Εργατική Πρωτομαγιά 130 χρόνια

του Πάνου Τριγάζη*

Μεσούσης μιας κρίσιμης προεκλογικής περιόδου που θα κρίνει και το μέλλον των εργασιακών δικαιωμάτων στην χώρα μας, τιμούμε φέτος την Εργατική Πρωτομαγιά που «δεν είναι αργία, είναι απεργία», δηλαδή, ημέρα αγώνα και αλληλεγγύης των εργαζομένων όλου του κόσμου.

Συμπληρώνονται φέτος 130 χρόνια από την πρώτη Εργατική Πρωτομαγιά στην Ελλάδα, την οποία οργάνωσε ο Κεντρικός Σοσιαλιστικός Σύλλογος, με ηγέτη του τον θαρραλέο Σταύρο Καλλέργη, πατέρα του μεγάλου ηθοποιού Λυκούργου Καλλέργη.

Στο σχετικό ψήφισμα, κύρια αιτήματα ήταν η Κυριακή αργία, 8ωρη εργασία, απαγόρευση της εργασίας των ανηλίκων, συντάξεις «εις τους εκ της εργασίας παθόντας». Πρωτοποριακά για τα χρόνια εκείνα και τα αιτήματα για κατάργηση της θανατικής ποινής και της προσωποκράτησης για χρέη, τα οποία ικανοποιήθηκαν πολλές δεκαετίες μετά.

Ο Κεντρικός Σοσιαλιστικός Σύλλογος του Καλλέργη είχε ιδρύσει και πολλά παραρτήματα, από το Λαύριο μέχρι τα Φιλιατρά της Πελοποννήσου, η δε μηνιαία εφημερίδα του «Σοσιαλιστής», είχε 2819 συνδρομητές στην τότε ελληνική επικράτεια, αλλά και στο εξωτερικό, κυρίως στην Αθήνα και σε σταφιδοπαραγωγούς περιοχές, όπως η Αχαΐα και η Ηλεία. Καμάρωνε τότε ο Καλλέργης ότι ο Κεντρικός Σοσιαλιστικός Σύλλογος ήταν «ο πρώτος σοσιαλιστικός σύλλογος εν Ελλάδι και Τουρκία, με καθαρόν και απευθείας σοσιαλιστικόν πρόγραμμα», το οποίο ωστόσο περιείχε πολλά ουτοπικά στοιχεία.

Η είσοδος στον 20ο αιώνα συνοδεύτηκε από μεγάλη ανάπτυξη του διεθνούς εργατικού κινήματος, το οποίο έλαβε τεράστια ώθηση από την νίκη της Οκτωβριανής Επανάστασης, το 1917, με την ίδρυση στην Ελλάδα το 1918 της ΓΣΕΕ και του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας (ΣΕΚΕ), το οποίο λίγο αργότερα μετονομάστηκε σε ΚΚΕ. Αυτός ήταν και ο πρώτος μετασχηματισμός, οργανωτικός και ιδεολογικός, στην ιστορία της ελληνικής Αριστεράς.

Δυστυχώς, ο 20ος αιώνας δεν έκλεισε όπως άρχισε, κυρίως λόγω της κατάρρευσης του «υπαρκτού σοσιαλισμού», που συνοδεύτηκε από νεοφιλελεύθερη επέλαση παγκοσμίως. Επιπλέον, το παραγωγικό μοντέλο διαφοροποιήθηκε ριζικά, με την εφαρμογή των νέων τεχνολογιών, με συνέπεια να καταστεί σε μεγάλο βαθμό παρωχημένος και ο τρόπος της συνδικαλιστικής οργάνωσης.

Το μόνο που δεν άλλαξε είναι η αντίθεση κεφαλαίου– εργασίας, που παραμένει βασική στον καπιταλισμό. Σήμερα λοιπόν, με βάση τις κυρίαρχες αντιθέσεις,

συμπεριλαμβανομένου του νεοφιλελεύθερου πολέμου στη φύση, προέχει για την Αριστερά η οικοδόμηση των ευρύτερων δυνατών προοδευτικών μετώπων.

Όραμα και πράξη

Αν ρωτούσε κανείς, τι κοινό έχουν ο Σταύρος Καλλέργης και ο Αλέξης Τσίπρας, ηγέτης της πρώτης εκλογικά νικηφόρας Αριστεράς στην Ελλάδα, θα απαντούσα ότι και οι δύο υπήρξαν φοιτητές του Πολυτεχνείου, εμπνεόμενοι από ένα είδος επαναστατικού ρομαντισμού και σε αναζήτηση ενός σύγχρονου διεθνισμού, συμπληρωμένου με τον αριστερό ευρωπαϊσμό, τον οποίο, δυστυχώς, αρνούνται δογματικές εκφάνσεις της Αριστεράς.

Σήμερα, ο Αλέξης Τσίπρας εκπροσωπεί την Αριστερά του οράματος και της πράξης, όπως προκύπτει από το προεκλογικό πρόγραμμα που προτείνει στον ελληνικό λαό για τις εκλογές της 21ης Μαΐου 2023. Σήμερα, η μεγάλη πρόκληση είναι να ηττηθεί η καταστροφική κυβέρνηση Μητσοτάκη και στην θέση της να έρθει μια συμμαχική προοδευτική κυβέρνηση, που θα υπερασπιστεί τα δικαιώματα των εργαζομένων και γενικότερα των κοινωνικά αδύνατων.

Πάντα μπροστά με την τιμημένη Εργατιά!

Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, υπεύθυνος του Γραφείου Ειρήνης