Γιώργος Νικολαΐδης: «Πολλά περιστατικά παιδικής κακοποίησης δεν θα καταγγελθούν ποτέ»!
Ημερίδα της Πρωινής για τα Δικαιώματα του Παιδιού
Συγκλονιστικά ήταν τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την επιτυχημένη ημερίδα με θέμα τα Δικαιώματα του παιδιού «Μεγαλώνοντας χαρούμενα παιδιά σε καιρούς κρίσης» που, διοργάνωσε η «Πρωινή» με την ΑΕΝΑΟΝ ΚοινΣΕπ υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας στο συνεδριακό της ΠΕ Ηλείας το Σάββατο 25 Νοεμβρίου. Προσκεκλημένοι μας, τέσσερις διακεκριμένοι επιστήμονες ο καθένας στο πεδίο του, αλλά και ακούραστοι μαχητές για τα δικαιώματα του παιδιού, η Εισαγγελέας Αρείου Πάγου επί τιμή κ. Ξένη Δημητρίου, ο Ψυχίατρος κ. Γιώργος Νικολαϊδης και η Συνήγορος του Παιδιού κ. Θεώνη Κουφονικολάκου συγκλόνισαν με τις ομιλίες τους, ενώ η εκπαιδεύτρια Μαίρη Χιόνη πραγματοποίησε στη συνέχεια ένα βιωματικό σεμινάριο με θέμα: “Εκπαιδευτικοί και γονείς: διαμορφώνουμε ασφαλείς χώρους για χαρούμενα παιδιά σε καιρούς κρίσης”. Συντονίστρια της ημερίδας ήταν η δημοσιογράφος Ντίνα Δασκαλοπούλου.
Ο Ψυχίατρος – Διευθυντής Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας στο Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, Γιώργος Νικολαΐδης έχοντας τεράστια και πολύχρονη εμπειρία σε θέματα διαχείρισης περιπτώσεων κακοποίησης παιδιών, μίλησε απολύτως κοφτά και ξεκάθαρα, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα στοιχεία που σοκάρουν.
Ο κ. Νικολαΐδης ανέφερε ότι για τον ίδιο σε προτεραιότητα Νο1 σε θέματα που αφορούν παιδιά θύτες και θύματα «το τονίζω με πολύ δυνατή φωνή» είπε χαρακτηριστικά, είναι ότι αξίζει προστασία πρώτα το παιδί-θύμα μέσα από μια ολοκληρωμένη στρατηγική και μετά να δημιουργήσουμε για το παιδί δράστη που ασκεί βία τις προϋποθέσεις να ανακαλύψει τον άλλο δρόμο στη ζωή. “Δεν μπορούμε να θεωρούμε ως προτεραιότητα να δημιουργήσουμε μια στρατηγική για τους ανήλικους παραβάτες όταν δεν έχουμε στρατηγική για το παιδί-θύμα. Γιατί σήμερα υπάρχει μια άποψη όπου η Πολιτεία βλέπει και το παιδί–δράστη και το παιδί-παραβάτη, ως θύμα!».
Εστιάζοντας στον τίτλο της εκδήλωσης που συνδέει την χαρά των παιδιών με την κρίση, επισήμανε ότι σήμερα και οι ανήλικοι ασκούν βία με μια ιδιαίτερη σκληρότητα, καθώς τα στοιχεία δεν δείχνουν ποσοτική αύξηση, αλλά έχει αλλάξει το ποιοτικό. Υπάρχει δηλαδή βία με μεγαλύτερη ένταση, σκληρά περιστατικά και παράλληλα έχουν κατέβει και οι ηλικίες του παιδιού που την ασκεί απέναντι σε συνομήλικους του.
«Ένας έφηβος 15 χρονών τι έχει σήμερα να θυμηθεί από τη ζωή του; Μόνο απειλή κακών, καμία προσδοκία! Η δημόσια αφήγηση είναι πως τα πράγματα θα είναι χειρότερα στο μέλλον, οικονομική και υγειονομική κρίση κλπ. Ο κόσμος που τους δημιουργήσαμε είναι να φοβούνται τα παιδιά ότι τα πάντα χειροτερεύουν και γι αυτό κι έχουμε μεγάλη φυγή στο εξωτερικό νέων ανθρώπων. Στην πανδημία το δημόσιο αφήγημα που πέμψαμε ήταν ότι το παιδί ήταν δημόσια απειλή για τον παππού. Τα γαλουχήσαμε με την αίσθηση ότι εσύ είσαι θανάσιμος κίνδυνος και όχι πηγή χαράς. Κι αναρωτιόμαστε μετά γιατί τα παιδιά είναι τόσο σκληρά όταν εμείς τους στερήσαμε αυτήν την ικανότητα.
Οι προκλήσεις σε περίοδο κρίσης, είναι τα παιδιά να μάθουν ότι ο άλλος άνθρωπος είναι πηγή και της δικής μας ευτυχίας. Και στην οικογένεια μας και πρέπει να δώσουμε ένα όραμα σε επίπεδο κοινωνίας, ώστε τα παιδιά μας να εκτιμούν την ανθρώπινη ζωή. Όσο συνεχίζουμε να τους λέμε ότι μόνο κακό υπάρχει στον άλλο άνθρωπο, βαδίζοντας σε έναν ανελέητο ανταγωνισμό θα βλέπουμε όλο σκληρότερα περιστατικά».
