Εκλογές 2023 : Απαιτούνται στρατηγικές αποφάσεις

Άρθρο του Ν. Μαραντζίδη στην Καθημερινή

Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να συνεχίσει να υπάρχει και να αποκτήσει εκ νέου πρωταγωνιστικό ρόλο

Η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ είναι μια στρατηγική ήττα. Δεν αφορά αποκλειστικά ένα πρόσωπο, δεν σχετίζεται μόνο με την εκλογική καμπάνια, δεν αντανακλά απλώς οργανωτικές αδυναμίες. Πρόκειται για όλα τα παραπάνω μαζί.

Είναι ξεκάθαρο πως μετά τον Ιούλιο του 2019 χάθηκε μια χρυσή ευκαιρία. Το 31,5% που έλαβε στις εκλογές εκείνες ο ΣΥΡΙΖΑ έδινε στην ηγεσία του έναν ανοιχτό ορίζοντα για να προχωρήσει σε μια σειρά επιλογές, και να διαμορφώσει ένα πειστικό αφήγημα που να συσπειρώνει όχι μόνο την πλειοψηφία της Κεντροαριστεράς αλλά και ταυτόχρονα να διαμορφώσει τις συνθήκες να επανέλθει ο ΣΥΡΙΖΑ στη διακυβέρνηση, έστω κι όχι σε αυτήν την τετραετία. Ο ΣΥΡΙΖΑ από την αρχή έδειξε ιδιαίτερα βιαστικός να επιστρέψει. Αυτό ήταν το πρώτο του λάθος.

Οι αλλαγές που έπρεπε να γίνουν, τελικά, είτε δεν έγιναν είτε δεν προχώρησαν στον βαθμό που θα έπρεπε. Ως αποτέλεσμα, ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει ένα ασπόνδυλο κόμμα, χωρίς σαφή προγραμματικό λόγο και με θολή πολιτική ταυτότητα. Επιπλέον έμοιαζε υπερβολικά αρχηγοκεντρικό. Oλα έδειχναν να περιστρέφονται γύρω από τον Τσίπρα.

Στο επίπεδο των προσώπων ο ΣΥΡΙΖΑ παρέμεινε υπερβολικά όμοιος με αυτόν που είχε χάσει τις εκλογές του 2019. Ο Αλέξης Τσίπρας επέδειξε υπερβολική εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του και στα αναμφισβήτητα χαρίσματά του. Το χθεσινό αποτέλεσμα απέδειξε πως υπερεκτίμησε τις δικές του δυνάμεις και υποτίμησε τις αδυναμίες του.

Επιπλέον, ο προγραμματικός λόγος του ΣΥΡΙΖΑ έδειξε να πάσχει από ασάφεια και μια πρόχειρα κατασκευασμένη, και άρα μη πειστική, στρατηγική κατάκτησης του «μεσαίου χώρου». Μέσα σε όλα αυτά η συστηματικότητα και ο επαγγελματισμός έδειξαν να είναι στοιχεία που δεν χαρακτήρισαν την καθημερινή λειτουργία αυτού του κόμματος.

Επειτα από μια καταστροφή λίγες καλές ειδήσεις κυκλοφορούν. Κι όμως, από τα συντρίμμια μπορεί να πάρει κανείς χρήσιμα μαθήματα. Κατ’ αρχήν, ο πόλος της Κεντροαριστεράς και της Αριστεράς είναι υπαρκτός έστω και μειοψηφικός και κατακερματισμένος. Χρειάζεται απλώς να βρει ο ΣΥΡΙΖΑ τη γενναιότητα για να επικοινωνήσει με αυτές τις δυνάμεις, όχι να δείξει αλαζονεία ούτε μνησικακία και απομονωτισμό.

Επιπλέον, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ανάγκη ανανέωσης της ηγεσίας του, όχι αύριο αλλά σχετικά σύντομα. Εξάλλου, διαθέτει φρέσκα και χαρισματικά άτομα που μπορούν να παίξουν αυτόν τον ρόλο. Και αυτά τα άτομα είναι ελπίδα για την κοινωνία πρωτίστως, όχι για τον ΣΥΡΙΖΑ απλώς.

Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να συνεχίσει να υπάρχει. Πρέπει να αποκτήσει εκ νέου έναν πρωταγωνιστικό ρόλο και να είναι εκεί για αυτούς που τον έχουν ανάγκη: τους ανθρώπους που υποφέρουν από τη φτώχεια και την αδικία, τους ανθρώπους που βιώνουν κάθε είδους καταπίεση, τους ανθρώπους του καθημερινού μόχθου και της μισθωτής εργασίας, με λίγα λόγια να είναι εκεί για τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη έναν πιο δίκαιο κόσμο. Διαφορετικά, ο κόσμος μας θα χειροτερέψει κι άλλο.

* Ο κ. Νίκος Μαραντζίδης είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.