FOLLOW US: facebook twitter

Ειρήνη Μεσσήνη: Η ανυπέρβλητη ψυχοκοινωνική αξία της Οικογένειας

Ημερομηνία: 15-05-2021 | Συντάκτης:

Σε μια εποχή ριζικών αλλαγών και καταιγιστικών εξελίξεων η οικογένεια παραμένει συναισθηματικό καταφύγιο για τους περισσότερους ανθρώπους, αναδεικνύοντας πως και σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς η αξία της παραμένει ανυπέρβλητη. Ως βασικό κύτταρο της κοινωνίας όποια μορφή και αν έχει η οικογένεια, παρέχει ένα πλαίσιο προστασίας, φροντίδας και ασφάλειας. Βοηθά το άτομο να νοιώθει ισορροπία, αρμονία, να αναπτύσσει λειτουργικές σχέσεις με τους άλλους, να ξεπερνά τις δυσκολίες και τα εμπόδια που του προκύπτουν.

Παρά το ότι η δομή και η μορφή της οικογένειας έχει αλλάξει τις τελευταίες δεκαετίες ως αποτέλεσμα των παγκόσμιων τάσεων και εξελίξεων, η έννοια της οικογένειας ταυτίζεται στο μυαλό μας ως βασική και πρωταρχική μονάδα της κοινωνίας. Η σπουδαιότητα της για την ψυχική και συναισθηματική υγεία του ατόμου είναι ανυπέρβλητη. Αυτό που κάνει την οικογένεια σημαντική δεν είναι η δομή ή το που ζουν τα μέλη της, αλλά  η ποιότητα των σχέσεων και ο τρόπος που αναπτύσσονται οι σχέσεις μεταξύ των μελών της.

December 2019 developments in child and family policy in EU member states - Employment, Social Affairs & Inclusion - European Commission

Οι σχέσεις μέσα στην Οικογένεια

Μέσα στο σύστημα της οικογένειας υπάρχουν πιο μικρά υποσυστήματα (συζύγων, αδερφών, γονέα- παιδιού) μέσα από τα οποία τα παιδιά αποκτούν πρότυπα για τις σχέσεις τους τα οποία και αναπαράγουν στη ζωή τους. Γενικά οι σχέσεις των μελών της οικογένειας παίζουν ουσιώδη ρόλο στην προσωπική ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και των γονέων. Το πιο σημαντικό κομμάτι των σχέσεων συνδέεται με την επικοινωνία και τον τρόπο που διεξάγεται.

Είναι σημαντικό το πλαίσιο της οικογένειας να συνδέεται στο μυαλό των μελών με ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης, αγάπης, ζεστασιάς, σεβασμού και ειλικρίνειας. Όταν η επικοινωνία μέσα σε αυτό το πλαίσιο είναι σταθερή, υγιής, αρμονική και ισορροπημένη αυτό προσφέρει στα μέλη ηρεμία, ισορροπία και ασφάλεια. Τα μέλη είναι σημαντικό να νοιώθουν πρόσωπα εμπιστοσύνης τα υπόλοιπα μέλη του συστήματος και η έννοια της οικογένειας να νοείται σαν ένα πλαίσιο που τα μέλη μπορούν να λειτουργήσουν με συντροφικότητα, συνεργασία και αυτονομία ταυτόχρονα. Ένα τέτοιο πλαίσιο επικοινωνίας προωθεί την ανεξαρτησία, την αυτονομία, την αυτοεκτίμηση των μελών και τα κάνει να νοιώθουν δυνατά, ήρεμα και ικανά.

Αντίθετα η υπερπροστασία όταν εκδηλώνεται με έλεγχο και απαγορεύσεις ευνουχίζει τα μέλη. Τα υπερ-προστατευμένα παιδιά γίνονται εξαρτημένα από τους γονείς και δυσκολεύονται να αναπτύξουν υγιής σχέσεις με τους συνομήλικους. Βλέπουν τον κόσμο σαν απειλή και αναπτύσσουν φοβίες. Η υπερπροστασία εμποδίζει να παιδιά να ξεπερνούν μόνα τους τις δυσκολίες και τα προβλήματα και μαθαίνουν να στηρίζονται σε άλλους.

Οι οικογένειες με δυσλειτουργικό τρόπο επικοινωνίας, συγκρούσεις και εντάσεις  τείνουν να οδηγούν σε ψυχοπαθολογικές μορφές συμπεριφοράς. Επίσης όταν δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ των γονέων ως προς την διαπαιδαγώγηση των παιδιών, τα παιδιά λαμβάνουν διπλά μηνύματα. Τα διπλά μηνύματα εκτός από το ότι προκαλούν σύγχυση και ανασφάλεια, μαθαίνουν τα παιδιά να γίνονται χειριστικά προκειμένου να πετύχουν αυτό που θέλουν.

Οικογένειες χωρίς Συναισθηματική Απόσταση

Ο χρόνος που αφιερώνουν τα μέλη της οικογένειας μεταξύ τους οφείλει να είναι ποιοτικός. Η ουσιαστική και ανοιχτή επικοινωνία φέρνει τα μέλη πιο κοντά και παρέχει τη δυνατότητα για άμεση υποστήριξη, ειδικά σε περιόδους κρίσεων. Ακόμα και στην εφηβεία που υπάρχει η τάση της απομάκρυνσης, τα παιδιά έχουν ανάγκη μια σταθερή και υποστηρικτική σχέση με την οικογένεια τους και είναι σίγουρο ότι θα καταφύγουν εκεί όταν προκύπτουν σοβαρά θέματα.

Γενικά οποιαδήποτε και αν είναι η δομή της οικογένειας ακόμα και αν τα μέλη ζουν χωριστά αυτό που είναι πιο σημαντικό είναι η σταθερότητα και η ποιότητα των σχέσεων. Η απλή φυσική παρουσία από μόνη της δεν είναι αρκετή, αντίθετα μπορεί να δημιουργεί πιο σύνθετα θέματα. Έτσι αυτό που είναι πιο σημαντικό, είναι η συναισθηματική επαφή και η ελαχιστοποίηση των συναισθηματικών αποστάσεων. Είναι η επένδυση στην ποιότητα των σχέσεων και της επικοινωνίας.

Η οικογένεια οφείλει να παρέχει στα μέλη της τις απαραίτητες βάσεις, την ηρεμία και τη δύναμη που θα οδηγήσει τα άτομα στην αυτενέργεια και την αυτοπραγμάτωση.   

*Η Ειρήνη Μεσσήνη είναι Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια

Ρήγα Φεραίου 111 / Πύργος

Αγίου Δημητρίου 44 / Αθήνα

Τηλ6946442653

Emailirinimessini@gmail.com


Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Καιρός Πύργος