νέας σοδειάς δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί κι ενώ κόπηκαν τιμολόγια αρχικά με 6,80 ευρώ το κιλό, η τιμή κατέβηκε τώρα στα 6 ευρώ. Ένας τενεκές ελαιόλαδου (17,5 κιλών), βάσει των σημερινών τιμών παραγωγού, κοστίζει από 85 έως 119 ευρώ, ανάλογα με την περιοχή και την ποιότητα.  Ίδωμεν λοιπόν πως θα εξελιχθεί η κατάσταση…