Ένα συντριπτικό, ύπουλο και «κάτω από τη μέση» χτύπημα στα Επαγγελματικά Λύκεια, αλλά κυρίως στο αναφαίρετο δημοκρατικό δικαίωμα των νέων να σπουδάζουν στο δημόσιο τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα την ειδικότητα που επιλέγουν, αποτελούν οι διατάξεις των άρθρων 51 και 52 του νέου νομοσχεδίου του Υπουργείου Παιδείας. Ένα Νομοσχέδιο που κατατέθηκε εν μέσω πανδημίας για να επιβεβαιωθεί, και με αυτή την ενέργεια, ότι η κυβέρνηση ενδιαφέρεται να περάσει αντιεκπαιδευτικές ρυθμίσεις τώρα, όπου η εκπαιδευτική κοινότητα (εκπαιδευτικοί, μαθητές, γονείς) αλλά και η κοινωνία ολόκληρη είναι σε καραντίνα.

Η  κυνική ομολογία για τους στόχους του Υπουργείου στα ΕΠΑΛ αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του Νομοσχεδίου: «…Παράλληλα, επιχειρείται η σταδιακή αποσυμφόρηση, από σκοπιάς μαθητικού δυναμικού, των ημερήσιων ΕΠΑΛ, με γνώμονα τη συνολική βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας διά του εξορθολογισμού της αριθμητικής σχέσης εκπαιδευτικού και μαθητή»!

Πρόκειται για τη 2η επιχείρηση διάλυσης των ΕΠΑΛ, αφού η πρώτη προσπάθεια της ΝΔ, το 2013, με τις διαθεσιμότητες-απολύσεις 2.500 εκπαιδευτικών (50 διαφορετικών ειδικοτήτων) και την κατάργηση 3 τομέων και 15 ειδικοτήτων από τα ΕΠΑΛ και τις ΕΠΑΣ,  δεν ολοκληρώθηκε ποτέ μετά από μεγάλες πολύμορφες κινητοποιήσεις με αποτέλεσμα να επιστρέψουν οι διαθέσιμοι νικητές στα ΕΠΑΛ το 2015.  

1) Το ηλικιακό όριο των 17 ετών

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο στην Α’ και τη Β’ τάξη θα εγγράφονται ή μετεγγράφονται  μαθητές και  μαθήτριες μέχρι 17 ετών. Στην πράξη δε αυτό το ηλικιακό όριο για τις εγγραφές – μετεγγραφές και στη Β’ τάξη,  μειώνει ακόμα περισσότερο το πραγματικό όριο στην Α’ τάξη στα 16 χρόνια! Ο μαθητής ή μαθήτρια που θα εγγραφεί στην Α’ τάξη στα 17 του χρόνια, όταν θα πρέπει να φοιτήσει στη Β’ τάξη θα είναι ήδη 18 ετών.

Ο αριθμός των μαθητών/τριών που σπουδάζουν στα ημερήσια ΕΠΑΛ με ηλικία πάνω από 17 χρονών είναι αρκετά υψηλός και φτάνει, ανάλογα τη σχολική χρονιά, ακόμα και το 1/3 του συνολικού μαθητικού πληθυσμού. Από τα  στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το σχολικό έτος 2017-18,  καταγράφεται ότι οι μαθητές και οι μαθήτριες των ημερησίων ΕΠΑΛ, που είχαν γεννηθεί τα έτη 1999 και πριν, άρα είχαν ήδη ξεπεράσει τα 17 χρόνια το 2017 ήταν 18.391 σε σύνολο 67.019 μαθητές/τριες, δηλαδή το 27.4 % του μαθητικού πληθυσμού. Στην Ηλεία αν ίσχυαν φέτος οι ρυθμίσεις Κεραμέως 145 μαθητές  θα ήταν εκτός ΕΠΑΛ αφού δε θα πληρούσαν το ηλικιακό όριο.

