Έστειλαν τους μαθητές… άοπλους στη μάχη της τηλεκπαίδευσης

[vc_row][vc_column][vc_single_image image=”125377″ img_size=”full”][vc_column_text]Ανέκδοτο έχει καταντήσει η τηλεκπαίδευση στη χώρα. Τόσο λόγω των παλινωδιών που τη συνόδευσαν, με εκατοντάδες χιλιάδες μαθητών, γονέων και εκπαιδευτικών να παλεύουν επί ώρες να συνδεθούν σε ένα σύστημα που κρασάρει συνεχώς, όσο και λόγω των δηλώσεων της υπουργού Παιδείας, που επιχειρεί να χτίσει μια μαγική εικόνα στην οποία όλα είναι καλώς καμωμένα, αλλά και των υποσχέσεων της κυβέρνησης για εξασφάλιση τεχνολογικού εξοπλισμού στους οικονομικά ασθενέστερους προκειμένου να μην αποκλείεται κανένας μαθητής ή μαθήτρια από την εκπαιδευτική διαδικασία.

«Την περασμένη εβδομάδα πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 1,6 εκατ. τηλεδιασκέψεις, πάνω από 21 εκατομμύρια αθροιστικά συμμετοχές μαθητών, πάνω από 74 εκατομμύρια λεπτά μαθήματος, με κάθε ώρα να διαρκεί κατά μέσο όρο σαράντα με σαράντα πέντε λεπτά» δήλωσε προ ημερών η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, απαντώντας σε σχετική ερώτηση που της έγινε στη Βουλή. Ωστόσο, ενδιαφέρον έχει να δούμε τι λένε οι τηλεκπαιδευόμενοι, οι ίδιοι οι μαθητές.

Ο δρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και διευθυντής του 1ου ΓΕΛ Κερατσινίου, Γιώργος Μακρίδης, διεξήγαγε έρευνα με αντικείμενο την εφαρμογή της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε κατά την πρώτη εβδομάδα εφαρμογής της τηλεκπαίδευσης στα σχολεία της δευτεροβάθμιας.

Σε αυτήν συμμετείχαν 230 μαθητές και μαθήτριες σε σύνολο 355 μαθητών του σχολείου και τα αποτελέσματα ποσοτικοποιούν αυτό που όλοι -πλην της υπουργού- γνωρίζουμε. Οτι δηλαδή το μέτρο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα, τα οποία είχαν διαπιστωθεί ήδη από τον περασμένο Μάρτιο και παρ’ όλα αυτά δεν υπήρξε καμία σχετική πρόβλεψη για να επιλυθούν.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, το 55,5% των μαθητών που απάντησαν συμμετέχει στα μαθήματα με κινητό τηλέφωνο, αφού δεν υπάρχει στο σπίτι άλλο διαθέσιμο μέσο όπως σταθερός ή φορητός υπολογιστής ή τάμπλετ για να το χρησιμοποιήσουν.

Πιο αναλυτικά, σε σχέση με την κατοχή του απαραίτητου τεχνολογικού εξοπλισμού, ένα 30% των μαθητών δήλωσε ότι το μοναδικό μέσο που διαθέτουν είναι το κινητό τους τηλέφωνο, ενώ μόνο το 3,5% των νοικοκυριών μπορεί να θεωρηθεί προνομιούχο αφού διαθέτει και τα υπόλοιπα μέσα. Πολύ χαμηλά είναι και τα ποσοστά των νοικοκυριών που διαθέτουν σταθερό υπολογιστή (γύρω στο 25%) αλλά και τάμπλετ (14%), ενώ το αντίστοιχο ποσοστό κατοχής λάπτοπ προσεγγίζει το 48%.

Αναφορικά δε με τη συμμετοχή αυτή καθεαυτή στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση, ένας στους δύο μαθητές αδυνατεί να παρακολουθήσει τα τηλεμαθήματα αφού τα παραπάνω τεχνολογικά μέσα, όπου αυτά υπάρχουν, χρησιμοποιούνται από άλλα άτομα στο σπίτι (είτε από γονείς λόγω τηλεργασίας είτε από αδέλφια μαθητές ή φοιτητές λόγω παράλληλων μαθημάτων). Σε ερώτηση πολλαπλών επιλογών σχετικά με το πώς και για ποιους σκοπούς χρησιμοποιούν τα παραπάνω ηλεκτρονικά μέσα, οι μαθητές δήλωσαν σε ποσοστό 89% ότι χρησιμοποιούν το κινητό, που παραμένει το «δημοφιλέστερο» τεχνολογικό μέσο, κυρίως για επικοινωνία, για σύνδεση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και για ψυχαγωγία.

Αντίθετα, όσον αφορά τη χρήση φορητού ή σταθερού υπολογιστή, το μεγαλύτερο συγκριτικά ποσοστό (62,6%) δήλωσε ότι τον χρησιμοποιεί για τη δημιουργία σχολικών εργασιών και κατά δεύτερο λόγο για διασκέδαση και ψυχαγωγία (41,3%). Ο ερευνητής τονίζει ιδιαίτερα τα αντίστοιχα χαμηλά ποσοστά των μαθητών που χρησιμοποιούν το κινητό (38,3%) ή το τάμπλετ (8,7%) για την εκπόνηση σχολικών εργασιών, κάτι που δείχνει την ανεπάρκεια των μέσων αυτών για τη συγκεκριμένη χρήση, διευκρινίζοντας φυσικά ότι μέχρι πρότινος η εν λόγω απάντηση δεν θα υπήρχε καν ως επιλογή. Πέραν όμως των ποσοτικών στοιχείων, ιδιαίτερη αξία έχουν και οι απαντήσεις που έδωσαν οι μαθητές σε ανοικτή ερώτηση σχετικά με το πώς αξιολογούν την εφαρμογή της τηλεκπαίδευσης.

