Φιλιώ Νιάρχου: Οι μοδίστρες και υφάντρες άλλων εποχών…
[vc_row][vc_column][vc_single_image image=”124061″ img_size=”full”][vc_single_image image=”67594″ img_size=”full”][vc_column_text]
Η ραπτομηχανή υπήρξε το ακριβό πλεονέκτημα της προίκας της υποψήφιας νύφης αλλοτινών καιρών
Γράφει η Φιλιώ Νιάρχου- πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Καλίδονας
«Να το πάρεις το κορίτσι είναι καλή μοδίστρα ξέρει και αργαλειό, δεν θα πεινάσετε ποτέ… χτες της πήραν και ραπτομηχανή singer.. και μην ξεχνάς ότι η ραπτομηχανή είναι ένα ακριβό απόκτημα και βασικό στοιχείο για την προίκα της…» έλεγε η προξενήτρα στον υποψήφιο γαμπρό…
Και ο λαός με το τραγούδι του έλεγε<<… την ευχή μου καλή μου νάχεις, αργαλειό και εσύ να μάθεις, αργαλειό και μηχανή να γαζώνουμε μαζί…>>
Σήμερα όλα αυτά για τους νέους και τις νέες είναι άγνωστα. Ας κάνουμε μια μικρή αναδρομή στις αρχές του 19ου αιώνα τότε που είχε αρκετό ενδιαφέρον το επάγγελμα ή η ασχολία με την τέχνη του ραψίματος και του κεντήματος. Έτοιμα ρούχα ανδρικά και γυναικεία δεν υπήρχαν όλα ράβονταν στο χέρι από τους ραφτάδες και τις μοδίστρες Όλα τα σπίτια είχαν και από έναν αργαλειό και ύφαιναν τα υφάσματα για το ντύσιμό τους, για τα στρωσίδια, τις κουρτίνες, τις κουβέρτες κλπ. Ήταν όλα υφαντά. Η γυναίκα έπρεπε να ξέρει και ραπτομηχανή να τα ράβει αυτά που υφαίναν. Δεν υπήρχαν σχολές μοδιστρικής. Σχεδόν όλος ο γυναικείος πληθυσμός στο κάθε χωριό παρακολουθούσε μαθήματα ραπτικής κοντά σε παλιές μοδίστρες. Δεν ήταν απαραίτητο όλες οι μαθητευόμενες μοδίστρες να ασχοληθούν επαγγελματικά, με τη μοδιστρική. Οι περισσότερες μάθαιναν να ράβουν τα δικά τους ρούχα και ήταν ένα πολύ καλό προσόν για τις ανύπανδρες κοπέλες..<< Να μάθουν να γυρίζουν ένα στρίφωμα ….>> έτσι έλεγαν. Τα χρόνια εκείνα τη γυναίκα δεν την προωθούσαν για σπουδές, μόνο τα αγόρια θα σπούδαζαν.
Το βασίλειο της μοδίστρας ήταν το μοδιστράδικο. Το ατελιέ της , όπως θα λέγαμε σήμερα. Ένα ξεχωριστό δωμάτιο του σπιτιού ή και έξω στην αυλή πολλές φορές που χρησιμοποιείτο μόνο γι΄αυτή τη χρήση. Στο δωμάτιο αυτό υπήρχε καταρχήν η ραπτομηχανή singer. Υπήρχαν οι ποδοκίνητες αλλά και οι χειροκίνητες ραπτομηχανές ,σαφώς οικονομικότερες. Στο μοδιστράδικο ‘υπήρχε ένα σκοινί δεμένο από τοίχο σε τοίχο ,σαν απλώστρα, όπου επάνω ήταν ριγμένα διπλωμένα, πολυποίκιλα κομμάτια υφάσματος .
Ήταν τα άραφα υφάσματα που περίμεναν τη σειρά τους να κοπούν και να γίνουν φορέματα ανάλογα με την εποχή πάντα. Αυτό το σχοινί ανάλογα με το φόρτωμα προσδιόριζε και το φόρτο εργασίας της μοδίστρας, αλλά και το πότε μπορούσε να έχει η πελάτισσα σειρά.
