Ο Mohammed εργάζεται για τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα στη γενέτειρά του, το Maiduguri της Νιγηρίας, μια πόλη με σχετική ασφάλεια σε μια περιοχή που έχει αντιμετωπίσει πάνω από μια δεκαετή περίοδο βίας. Μοιράζεται την ιστορία μιας οικογένειας που τον έκανε να νιώσει περήφανος για το έργο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην περιοχή.
Την περασμένη εβδομάδα έπρεπε να ταξιδέψω πίσω στο χωριό του παππού μου για να δω την οικογένειά μου.
Την Κυριακή, καθώς επέστρεφα σπίτι, συνάντησα έναν άντρα κοντά στο σπίτι μου. Ρώτησε το όνομά μου και είπε ότι με έψαχνε. Το παιδί του ήταν άρρωστο για περίπου τρεις εβδομάδες και δεν μπορούσε να βρει βοήθεια. Του είπαν ότι πρέπει να με ψάξει, ότι εγώ θα ήξερα να του πω τι να κάνει.
Είμαι ο βοηθός του συντονιστή προγράμματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο Maiduguri, την πρωτεύουσα της πολιτείας Borno, στη βόρεια Νιγηρία. Γεννήθηκα εδώ και βοήθησα στο συντονισμό των δράσεων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην περιοχή. Έχουμε μια ομάδα στελεχωμένη από 233 άτομα, τα περισσότερα από τα οποία είναι ντόπιο προσωπικό. Γνωρίζουμε τις τοπικές κοινωνίες, γνωρίζουμε τη γλώσσα και τον πολιτισμό.
Αφού έμαθα πού έμενε ο άνδρας, του είπα πώς θα μπορούσε να πάει στο νοσοκομείο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Εξήγησε ότι δεν είχε χρήματα να πληρώσει για την περίθαλψη, αλλά τον διαβεβαίωσα ότι θα ήταν δωρεάν.
Πρώτος στη σειρά
Όταν ήρθα στο γραφείο τη Δευτέρα το πρωί, ο άντρας με τη γυναίκα και το παιδί του ήταν οι πρώτοι άνθρωποι που βρήκα να στέκονται στην είσοδο. Τους συνόδευσα μέσα. Μετά από αξιολόγηση της κατάστασης το παιδί που ήταν εξαιρετικά υποσιτισμένο έκανε εισαγωγή στο νοσοκομείο.
Ο πατέρας εξήγησε ότι έπρεπε να εγκαταλείψουν το σπίτι τους λόγω των συγκρούσεων και ότι είχε έρθει στο Maiduguri πρόσφατα. Δεν έχει δουλειά, κανείς δεν τους βοηθάει, και αυτό σήμαινε ότι ήταν δύσκολο να βρει αρκετό φαγητό.
Αυτή είναι μια συνηθισμένη ιστορία εδώ.
Φροντίδα για άτομα που έχουν ανάγκη
Από την έναρξη των συγκρούσεων το 2009, χιλιάδες άνθρωποι αναγκάστηκαν να ξεφύγουν από τη βία και πολλοί φτάνουν στο Maiduguri επειδή η κατάσταση ασφαλείας είναι πιο ήρεμη εδώ. Αλλά αφήνοντας πίσω τα σπίτια και τα προς το ζην τους σημαίνει ότι πολλοί εκτοπισμένοι ζουν σε πραγματικά δύσκολες συνθήκες – μερικοί χωρίς φαγητό, στέγη ή καθαρό νερό.
Υπάρχουν τώρα πολλοί καταυλισμοί εκτοπισμένων γύρω από την πόλη. Λειτουργούμε μια κινητή μονάδα που επισκέπτεται πέντε καταυλισμούς, παρέχοντας πρωτοβάθμια υγειονομική φροντίδα, υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, ψυχικής υγείας και πρόγραμμα προώθησης υγείας. Έχουμε επίσης ένα επισιτιστικό πρόγραμμα, στο οποίο είχα συστήσει στον άνθρωπο να φέρει το παιδί του.
Το επισιτιστικό πρόγραμμα προσφέρει τόσο ενδονοσοκομειακή όσο και εξωνοσοκομειακή θεραπεία για παιδιά. Έχουμε περίπου 70 κρεβάτια για τις πιο σοβαρές περιπτώσεις, και τώρα, είναι όλα γεμάτα.
Η αόρατη επίδραση των συγκρούσεων
Πολλοί άνθρωποι σε αυτήν την περιοχή είναι αυτοσυντηρούμενοι αγρότες: καλλιεργούν, πωλούν κάποιο μέρος των προϊόντων που παράγουν και κρατούν το υπόλοιπο για να ζήσουν τις οικογένειές τους. Αυτή η εποχή του χρόνου είναι πάντα γνωστή ως “επισιτιστικό κενό” επειδή είναι η στιγμή που οι προμήθειες που οι άνθρωποι έχουν συγκεντρώσει από την περσινή συγκομιδή αρχίζουν να τελειώνουν, αλλά η νέα συγκομιδή δεν είναι ακόμα έτοιμη. Παράλληλα, οι συγκρούσεις κάνουν τα πράγματα χειρότερα.
