Έτος προκλήσεων το 2023

*Του Γιάννη Μασούτη, προέδρου της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων

Το 2023 ξεκινά μέσα σε ένα περιβάλλον υψηλών προκλήσεων για την επιχειρηματικότητα. Η χρονιά που πέρασε έφερε τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις όλης της Ευρώπης μπροστά σε σημαντικά προβλήματα, εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης και της έκρηξης του πληθωρισμού – ιδιαίτερα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η «κληρονομιά» αυτή θα συνεχίσει να επηρεάζει αρνητικά το επιχειρηματικό περιβάλλον στη διάρκεια του νέου έτους.

Οι πληθωριστικές πιέσεις θα υποχωρήσουν, αλλά θα παραμείνουν σε αρκετά υψηλά επίπεδα, ενώ αναμένεται ότι θα υπάρξουν και νέες αυξήσεις επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα, στο πλαίσιο της καταπολέμησης του πληθωρισμού. Αυτό σημαίνει ότι το κόστος του χρήματος θα συνεχίσει να ανεβαίνει, επηρεάζοντας αρνητικά την επιχειρηματική δραστηριότητα, την κατανάλωση, τις επενδύσεις και – κατ’ επέκταση – το ρυθμό της ανάπτυξης.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οικονομία της ευρωζώνης θα κινηθεί στα όρια της ύφεσης. Στην Ελλάδα, παρά το ότι αναμένεται σημαντική επιβράδυνση της ανάπτυξης, η οικονομία θα παραμείνει σε θετικό έδαφος και θα παρουσιάσει αρκετά υψηλότερες επιδόσεις από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.

Το κύριο ανάχωμα απέναντι στις υφεσιακές πιέσεις θα είναι οι επενδύσεις, καθώς οι δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του νέου ΕΣΠΑ θα βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη.

Θετική επίδραση στην οικονομική δραστηριότητα θα έχουν, επίσης, μια σειρά από δημοσιονομικά μέτρα, που έχουν ενσωματωθεί στον προϋπολογισμό, όπως η επιδότηση της τιμής του ρεύματος, οι φορολογικές ελαφρύνσεις, κ.ά.

Οι παρεμβάσεις αυτές προφανώς δεν αρκούν για να αντιμετωπίσουν το σύνολο των προβλημάτων που άφησε πίσω του το 2022: την άνοδο του λειτουργικού κόστους, τη μείωση των τζίρων εξαιτίας της περιορισμένης κατανάλωσης, τις πιέσεις ρευστότητας, τη δυσκολία διαχείρισης δανειακών και άλλων υποχρεώσεων. Είναι, όμως, απαραίτητες και θα πρέπει να συνεχιστούν, ιδιαίτερα όσον αφορά τη μείωση του κόστους της ενέργειας και τη διευκόλυνση της ρύθμισης οφειλών που συσσωρεύθηκαν στη διάρκεια διαδοχικών κρίσεων.

Εξίσου κρίσιμη αναγκαιότητα είναι η ταχεία και αποτελεσματική αξιοποίηση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών πόρων. Στόχος δεν είναι μόνο να τονωθεί η οικονομική δραστηριότητα σε μια δύσκολη συγκυρία, αλλά να δημιουργηθούν μόνιμα οφέλη για την ανταγωνιστικότητα και την εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων και κατ’ επέκταση για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.

Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην ενδυνάμωση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με πόρους και εργαλεία που θα τους επιτρέψουν όχι μόνο να επιβιώσουν οριακά, αλλά να κάνουν ένα άλμα μπροστά. Μέσω του νέου ΕΣΠΑ, αλλά και του Ταμείου Ανάκαμψης, δημιουργούνται σημαντικές χρηματοδοτικές δυνατότητες. Είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι όσο το δυνατόν περισσότερες επιχειρήσεις θα μπορέσουν να επωφεληθούν, μέσα από κατάλληλη προσαρμογή των κριτηρίων και των διαδικασιών ένταξης, την απομάκρυνση γραφειοκρατικών εμποδίων και τη λειτουργία κατάλληλων μηχανισμών ενημέρωσης και υποστήριξης.

Πέρα, όμως, από ενισχύσεις, οι επιχειρήσεις χρειάζονται ένα σταθερό, αξιόπιστο και γόνιμο περιβάλλον, στο οποίο μπορούν να σχεδιάζουν την ανάπτυξή τους και να υλοποιούν νέες πρωτοβουλίες, με μακρόπνοο ορίζοντα.

Αυτό το μήνυμα είναι σημαντικό να ακουστεί, καθώς το 2023 θα είναι χρονιά εθνικών και αυτοδιοικητικών εκλογών. Η αγορά εξακολουθεί να ζητά σοβαρότητα, υπεύθυνη δημοσιονομική διαχείριση, συνέπεια και προσήλωση στην προώθηση των μεταρρυθμίσεων, που θα προσελκύσουν νέες επενδύσεις, θα βελτιώσουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και θα ενισχύσουν τις προοπτικές ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας.

Χάρη στην προσπάθεια, την επιμονή και την αφοσίωση των ανθρώπων τους, οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν αντέξει στις δυσκολίες των τελευταίων ετών. Έχουν στηρίξει την Ελλάδα απέναντι σε διαδοχικές κρίσεις. Σήμερα, συνεχίζουν να αγωνίζονται, με δύναμη και κουράγιο.

Τη χρονιά που ξεκινά, τα προβλήματα θα είναι εδώ. Εδώ θα είναι, όμως, και οι ευκαιρίες για βελτίωση, για ανάπτυξη και προκοπή. Τα Επιμελητήρια της χώρας θα παραμείνουν στην πρώτη γραμμή της μάχης, για τη διαχείριση αυτών των προκλήσεων: με ισχυρή και σοβαρή εκπροσώπηση σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, με αποτελεσματικές διεκδικήσεις από την Πολιτεία, με στοχευμένες δράσεις σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Όλοι μαζί, θα καταφέρουμε να κάνουμε το 2023 μια χρονιά γόνιμη και δημιουργική, για τις επιχειρήσεις και για τον τόπο μας.