Φοιτητές Πολιορκημένοι
Του Γιώργου Κατσαλά, σπουδαστή της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών
Τις τελευταίες εβδομάδες πανεπιστημιακοί χώροι σε πολλές πόλεις ανά την επικράτεια τελούν υπό κατάληψη με αφορμή το επίμαχο νομοσχέδιο της κυβέρνησης για την ίδρυση με κρατικών πανεπιστήμιων ιδρυμάτων. Το συγκεκριμένο ζήτημα δεν είναι καινούργιο, έχει τεθεί και στο παρελθόν στον δημόσιο διάλογο. Στο παρόν άρθρο θα επιχειρηθεί να ασκηθεί καλόπιστη κριτική και να ερμηνευτεί η στάση της κυβέρνησης, της διοίκησης των πανεπιστημίων και των φοιτητικών συλλόγων.
Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, ως αρμόδια για την άσκηση της εκτελεστικής εξουσίας, φέρει την μεγαλύτερη ευθύνη για την έκρυθμη κατάσταση που επικρατεί στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα σήμερα. Αρχικά ας γίνει η υπενθύμιση πως βασική δέσμευσή της από το 2019 ήταν η κατάργηση του ασύλου και η φύλαξη των χώρων του πανεπιστημίου με στόχο τη διασφάλιση της ακαδημαϊκής ελευθερίας. Πέντε χρόνια μετά και ενώ διανύει τη δεύτερη θητείας μοιάζει σαν να μην έχουν αλλάξει πολλά καθώς οι βανδαλισμοί, οι εκφοβισμοί και οι καταλήψεις καλά κρατούν. Όλα αυτά θυμίζουν τα χρόνια 2006-2007 που μια άλλη κυβέρνηση της ΝΔ με υπουργό Εθνικής Παιδείας την αείμνηστη Μαριέττα Γιαννάκου επιχειρούσε να περάσει παρόμοιο νομοσχέδιο με τη συνέχεια να είναι σε όλους γνωστή (αποτυχία επανεκλογής της Υπουργού, χαμένα εξάμηνα και ακύρωση του νομοσχεδίου). Πώς η τωρινή κυβέρνηση θα πείσει τους έχοντες αμφιβολία για το νομοσχέδιό της όταν δεν μπορεί να διασφαλίσει τη λειτουργία του δημοσίου πανεπιστημίου; Γιατί δεν προβαίνει σε ριζικές μεταρρυθμίσεις για την ασφάλεια και λειτουργία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης;
Εδώ λοιπόν αρχίζουν να εγείρονται ερωτήματα για τον ρόλο της διοίκησης των πανεπιστημίων (πρυτανεία και προεδρία) αναφορικά με τις καταλήψεις. Αναδεικνύεται περίτρανα η αποτυχία του μοντέλου συντονισμού της λειτουργίας των ΑΕΙ. Το λεγόμενο αυτοδιοίκητο είναι μάλλον «λειψό» . Δεν εφαρμόζονται κυρώσεις στη διοίκηση των ΑΕΙ για την ολιγωρία στις καταλήψεις. Από την άλλη η κυβέρνηση δεν στηρίζει τους πρυτάνεις όσο θα έπρεπε. Εκδίδει απλά εγκυκλίους, η τήρηση των οποίων επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια της συνόδου των πρυτάνεων. Και το πινγκπονγκ της μετάθεσης των ευθυνών συνεχίζεται, με το μπαλάκι να αποτελεί η μερίδα των φοιτητών που επιθυμεί ανοιχτές σχολές. Οι προκλήσεις δεν έχουν τέλος, με τη διοίκηση να καλεί πολλές φορές τους φοιτητές να πραγματοποιήσουν συλλόγους ώστε να λήξουν οι ίδιοι της καταλήψεις που έχουν επιβάλλει μειοψηφίες, αφού όπως ισχυρίζονται τα χέρια τους είναι δεμένα (ενώ απλά θέλουν να αποφύγουν τις όποιες συγκρούσεις).
Ποια όμως η θέση και η ευθύνη του φοιτητικού κινήματος στη διαμόρφωση της τρέχουσας κατάστασης; Μερίδα φοιτητών που τίθεται κατά του ν/σ διοργανώνει καταλήψεις και παρακωλύει την εκπαιδευτική διαδικασία στην κρίσιμη περίοδο της εξεταστικής. Αυτό που δεν καταλαβαίνουν όμως είναι ότι με τη δράση τους στρέφουν μεγάλες μετριοπαθείς ομάδες φοιτητών εναντίον τους και ίσως υπέρ του νομοσχεδίου της κυβέρνησης. Ακόμη αγνοούν ότι οι καταλήψεις αποτελούν την καλύτερη διαφήμιση για το ν/σ της κυβέρνησης για την ιδιωτική εκπαίδευση. Υπό το καθεστώς αυτό υπολειτουργίας και ανομίας των δημοσίων ΑΕΙ είναι σίγουρο πως μέρος της κοινωνίας που έχει την οικονομική δυνατότητα, θα στραφεί στην ιδιωτική εκπαίδευση, συρρικνώνοντας το ενδιαφέρον και υποβαθμίζοντας τον συναγωνισμό για τις θέσεις στα δημόσια πανεπιστήμια. Ποιος ξέρει άραγε τι ακολουθεί μετά από αυτό; Είναι σίγουρο πως το φοιτητικό κίνημα είναι απλώς κατά του ιδιωτικού πανεπιστημίου και υπέρ του δημόσιου; Αν η προηγούμενη πρόταση είναι αληθής, τότε γιατί η συγκεκριμένη ομάδα έχει αντιταχθεί σχεδόν σε κάθε άλλη προσπάθεια αναβάθμισης και προαγωγής του δημοσίου πανεπιστημίου με χαρακτηριστική περίπτωση το νόμο Διαμαντοπούλου;
Μερικές σκέψεις ενός φοιτητή…
