Γιάννης Σπανός: Συνθέτης που έθεσε τα θεμέλια για το «Νέο Κύμα»
Της Πολυξένης Ζαρκαδούλα
Ο Γιάννης Σπανός ήταν ένας από τους μεγαλύτερους μουσικούς συνθέτης που έχει αναδείξει την Ελλάδα στο εξωτερικό. Έκανε καριέρα έξω, συνεργάστηκε με πολύ μεγάλα ονόματα του εξωτερικού και έθεσε τα θεμέλια στην Ελλάδα για αυτό που αποκαλούσαμε «Νέο Κύμα».
Τα παιδικά του χρόνια
Ο Γιάννης Σπανός γεννήθηκε στις 26 Ιουλίου 1934 στο Κιάτο από εύπορη οικογένεια. Ο πατέρας ήταν οδοντίατρος και η μητέρα του ασχολούταν με οικιακά, είχε έναν αδερφό και μία αδερφή ακόμη. Ξεκίνησε από μικρός μουσικές σπουδές καθώς οι δικοί του αντιλήφθηκαν από νωρίς την κλίση του. Στο σπίτι τους είχαν πιάνο οπότε ξεκίνησε από τα παιδικά του χρόνια να παίζει. Προς χάριν της αγάπης του για τη μουσική αργότερα παράτησε τις νομικές του σπουδές για να ασχοληθεί αποκλειστικά με τη μουσική. Πήγε στο Ελληνικό Ωδείο στην Κόρινθο. Κάτι άλλο που του άρεσε να κάνει ήταν η εκμάθηση ξένων γλωσσών και σε συνδυασμό με την οικονομική άνεση που είχε από την οικογένειά του ξεκίνησε τα ταξίδια στο εξωτερικό. Η χώρα που αμέσως ένιωσε να τον συγκινεί ήταν η Γαλλία έτσι αφού τελείωσε και το στρατιωτικό του αποφάσισε να εργαστεί πάνω στη μουσική στη Γαλλία. Τότε ξεκίνησαν όλα…
Η αρχή μιας λαμπρής πορείας
Αφού ξεκίνησε να πηγαίνει σε οντισιόν κάποια στιγμή βρέθηκε να είναι μέλος στην παρέα των καλλιτεχνών της Αριστερής Όχθης του Σηκουάνα. Εκεί συνδέθηκε με μεγάλα ονόματα, συνεργάστηκε και έκανε φιλίες. Το όνομά του άρχισε να γίνεται ευρύτερα γνωστό. Μελοποίησε πολλούς ποιητές.
Τι είναι το «Νέο Κύμα»
Το «Νέο Κύμα» ήρθε στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1950 από τον Γιάννη Σπανό. Επικράτησε στη Γαλλία και χαρακτηριζόταν από ευαισθησία και λιτότητα. Συνήθως περιλάμβανε μία κιθάρα και τη φωνή ή πιάνο και μία φωνή στις λεγόμενες Μπουάτ. Είχε αρκετά στοιχεία της μπαλάντας. Το περιεχόμενο των τραγουδιών είναι ερωτικό, κοινωνικό και πολιτικό.