 Αποτελέσματα του ηλικιακού  αποκλεισμού των μαθητών/τριών

• Καταργείται η δυνατότητα των αποφοίτων Γενικών Λυκείων που δεν συνεχίζουν σπουδές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, να εγγράφονται στη Β΄ τάξη των ΕΠΑΛ, για την απόκτηση πτυχίου ειδικότητας ή και να ξαναδοκιμάσουν τις δυνάμεις τους για  τη συνέχιση σπουδών μετά την αποφοίτησή τους από τα ΕΠΑΛ σε ΑΕΙ.
• Καταργείται η δυνατότητα των αποφοίτων Επαγγελματικών Λυκείων να αποκτήσουν 2η ειδικότητα στον ίδιο τομέα (εγγραφόμενοι στη Γ΄ τάξη) ή σε άλλο τομέα (εγγραφόμενοι στη Β΄ τάξη)
• Καταργείται η δυνατότητα αποφοίτων παλαιών τύπων Επαγγελματικών Λυκείων ή Σχολών (ΤΕΕ, ΤΕΣ, ΤΕΛ, ΕΠΑΛ προηγούμενων νόμων) να εγγραφούν στη Β’ τάξηγια να αποκτήσουν απολυτήριο Λυκείου (όσοι δεν το είχαν) αλλά και πτυχίο κάποιας νέας ειδικότητας που ενδεχομένως να επέλεγαν ή και να ξαναδοκιμάσουν τις δυνάμεις τους για τη συνέχιση σπουδών μετά την αποφοίτησή τους από τα ΕΠΑΛ σε ΑΕΙ ή να συνεχίσουν στα τμήματα μαθητείας των ΕΠΑΛ.

2) Η λαιμητόμος της Τράπεζας θεμάτων

Η εφαρμογή της Τράπεζας Θεμάτων (Ν.4186/13 «Νέο Λύκειο»),  εφαρμόστηκε για πρώτη φορά τη σχολική χρονιά 2013-2014 στην Α’ Τάξη και Β’ Τάξη του Γενικού και Επαγγελματικού Λυκείου. Αποτέλεσμα  ήταν το 40% των εξεταζόμενων μαθητών, την πρώτη(και μοναδική) χρονιά  εφαρμογής της, επανεξετάστηκε στις επαναληπτικές εξετάσεις του Σεπτεμβρίου. Είναι φανερό  ότι πρόκειται για μια ταξική επιλογή, στοχεύοντας σε ένα σχολείο για λίγους, πιο ανταγωνιστικό  και απογυμνωμένο από γενικότερη μόρφωση. Με αυτό τον τρόπο, προχωρά και η υλοποίηση νεοφιλελεύθερων κατευθύνσεων της ΕΕ και του ΟΟΣΑ  σε συνέργεια με τις μελέτες του ΣΕΒ και του ΙΟΒΕ.

Συνέπειες από  αυτές τις ρυθμίσεις  για τους μαθητές:

• Οι απόφοιτοι Γυμνασίου: οδηγούνται στη μεταγυμνασιακή πρόωρη κατάρτιση και την ανήλικη μαθητεία, γι΄αυτό και το υπουργείο σχεδιάζει να επαναλειτουργήσει τέτοιες σχολές (ΣΕΚ) μετά το γυμνάσιο.  Ο βασικός στόχος που επιδιώκουν να πετύχουν για τους μαθητές -με την αύξηση των απορρίψεων μέσω της τράπεζας θεμάτων- είναι ο εξοστρακισμός των μαθητών από το  Λύκειο προς την φτηνή κατάρτιση,  στα «παραμάγαζα» που ιδρύουν οι επιχειρηματίες της “γνώσης”. Στους ιδιώτες, η κυβέρνηση επιφυλάσσει επίσης ένα δωράκι, αφού ΣΕΚ θα μπορούν να ιδρύουν όλοι οι ιδιωτικοί φορείς (ιδιωτικά ΙΕΚ, ΚΔΒΜ) ακόμα και τα επιμελητήρια, ο ΣΕΒ και άλλοι εργοδοτικοί φορείς.
• Οι απόφοιτοι Λυκείου: οδηγούνται στα Ιδιωτικά ΙΕΚ τα οποία περιμένουν να αφαιμάξουν οικονομικά, όλους όσους αποκλείονται (με αυτό το νομοσχέδιο) από τη δυνατότητα να σπουδάσουν την ειδικότητα τους στο κοντινότερό τους ΕΠΑΛ.

