Γάμος Ελληνίδας στο εξωτερικό – Τι πρέπει να προσέξει

Γράφει η Δικηγόρος Παρ’Αρείω Πάγω Αναστασία Χρ. Μήλιου*

Ελληνίδες που ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό, επιλέγουν να φτιάξουν την προσωπική και οικογενειακή τους ζωή εκεί. Είναι πολλοί οι γάμοι Ελληνίδων που τελούνται στο εξωτερικό και μετά πρέπει να καταχωρηθούν στο ελληνικό ειδικό ληξιαρχείο και στο ελληνικό δημοτολόγιο που ανήκει η κάθε μία.
Κατά την καταχώρηση αυτή είναι που δημιουργούνται πλείστα προβλήματα, που δεν αντιμετωπίζονται άμεσα αλλά αργότερα και προκαλούν κωλύματα και μπερδέματα.
Ας τα πάρουμε τα πράγματα όμως από την αρχή. Αν μία Ελληνίδα, αποφασίσει να παντρευτεί αλλοδαπό και ο γάμος γίνει στο εξωτερικό, τότε μπορεί να δηλώσει στην εκεί ληξιαρχική πράξη του γάμου, ότι επιθυμεί να λάβει το επώνυμο του συζύγου της, κάτι που είναι σύνηθες στο εξωτερικό. Δηλαδή αυτό που ίσχυε και παλιότερα στην Ελλάδα εξακολουθεί να ισχύει σχεδόν σε όλες τις ευρωπαϊκες χώρες και έτσι μετά το γάμο όλη η οικογένεια, δηλαδή σύζυγοι και τέκνα φέρουν το ίδιο επώνυμο. Αν δε η Ελληνίδα αποκτά μετά τον γάμο και δεύτερη ιθαγένεια, πρακτικά αποκτά νέο διαβατήριο με το επώνυμο του συζυγου της. Αν δε στην συνέχεια, η Ελληνίδα αποκτήσει παιδιά, τα οποία θα γεννηθούν στην αλλοδαπή, τότε στις ληξιαρχικές πράξεις των παιδιών το επώνυμο της Ελληνίδας μητέρας θα είναι το επώνυμο του συζυγου της.
Κάποια στιγμή, όμως έρχεται η ώρα που η Ελληνίδα συζυγος αποφασίζει να καταχωρήσει το γάμο και τις γεννήσεις των παιδιών της στην Ελλάδα. Υπάρχουν περιπτώσεις που οι καταχωρήσεις γίνονται ταυτόχρονα και άλλες που έχει προηγηθεί η καταχώρηση του γάμου στο Ειδικό Ληξιαρχείο και στο δημοτολόγιο και ακολουθεί η απόπειρα καταχώρησης των γεννήσεων των τέκνων στο Ειδικο Ληξιαρχείο και στο Δημοτολόγιο.
Τότε λοιπόν θα διαπιστωθεί ότι υπάρχει πρόβλημα με το επώνυμο της Ελληνίδας συζύγου. Διότι ανεξαρτήτως αν ο γάμος έγινε στο εξωτερικό και ίσχυσε η νομοθεσία της χώρας ιθαγένειας του συζύγου και κοινής διαμονής του ζευγαριού, στην Ελλάδα η καταχωρηση του γάμου ακολουθεί την ελληνική νομοθεσία, η οποία ορίζει ότι η Ελληνίδα, μετά τον γάμο ή διατηρεί το επώνυμό της ή μετά από δήλωσή της ΠΡΟΣΘΕΤΕΙ στο δικό της επώνυμο το επώνυμο του συζύγου της. Η αλλαγή του επώνυμου και η πρόσληψη αποκλειστικά του συζυγικού επωνύμου έχει καταργηθεί από τις αρχές της δεκαετίας του ‘80.
Επομένως στην ελληνική ληξιαρχική πράξη γάμου που θα καταχωρηθεί στο Ειδικό Ληξιαρχείο η Ελληνίδα θα παραμείνει με το πατρώνυμό της και με το πατρώνυμό της θα καταχωρηθεί στην νέα οικογενειακή μερίδα της που θα ανοιχθεί στο Δήμο που είναι εγγεγραμμένη.