Το 31,8% εξέφρασε αρνητικά σχόλια και εκτιμήσεις, το 15,5% θετικά σχόλια, ενώ η πλειοψηφία των μαθητών (52,7%) χρησιμοποίησε παράλληλα θετικά αλλά και αρνητικά σχόλια. Οι περισσότερες αρνητικές εκτιμήσεις επικεντρώνονται στην αδυναμία αντικατάστασης της διά ζώσης εκπαίδευσης από την εξ αποστάσεως, με τα παιδιά να κάνουν λόγο για αναποτελεσματικότητα, δυσκολίες εκμάθησης, αργή κάλυψη της απαραίτητης ύλης, έλλειψη αλληλεπίδρασης και ουσιαστικής επικοινωνίας, αδυναμία συγκέντρωσης, απουσία του κοινωνικού ρόλου του σχολείου κ.ά., στις δυσκολίες της εφαρμογής της (έλλειψη του απαραίτητου τεχνολογικού εξοπλισμού από την πλευρά των μαθητών, δημιουργία ανισοτήτων, πληθώρα τεχνικών προβλημάτων, προβληματική εφαρμογή από ανέτοιμους εκπαιδευτικούς κτλ) και στις αρνητικές συνέπειες στη σωματική αλλά και την ψυχική τους υγεία (πνευματική κόπωση, πονοκέφαλοι, οφθαλμολογικά προβλήματα, καθιστικός τρόπος ζωής, άγχος και ανασφάλεια για τις επικείμενες εξετάσεις κτλ).

Οι μαθητές αναγνωρίζουν μεν την αναγκαιότητα και τη χρησιμότητα της τηλεκπαίδευσης κατά τη συγκεκριμένη συγκυρία, την οποία μάλιστα βλέπουν και σαν ευκαιρία να εξοικειωθούν περισσότερο με τις νέες τεχνολογίες, ωστόσο η άποψη που κυριαρχεί είναι ότι το διά ζώσης μάθημα και η λειτουργία του σχολείου δεν μπορούν να αντικατασταθούν από την εξ αποστάσεως εκπαίδευση.

Η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι σημαντικότερες δυσκολίες αφορούν αφενός την τεχνολογική διάσταση του θέματος και αφετέρου τη διαδικασία μετάδοσης της γνώσης, της κατανόησης και ανατροφοδότησης των μαθητών. «Ακόμη και στην περίπτωση που η προσπάθεια των μαθητών και των εκπαιδευτικών είναι αρκετά σοβαρή, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση δεν φαίνεται σε καμία περίπτωση να υποκαθιστά τη διά ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία αλλά και τον ψυχο-παιδαγωγικό και κοινωνικό ρόλο του σχολείου.

Απαντήσεις

Μερικές από τις απαντήσεις που έδωσαν οι μαθητές στο πώς αξιολογούν την εξ αποστάσεως εκπαίδευση:

• «Δεν είναι τόσο αποτελεσματική όσο η διά ζώσης, αλλά σε μια τέτοια κατάσταση όπως αυτή που επικρατεί στις μέρες μας είναι η μόνη λύση».
• «H κυβέρνηση θα μπορούσε να προβληματιστεί και να διερευνήσει όλους τους παράγοντες που ίσως παρεμποδίζουν την αποδοτικότητα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (π.χ. αδυναμία παρακολούθησης μαθημάτων από μαθητές που δεν κατέχουν ούτε καν ίντερνετ, μείωση της ύλης των πανελληνίων). Ωστόσο, ας ελπίσουμε ότι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι μια λύση για τη συνέχιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας στα πλαίσια της πανδημίας».
• «Δεν είναι καθόλου αποδοτική, ειδικά για κάποια παιδιά όπως εγώ που δεν διαθέτουν τον απαραίτητο ηλεκτρονικό εξοπλισμό».
• «H εξ αποστάσεως εκπαίδευση δεν μπορεί να αναπληρώσει το διά ζώσης μάθημα επειδή η ύλη των μαθημάτων δεν είναι τόσο εύκολο να καλυφθεί, αλλά είναι καλύτερο από το τίποτα…».
• «Η προσωπική μου άποψη είναι ότι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση δεν είναι αρκετά αποτελεσματική, αφού αρκετές φορές γίνονται αδικίες και δεν υπάρχει άμεση επαφή του καθηγητή με τον μαθητή, αλλά και του μαθητή με τον συμμαθητή. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση καλό θα ήταν να είναι η τελευταία δυνατή επιλογή».
• «Δεν υπάρχει πραγματική αλληλεπίδραση. Είναι διαφορετική η έρευνα και η αναζήτηση γνώσης και διαφορετική η μετάδοση της γνώσης μέσω της επαφής των δασκάλων ή των καθηγητών. Χάνεται η έμπνευση».
• «Λίγο σκατά… Είναι εύκολο να αποσπάσαι, το μάθημα είναι πιο δύσκολο και κουραστικό, χάνεται το κοινωνικό κομμάτι του σχολείου»…

Πηγή: efsyn.gr[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]