Πάντα οι μοδίστρες είχαν μαθήτριες από μια έως πέντε. Στη μέση ή σε μια άκρη κολλημένο στον τοίχο υπήρχε ένα μεγάλο τραπέζι ξύλινο, που στην επιφάνεια του γινόταν η κοπή και το στρώσιμο των φορεμάτων
Κάτω στο πάτωμα ήταν σκορπισμένα συνήθως πολύχρωμα κουρελάκια, αποκόμματα από το ψαλίδισμα αλλά και πολλές καρφίτσες, που τα κορίτσια τις μάζευαν με το μαγνήτη, ένα σίδερο σε σχήμα πέταλου με μακρά σκέλη. Εδώ και κει κυκλοφορούσαν πολύ μικρά περίεργα μαξιλαράκια, <<οι πελότες>> γεμάτα με καρφιτσωμένες βελόνες και καρφίτσες.
Μασουράκια με όλα τα χρώματα, κουμπιά πολύχρωμα .κόμπιτσες ,γέμιζαν τα συρταράκια της ραπτομηχανής , Ο καθρέπτης μεγάλος και συνήθως στον τοίχο κρεμασμένος και δίπλα ένα τραπεζάκι με τα φιγουρίνια…
Η μοδίστρα είχε σχέση με όλες τις κοινωνικές τάξεις, γιατί όλες οι γυναίκες σε κάποια στιγμή ,ευκατάστατες ή μη θα περνούσαν από το εργαστήρι της . Στα χέρια της είχε την ξεχωριστή εμφάνιση κάθε γυναίκας για τα μεγάλα γεγονότα της ζωής του αρραβώνα, του γάμου, της ονομαστικής εορτής, άλλα και για τα καθημερινά της ρουχα. Για να ολοκληρωθεί ένα φόρεμα χρειαζόταν τρεις πρόβες .Η πρόβα στη μοδίστρα έπαιρνε και τον κοινωνικό χαρακτήρα της επίσκεψης, καθώς μετά την πρόβα μοδίστρα και πελάτισσα κουβέντιαζαν, συζητούσαν την καθημερινότητα τους και διαμόρφωναν μια στενότερη σχέση .
Οι δε μαθήτριες δημιουργούσαν δεσμούς φιλίας μεταξύ των, που κρατούσαν μια ζωή. Ακόμη αναπτυσσόταν και ειδύλλια αν υπήρχαν αγόρια στην οικογενειακή της μοδίστρας. Και τότε αρχίζαν και τα παρατράγουδα…..
Η τέχνη της μοδιστρικής θέλει υπομονή και πολλές ώρες δουλειάς. Σκυμμένη με τη βελόνα στο χέρι, τη μεζούρα και το ψαλίδι, ένα άψυχο κομμάτι ύφασμα τού δίνει σχήμα, το μετατρέπει σε ένδυμα, φόρεμα, ταγιέρ, παλτό. Δουλεύει πάνω σ’ αυτό, μετρά, κόβει, προσπαθεί να μην κάνει λάθος.
Τα χρόνια πέρασαν Σιγά- σιγά η μοδίστρα με την παλιά αίγλη εξαφανίστηκε. Τα μοδιστράδικα άδειασαν από μαθήτριες Με το πέρασμα του χρόνου οι βιοτεχνίες κατασκευής ενδυμάτων αυξήθηκαν και το επάγγελμα της μοδίστρας πάει να. εξαφανιστεί. Οι δε ραπτομηχανές στολίζουν τα λαογραφικά μουσεία με όλα τα σχετικά εργαλεία της μοδίστρας.
Οι εποχές είναι δύσκολες και σήμερα. Ίσως αυτές που γνωρίζουν την τέχνη της μοδιστρικής και έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν ξανά την παλιά αίγλη της μοδίστρας , δεν θα χάσουν θα βγουν κερδισμένες, ίσως χρειαστεί να μεταποιήσουν τα τόσα ρούχα που υπάρχουν στις ντουλάπες μας. Δεν είναι άσχημο ,ούτε κακό..
Κλείνοντας και μια μικρή αναφορά για το χωριό μας. Υπήρξαν πολλές μοδίστρες και κεντήστρες καλές με εμπειρία και γνώση. Πάρα πολλές νέες κοπέλες μαθήτευσαν δίπλα τους, έγιναν άριστες μοδίστρες και εκτός από τα δικά τους ρούχα , έραβαν επαγγελματικά και προσέφεραν οικονομικά στην οικογένειά τους. Υπάρχουν ακόμη και σήμερα και οπότε υπάρχει ανάγκη πάντα είναι πρόθυμες να προσφέρουν τις υπηρεσίες των.. Και ας μην ξεχνάμε <<Μάθε τέχνη και άφτηνε, και όταν πεινάσεις πιάστηνε..>>
Υ.Γ Αργαλειοί και ραπτομηχανές εκτίθενται στο Λαογραφικό Μουσείο της Καλίδονας[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]