Όταν δε προσκομίσει την ληξιαρχική πράξη γέννησης του τέκνου της, τότε στο Ειδικό ληξιαρχείο δεν θα γίνει η καταχώρηση διότι τα στοιχεία της μητέρας στην πράξη γέννησης του τέκνου και στην πράξη του γάμου δεν θα ταυτοποιουνται. Δηλαδή η μητέρα του παιδιού στην γέννηση θα φέρει διαφορετικό επώνυμο από το επώνυμο της ελληνίδας που τέλεσε γάμο με τον πατέρα του παιδιού.
Τι επομένως πρέπει να κάνουν οι Ελληνίδες που παντρεύονται στο εξωτερικό;
Η μία επιλογή που έχουν, είναι διατηρήσουν και στο εξωτερικό την επιλογή να μην αλλάξουν το επώνυμό τους μετά τον γάμο και να είναι παντού με το ελληνικό τους πατρώνυμο.
Η δεύτερη είναι να δηλώσουν ρητώς στην αλλοδαπή πράξη γάμου ότι επιθυμούν μετά τον γάμο να προσθέσουν στο δικό τους επώνυμο , το επώνυμο του συζύγου. Προσοχή μόνο εδώ γιατί στα ελληνικά έγγραφα το επώνυμο του συζύγου θα έπεται του πατρώνυμου, επομένως πρέπει να ισχύσει και η ίδια σειρά στην ληξιαρχική πράξη γάμου του εξωτερικού γιατί και πάλι δεν θα υπάρχει η ταυτοπροσωπία που απαιτεί το Ληξιαρχείο για να καταχωρήσει τις μεταγενέστερες γεννήσεις.
Η τρίτη επιλογή για τις συζύγους που πραγματικά επιθυμούν να πάρουν το επώνυμο του συζυγου τους, είναι να φροντίσουν αφ’ενός να δηλώσουν την επιθυμία τους αυτή στην ληξιαρχική πράξη γάμου όχι μόνο την αλλοδαπή αλλά και την ελληνική στο ελληνικό προξενείο. Πρέπει να δηλωθεί η επιθυμία αυτή ακόμα και αν δεν αλλάξει το επώνυμο.
Τα προξενεία δεν συμμορφώνονται εύκολα με αυτήν την δήλωση αλλά κανονικά είναι υποχρεωμένα να καταχωρήσουν την παρατήρηση αυτή. Εκεί λοιπόν θα πρέπει η Ελληνίδα να επιμείνει.
Εν συνεχεία, θα πρέπει να γίνει στην Ελλάδα αίτηση στο Δικαστήριο για να αναγνωριστεί η ισχύς του αλλοδαπού δικαίου που δίνει το δικαίωμα στην ελληνίδα να αποκτήσει το επώνυμο του συζυγου της. Μετά την έκδοση της απόφασης, η Ελληνίδα θα μπορεί να καταχωρήσει στο Ειδικό ληξιαρχείο το γάμο της και να πάρει το επώνυμο του συζυγου της το οποίο θα αλλάξει και στο πιστοποιητικό γέννησής της αλλά και στην οικογενειακή της μερίδα. Αυτό σημαίνει ότι τόσο η ελληνική της ταυτότητα όσο και το ελληνικό της διαβατήριο θα είναι σε πλήρη ταυτοπροσωπία με τα αλλοδαπά πιστοποιητικά της.

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΧΡ. ΜΗΛΙΟΥ
ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΠΑΡ’ΑΡΕΙΩ ΠΑΓΩ
Λεωφ. Μεσογείων 403, Αγία Παρασκευή
Τηλ. 6945-028153, 213-0338950
e-mail: natmil@otenet.gr
http://www.legalaction.gr, fb: Αναστασία Μήλιου