Η βία σημαίνει ότι πολλοί άνθρωποι αναγκάστηκαν να τραπούν σε φυγή για να βρουν ασφάλεια, αφήνοντας τις φάρμες τους. Πολλές οικογένειες έχασαν τα μέσα που εξασφάλιζαν το εισόδημά τους. Ακόμη και για τους ανθρώπους που έχουν γεωργικές εκτάσεις κοντά στο Maiduguri, η κατάσταση ασφαλείας τώρα δεν τους επιτρέπει να τις καλλιεργούν, καθώς δεν είναι ασφαλές να ταξιδεύουν εκτός πόλης. Έτσι, οι άνθρωποι καλλιεργούν μόνο μικρές εκτάσεις γης γύρω από την πόλη, κάτι που δεν είναι αρκετό για να εξασφαλίσει τροφή για ολόκληρη την πολιτεία.
Θεραπεύοντας τον υποσιτισμό
Στο επισιτιστικό κέντρο τα παιδιά μένουν με έναν συνοδό (συχνά τη μητέρα). Ο υποσιτισμός κάνει τα παιδιά πιο ευάλωτα σε λοιμώξεις και ασθένειες, έτσι λαμβάνουν όποια ιατρική φροντίδα χρειάζονται, καθώς και ειδική θεραπευτική τροφή για να τα βοηθήσει να πάρουν βάρος.
Όταν είναι αρκετά καλά για να πάρουν εξιτήριο, συνήθως τα καταχωρούμε στο πρόγραμμα των εξωτερικών ιατρείων, ώστε να μπορούν να συνεχίσουν να λαμβάνουν θεραπευτική τροφή – ενώ άλλοι οργανισμοί κάνουν διανομές τροφίμων (αυτές επικεντρώνονται μόνο σε παιδιά ηλικίας δύο ετών και κάτω). Ωστόσο, μερικοί από τους ασθενείς μας παίρνουν εξιτήριο πλήρως θεραπευμένοι.
«Πώς αισθάνεσαι;»
Ο ρόλος μου δεν είναι ιατρικός – είμαι μέλος της διοικητικής ομάδας, με ιδιαίτερη ευθύνη για την επιτήρηση της ασφάλειας. Αλλά εξακολουθώ να πηγαίνω στις πτέρυγες κάθε μέρα που δουλεύω στο νοσοκομείο. Πάντα επισκέπτομαι τους ασθενείς για να πω καλημέρα, πώς τα πας, πώς αισθάνεσαι;
Μόλις σήμερα το πρωί πήγα να επισκεφτώ τα παιδιά στην πτέρυγα υποσιτισμού, και είδα τον άνδρα από την περασμένη Κυριακή και την οικογένειά του. Το παιδί είναι περίπου εννέα μηνών και μετά από δύο ή τρεις ημέρες στο επισιτιστικό κέντρο η κατάστασή του ήδη βελτιώνεται. Μπορούσα να δω τη χαρά στα πρόσωπα των γονιών του.
Δεν είναι τα χρήματα που έχουν σημασία
Αυτό είναι το πιο σημαντικό μέρος της δουλειάς μου: τα χαμόγελα που βλέπω στα πρόσωπα των ασθενών μας. Αντλώ πολλή ευχαρίστηση και ικανοποίηση γνωρίζοντας ότι έχουμε επιδράσει θετικά.
Η ιστορία αυτού του ανθρώπου και της οικογένειάς του είναι η πιο πρόσφατη, αλλά υπάρχουν τόσες πολλές άλλες. Όταν ταξιδεύω στην πόλη, ο κόσμος έρχεται να με χαιρετήσει, εκφράζοντας αυτή την αγάπη. Μερικές φορές δεν τους αναγνωρίζω καν. Μου λένε «ήρθαμε στο κέντρο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα το παιδί μου νοσηλεύτηκε εκεί, είναι καλά τώρα».
Ήμουν ραδιοφωνικός παραγωγός εδώ, πληρωνόμουν καλύτερα, αλλά έχω πάθος γι’ αυτό που κάνω τώρα. Δεν είναι τα λεφτά που έχουν σημασία, αλλά αυτά που μένουν στην ψυχή μου. Όταν βλέπω ανθρώπους με την αγωνία να λάβουν ιατρική βοήθεια, αυτό τους κάνει να χαμογελούν, και ειλικρινά, νιώθω σαν να μου χαρίζεται ο κόσμος όλος.
