Φορολόγηση του πλούτου

Μια λύση απέναντι στην ακροδεξιά

Η άνοδος της ακροδεξιάς πολώνει τις κοινωνίες και προκαλεί έντονο προβληματισμό. Σε αυτή την άνοδο έχουν, αναμφίβολα, συμβάλλει οι αλλεπάλληλες οικονομικές κρίσεις με την ανεργία, την ανασφάλεια, τις κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που νιώθοντας εγκαταλειμμένοι από το πολιτικό κατεστημένο στρέφονται προς τον ακροδεξιό λαϊκισμό ο οποίος εκμεταλλεύεται την ανασφάλεια αυτή προωθώντας τη ρητορική του μίσους και προτείνοντας απλοϊκές και συχνά διχαστικές λύσεις.

Η απειλή για τη δημοκρατία και την ειρήνη είναι υπαρξιακή και για να αντιμετωπιστεί πρέπει να στηριχθεί η κοινωνική συνοχή με μέτρα και έργα που θα βελτιώσουν τη ζωή των ανθρώπων και θα κάνουν τη διαφορά. Για να γίνει αυτό, είναι απαραίτητο να επενδύσουμε σε ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες Η εκπαίδευση, η υγεία και οι υποδομές παίζουν καθοριστικό ρόλο στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης στους θεσμούς.

Πως θα συγκεντρωθούν τόσα χρήματα; Αυτό το σημαντικό ερώτημα για τη δημοκρατία έρχεται να απαντήσει το άρθρο της Μαγκνταλένα Σεπουλβέδα στο Social Europe. Η απάντηση είναι απλή σύμφωνα με τη διευθύντρια της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτισμικά Δικαιώματα. Πρέπει να τα αναζητήσουμε εκεί που βρίσκονται. Δηλαδή στους πλούσιους αυτού του πλανήτη. Στις μεγάλες πολυεθνικές και των υπερπλούσιους ιδιώτες που είναι ειδικοί στο να τα κρύβουν ώστε να μην πληρώνουν τους φόρους που τους αναλογούν.

Τα καλά νέα είναι ότι η ιδέα ενός παγκόσμιου ελάχιστου φόρου για τους υπερπλούσιους κερδίζει έδαφος. Κάτι που δεν είναι απλώς σωστό, αλλά και δημοφιλές σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις. Μια έρευνα της πρωτοβουλίας Earth4All σε 22.000 πολίτες των μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου έδειξε ότι η συντριπτική πλειοψηφία (68%) των ερωτηθέντων που κατοικούν σε χώρες της G20 υποστηρίζει την επιβολή υψηλότερων φόρων στους πλούσιους για τη χρηματοδότηση σημαντικών αλλαγών στην οικονομία και στον τρόπο ζωής.

Σε μια άλλη δημοσκόπηση, η οποία διενεργήθηκε για λογαριασμό της Patriotic Millionaires, μιας οργάνωσης πλούσιων Αμερικανών, συμμετείχαν 800 ενήλικες με περιουσία άνω του ενός εκατομμυρίου δολαρίων, χωρίς να υπολογίζονται τα σπίτια τους. Πάνω από το 60% των ερωτηθέντων θεώρησε την επέκταση της ανισότητας ως απειλή για τη δημοκρατία και το 62% υποστήριξε ένα διεθνές πρότυπο για τη φορολόγηση των υπερπλουσίων.

Είναι προφανές, σύμφωνα με την Σεπουλβέδα ότι το σημερινό διεθνές σύστημα θεωρείται από πολλούς ως ξεπερασμένο και άδικο, αφού ενθαρρύνει τη μεγάλη φοροαποφυγή και φοροδιαφυγή των οικονομικά ισχυρών. Η πρόσφατη πρόταση της βραζιλιάνικης προεδρίας των G20 για τη διαπραγμάτευση ενός παγκόσμιου προτύπου φορολόγησης με τουλάχιστον 2% για τους υπερπλούσιους αυτού του κόσμου, έναν κατάλογο που περιλαμβάνει περίπου 3.000 άτομα, έχει επαναφέρει το θέμα στο προσκήνιο.

Ακόμη και οι G7 στη σύνοδο κορυφής, που πραγματοποιήθηκε στην Ιταλία τον περασμένο μήνα υποστήριξαν τη συνεργασία με τη Βραζιλία για την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας στο θέμα αυτό. “Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε εποικοδομητικά με τη βραζιλιάνικη Προεδρία των G20 για την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας. Θα εργαστούμε με στόχο την προοδευτική και δίκαιη φορολόγηση των φυσικών προσώπων”, δήλωσαν οι ηγέτες των G7.

Πριν από μια δεκαετία, σκάνδαλα που αποκαλύφθηκαν από διαρροές, όπως τα Panama Papers, τα “Luxleaks” και τα Pandora Papers, άνοιξαν τα μάτια των πολιτών σε όλο τον κόσμο και οδήγησαν τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης να ξεκινήσει μια διαδικασία μεταρρύθμισης, η οποία κατέληξε σε μια “λύση δύο πυλώνων” για τη φορολογία των επιχειρήσεων. Αυτή προέβλεπε ότι οι πολύ μεγάλες πολυεθνικές θα έπρεπε να πληρώνουν φόρους σε όλες τις χώρες όπου δραστηριοποιούνται (πρώτος πυλώνας) και ότι θα έπρεπε να υπάρχει ένας ελάχιστος παγκόσμιος φορολογικός συντελεστής 15% για τις εταιρείες (δεύτερος πυλώνας).

Σύμφωνα με το Social Europe, ενώ η διαδικασία αυτή βοήθησε να προχωρήσει το θέμα, το αποτέλεσμα δεν ήταν ιδιαίτερα ευεργετικό για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Απογοητευμένες από τους ελιγμούς των προηγμένων οικονομιών, η πλειοψηφία των χωρών του κόσμου αποφάσισαν να μεταφέρουν τη συζήτηση στα Ηνωμένα Έθνη.

Τον περασμένο Νοέμβριο, κατόπιν αιτήματος των χωρών της Αφρικανικής Ένωσης (ΑΕ), η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ενέκρινε, με μεγάλη πλειοψηφία, ψήφισμα την έναρξη διαπραγματεύσεων για μια σύμβαση-πλαίσιο για τη φορολογική συνεργασία. Μια ad hoc διακυβερνητική επιτροπή θα καταρτίσει τους όρους της νέας αυτής σύμβασης έως τον επόμενο μήνα.