Κάποιες από στις μεγαλύτερες συνεργασίες του
Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα οριστικά το 1975 ωστόσο ο Γιάννης Σπανός μέχρι τότε είχε ήδη συνεργαστεί με Έλληνες καλλιτέχνες σε πολλά τραγούδια του. Ένα από τα τραγούδια του που έχουν μείνει στην ιστορία είναι το τραγούδι «Μια αγάπη για το καλοκαίρι» σε στίχους του Γιώργου Παπαστεφάνου και ερμηνεία από την Καίτη Χωματά. Ήταν αυτός που πρώτος στήριξε τον Μιχάλη Βιολάρη με τη συνεργασία τους στο τραγούδι «Άσπρα καράβια» και σε στίχους Σωτήρη Σκίτη. Μερικές από τις συνεργασίες στο ενεργητικό του είναι: «Σαν με κοιτάς» σε στίχους του Αλέξη Αλεξόπουλο και ερμηνεία από τους Γιάννη Φέρτη και Αφροδίτη Μάνου, «Προσωπικά» σε στίχους Λίνας Νικολακοπούλου και ερμηνεία από την Ελένη Δήμου, «Επειδή σ’ αγαπώ» σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλο και ερμηνεία από τον Μανώλη Μητσιά, «Μια Κυριακή» σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλο και ερμηνεία από τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, «Θα με θυμηθείς» σε στίχους από τον Πυθαγόρα και ερμηνεία από τον Γιάννη Πάριο, «Αν θυμηθείς πως σ’ αγαπώ» σε στίχους Πυθαγόρα και ερμηνεία από τον Γιάννη Καλατζή, «Άνθρωποι μονάχοι» σε στίχους Γιάννη Καλαμίτση και ερμηνείααπό την Βίκυ Μοσχολιού και πολλούς ακόμα.
Κάποια από τα ξένα ονόματα που συνεργάστηκε και μελοποίησε είναι: Brigitte Bardot, o Serge Gainsbourg που ήταν και ο πρώτος που μελοποίησε. Εκτός από κινηματογραφικές επιτυχίες μελοποίησε και πολλούς ποιητές, όπως είναι: Μαρία Πολυδούρη, Νίκο Καββαδία, Κωνσταντίνο Καβάφη, Κώστα Καρυωτάκης, Μίλτο Σαχτούρη, Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, Γεώργιο Βιζυηνό και πολλούς άλλους ακόμη.
Η προσωπικότητα του μεγάλου συνθέτη
Ο Γιάννης Σπανός προσδιορίζεται ως ένας άνθρωπος ήπιων τόνων, ταπεινός, έκανε πολλές επιτυχίες χωρίς να κάνει θόρυβο. Είναι πολύγλωσσος, λατρεύει τα φυτά. Δεν απασχόλησε ποτέ τα μίντια με την προσωπική του ζωή. Επέλεξε συνειδητά τη μοναξιά
καθώς όπως είχε πει σε συνέντευξή του δεν έκανε οικογένεια γιατί θα τον κρατούσε μακριά από τη μουσική.
Στη γειτονιά των αγγέλων:
Δυστυχώς 30 Οκτωβρίου 2019 ο αγαπημένος συνθέτης μάς αποχαιρέτισε για τη γειτονιά των αγγέλων χτυπημένος από την επάρατη νόσο στο Κιάτο των ώρα που κοιμόταν. Το διάστημα εκείνο μάλιστα ετοιμαζόταν να πραγματοποιήσει ζωντανές εμφανίσεις με στο «Γυάλινο Μουσικό Θέατρο» μαζί με τον Γιώργο Χατζηνάσιο.
Πηγές:
- «Γιάννης Σπανός», https://www.sansimera.gr/biographies/2476
- Αντώνης Μποσκοΐτης, «Όταν ο Γιάννης Σπανός είχε αφηγηθεί τη ζωή του στη LiFO», 31 Οκτωβρίου 2019, https://www.lifo.gr/culture/music/otan-o-giannis-spanos-eihe-afigithei-ti-zoi-toy-sti-lifo
- NEWSROOM IEFIMERIDA.GR, «Γιάννης Σπανός: Γιατί δεν απέκτησε ποτέ οικογένεια», 31 Οκτωβρίου 2019, https://www.iefimerida.gr/zoi/giannis-spanos-giati-den-apektise-pote-oikogeneia
- Νίκος Μουρατίδης, «Γιατί ήταν μεγάλος ο Γιάννης Σπανός;», 26 Ιουλίου 2022, https://www.ogdoo.gr/prosopa/giati-itan-megalos-o-giannis-spanos
- «Νέο Κύμα του ελληνικού τραγουδιού, https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%AD%CE%BF_%CE%9A%CF%8D%CE%BC%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D_%CF%84%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CF%85%CE%B4%CE%B9%CE%BF%CF%8D