Συνέπειες από  αυτές τις ρυθμίσεις για τα σχολεία και τους εκπαιδευτικούς των ΕΠΑΛ;

• Κλείσιμο των σχολείων,των οποίων το μαθητικό δυναμικό είναι στην  συντριπτική του πλειοψηφία πάνω από τα 17 έτη, όπως τα απογευματινά ημερήσια ΕΠΑΛ (πάνω από το 90% ενήλικες).
• Συρρίκνωση σχολείωνπου θα προέλθει από το σταμάτημα λειτουργίας τομέων και ειδικοτήτων σε αρκετά ημερήσια πρωινά ΕΠΑΛ, λόγω της μη συμπλήρωσης του απαιτούμενου μαθητικού πληθυσμού, γεγονός που θα οδηγήσει σε συγχωνεύσεις σχολείων ή και σε κλείσιμο των μικρότερων.
• Κατάργηση οργανικών θέσεων, υπεραριθμίες και στο βάθος διαθεσιμότητες ξανά για τους εκπαιδευτικούς.

Η αλήθεια για τα Εσπερινά ΕΠΑΛ

1. Τα εσπερινά ΕΠΑΛ, τα οποία επίσης επιτελούν σημαντικό εκπαιδευτικό και κοινωνικό έργο, είναι σαφώς πιο λίγα από τα ημερήσια (76 σε σύνολο 399 που λειτουργούν, δηλαδή το 19%). Επίσης, δεν καλύπτουν όλες τις ειδικότητες ανά περιοχή και άρα δεν μπορούν να καλύψουν την ζήτηση.
2. Στους περισσότερους δε νομούς, πλην Αττικής και Θεσσαλονίκης, υπάρχει μόνο ένα εσπερινό ΕΠΑΛ, το οποίο δεν έχει τη δυνατότητα να διαθέτει όλες τις ειδικότητες που έχουν τα αντίστοιχα ημερήσια και επιπλέον δεν υπάρχουν συγκοινωνίες, ιδιαίτερα στην περιφέρεια, την ώρα λήξης των  μαθημάτων (10:30-11:00 το βράδυ)
3. Υπάρχουν Νομοί και νησιά  που δεν υπάρχουν καθόλου εσπερινά ΕΠΑΛ. Συγκεκριμένα: 11 νομοί και 22 νησιά (που δεν ανήκουν σε αυτούς τους νομούς) της χώρας, στα οποία υπάρχει σήμερα ημερήσιο ΕΠΑΛ, δεν υπάρχει εσπερινό ΕΠΑΛ!

Η επιλογή φοίτησης σε ημερήσιο και όχι σε εσπερινό ΕΠΑΛ (όπως και το αντίστροφο) για χιλιάδες ενηλίκους μαθητές επιβάλλεται από τις επαγγελματικές και τις οικογενειακές τους υποχρεώσεις, που προφανώς δεν μπορούν να προσαρμοστούν διαφορετικά. Έτσι, ο αποκλεισμός τους από τα ημερήσια ΕΠΑΛ είναι ουσιαστικά καθολικός αποκλεισμός από την επαγγελματική εκπαίδευση.

Δηλώνουμε ξεκάθαρα στην κυβέρνηση ότι δε θα επιτρέψουμε τους νεοφιλελεύθερους σχεδιασμούς της για ιδιωτικοποίηση της επαγγελματικής εκπαίδευσης, όπως δεν το επιτρέψαμε και στο παρελθόν!

Υ.Γ   Για τα μέλη του ΔΣ, που  εκβιαστικά  διαχωρίζουν τον κλάδο, με διασπαστικές   αποφάσεις-ανακοινώσεις χωρίς την ΕΑΚ,  για να αποκομίσουν πρόσκαιρα κομματικά ή παραταξιακά οφέλη τους συστήνουμε να βγάλουν  τα μυωπικά γυαλιά τους. Οι εκπαιδευτικοί στα ΕΠΑΛ έχουν μνήμη και κρίση.

ΕΝΙΑΙΑ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