Αναφερόμενος ξανά στο παιδί-θύμα τονίζοντας ότι αυτή πρέπει να είναι η έγνοια μας σήμερα, ο κ. Νικολαΐδης παρουσίασε κάποια στοιχεία από δικές του μελέτες που έγιναν πριν μια δεκαετία περίπου, από μια μεγάλη έρευνα σε παιδιά 14, 15, 16 ετών.
«Τα ρωτήσαμε για τις δικές τους εμπειρίες και 3 στα 4 παιδιά είπαν ότι είχαν αντιμετωπίσει κάποια περιστατικά βίας ενώ το 5,5% των παιδιών απάντησαν θετικά και για τις υποκλίμακες της βίας (ξυλοδαρμό, κάψιμο με λάδι κλπ). Δηλαδή 1 στα 20 παιδιά σε κάθε σχολικό τμήμα έχει μια εμπειρία κακοποίησης πχ έχει φάει ξύλο. Ένα 7,6% είχε σεξουαλική εμπειρία κακοποίησης και με σωματική εμπειρία ( σώμα με σώμα) και το 3,1% είχαν μια απόπειρα ή βιασμό πριν ενηλικιωθούν. Αυτά τα στοιχεία αν τα αναλύσουμε, σημαίνει ότι σε μια τάξη, επίσης ένα παιδί μπορεί να έχει μια εμπειρία σεξουαλικής κακοποίησης ήδη, ή θα αποκτήσει μέχρι να ενηλικιωθεί ή ένα από τα παιδιά που ξέρετε στον κύκλο σας θα έχει τέτοια εμπειρία». Παράλληλα τόνισε ότι αντιστοίχησαν τα νούμερα με εκείνα των επίσημων καταγεγραμμένων στοιχείων από καταγγελίες και βεβαίως είχαν μια τεράστια απόκλιση, πράγμα που σημαίνει ότι μια πλειάδα περιστατικών βίας και κακοποίησης δεν θα καταγγελθούν ποτέ! «Αυτό είναι το παγόβουνο της κακοποίησης που μόνο η άκρη του είναι ορατή. Και οι προσπάθειες που κάνουμε είναι να βγάλουμε στην επιφάνεια μεγαλύτερο σώμα του παγόβουνου».
Η αντιμετώπιση της παιδικής κακοποίησης
Στην συνέχεια τόνισε για την αντιμετώπιση της παιδικής κακοποίησης, η πρόληψη είναι πολύ σημαντική, γι αυτό πρέπει να δοθεί έμφαση με ενεργητικές πολιτικές. 1. Να ενημερώσουμε τα παιδιά ώστε να ξέρουν τα δικαιώματα τους, να ξέρουν τι είναι κακοποίηση. 2. από που να ζητήσουν βοήθεια αν τους συμβεί.
Επίσης ανέφερε ότι υπάρχουν ψηφισμένοι νόμοι που δεν εφαρμόστηκαν ποτέ και αυτό δεν αφορά μόνο τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση του παιδιού. «Θέλει προληπτικές δράσεις και το δημοκρατικό συμπεριληπτικό σχολείο είναι η απάντηση. Να ενεργοποιήσουμε τα ίδια τα παιδιά. Προγράμματα προστασίας του παιδιού όχι μόνο σε σχολεία, αλλά σωματεία αθλητικά, πολιτιστικούς χώρους για παιδιά και εφήβων. Η μεγαλύτερη υπόθεση παιδοφιλίας στην Ελλάδα φάνηκε το 2011 όπου ένας προπονητής είχε κακοποιήσει σε 8 χρόνια πάνω από 200 παιδιά κι όλοι πέφτανε από τα σύννεφα!»
Σε ότι αφορά την αντιμετώπιση του φαινομένου της κακοποίησης, ο κ. Νικολαΐδης τόνισε ότι πρέπει να δοθεί άμεση προστασία και ασφάλεια στα παιδιά-θύματα. Σύμφωνα με τον νόμο και μόνο υπόνοια να υπάρχει, μπορείς να καταγγείλλεις. Παράλληλα αναφέρθηκε στο Γολγοθά ενός παιδιού-θύματος όταν καταγγέλλει κακοποίηση με την αχαρακτήριστη γραφειοκρατία και τυπολατρεία που επικρατεί, καθώς ένα παιδί–θύμα μπορεί να δώσει ένα σωρό δικανικές συνεντεύξεις, ανακρίσεις κλπ και είναι σαν να το εκδικείσαι που κατήγγειλε την κακοποίησή του. Χαρακτηριστικά ανέφερε περίπτωση παιδιού- θύματος που κακοποιήθηκε 4,5 ετών και η υπόθεσή του τελεσιδίκησε στα 13 του και το έφερναν πέρα- δώθε!! Καταλήγοντας ο κ. Νικολαΐδης επισήμανε ότι υπάρχει μια ακόμα λανθασμένη πρακτική της Πολιτείας, να παίρνει το παιδί-θύμα από το κακοποιητικό οικογενειακό περιβάλλον και να το κλείνει στο ίδρυμα όπου εκεί θα κακοποιηθεί άλλες τόσες φορές. «Απαιτούνται ειδικές μονάδες πρόνοιας για την αποθεραπεία του που δεν υπάρχουν σήμερα στην Ελλάδα κι όχι να του κρεμάμε μια ταμπέλα στο λαιμό και να το κλείνουμε σε ένα ίδρυμα. Καλά ιδρύματα δεν υπάρχουν ξεχάστε το!».
